Мохсоҕоллоох бөһүөлэгэр “Юность” култуура киинигэр Олоҥхо декадатын чэрчитинэн Мария Нератова салайар “Иһирэх” фольклорнай ансаамбыла ыҥырыытынан, Хаҥалас улууһун “Арчы Дьиэтэ” норуот айымньытын киинин үлэһиттэрэ тойукка, норуот ырыатыгар маастар кылаас ыытан кэллибит.
Норуот ырыатын матыыбын сөпкө тыынан ыллыырга үөрэттэ Дмитрий Ющенко, тойукка тыыныы ньыматын көрдөрдө Лидия Харитонова, “Иһирэх” түмсүү далбардара, ыалдьыттарын ырыа матыыбынан алҕаан, үрүҥ илгэ утаҕынан, алаадьынан күндүлээн көрүстүлэр, репертуардарын билиһиннэрэн норуот ырыаларын иэйиилээхтик толордулар.
Мария Нератова омук оҕолорун хомуска дьарыктаан, кырата суох ситиһиилээхтэр. Бу күн 9 саастаах Ровшан Сулейманов, 11 саастаах Кристина Шаврина дуоһуйан туран хомуска оонньоон дьүрүһүттүлэр.
Иһирэх кэпсэтии кэнниттэн 2008 сыллаахха туруорбут Егор Егорович Лукин – Түммүт Дьөгүөр либретто-олоҥхотун видеонан киэҥ экраҥҥа көрдөрдүлэр.
«Тэрээһиммит түмүгэр Олоҥхобут ыһыаҕар тахсыбыт кинигэлэрбитин бэлэх ууннубут. Инникитин бу олус элбэх омук олорор бөһүөлэгэр ийэ тылбытын сүтэрбэт туһуттан, уус–уран айымньыларбытын, сүдү олоҥхобутун өрө тутан, бииргэ түмсүүлээхтик үлэлээн, саха саргытын салайсыаҕыҥ диэн санаабытын эттибит«, — диэн иһитиннэрдэ Хаҥалас улууһуттан Лидия Харитонова.
