29 Кулун тутар 29.03
  • -13°
  • $ 92,26
  • 99,71

"Анаабыр алмаастара" муоһатын саҥа салайааччы тутуоҕа

12:44, 09 июня 2016
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

«Өрөспүүбүлүкэ биир баар-суох соҕотох тэрилтэтин — «Анаабыр алмаастара» ААУо генеральнай дириэктэрин уураттылар, хампаанньаны эстии-быстыы суолугар киллэрдилэр» диэн сурах тустуу чемпионатын кэнниттэн тилэх баттаһа ватсапка, интернет ситимнэригэр күүскэ ырытыллар ысталык буолла.


Дьиҥэр ыллахха, «Анаабыр алмаастара» аһаҕас акционернай уопсастыба «АЛРОСА» хампаанньа бытархай алмааһы хостуур «кыыһа» (дочернее предприятие) буолар. Тэрилтэ 1998 с. тэриллибитэ. Билигин манна икки тыһыынчаттан тахса киһи үлэлии-хамсыы сылдьар. Хампаанньа «Аллараа Ленскэй» тэрилтэни «иитэ ылан» билигин Анаабыры таһынан, Өлөөн, Булуҥ, Эдьигээн оройуоннарын хабан икки бириискэнэн, 11 учаастагынан алмааһы хостуур.

Хампаанньа эстии-быстыы суолугар киирбэт

«Анаабыр алмаастара» хара тэриллиэҕиттэн ыла сыллааҕы хостооһунун 1325 төгүл улаатыннаран, билигин сылга 5,3 мөл. караты ылар. Оттон 18 сыллааҕы үлэтин ылан көрдөххө, барыта 28,4 мөл. карат алмааһы хостообута, 2,8 млрд доллардаах алмаас сырьетун атыылаабыта, 17 млрд солк. инвестицияны оҥорбута бэлиэтэммит.

Былырыыҥҥы сыл түмүгүнэн, «Анаабыр алмаастара» уонна «Аллараа Ленскэй» хампаанньалар иккиэн холбоон өрөспүүбүлүкэ хааһынатыгар 5 млрд солк. киллэрбиттэрэ. Оттон тэриллиэҕиттэн ыла бу хампаанньа бары таһымҥа барыта холбоон 32 млрд солк. укпут. Ол эрээри билигин дойду үрдүнэн экономика хамсыы, аан дойду үрдүнэн араас быһыы-майгы буола турарынан, сир баайын хостооһунунан дьарыктанар тэрилтэлэргэ биир да күн улахан суолталааҕын умнумуоҕуҥ.

Алмаас промышленноһа

Алмаас промышленноһа ырыынак дьайыытыттан тутулуктаах буолан, атыылаһааччыттан «күнэ-ыйа тахсар». Экспертэр өссө бу кыһын «АЛРОСА» хампаанньа алмааһы хостооһунун аҕыйатыан сөбүн туһунан эппиттэрэ. Ол эрээри ити хамсааһын быйыл бастакы кыбартаал түмүгүнэн быһаарыллыахтааҕа.

Онон бу олох аҕыйах хонуктааҕыта хампаанньа 37 мөл. каракка (2 мөл. каратынан) диэри кыччатарын туһунан иһитиннэрбитэ. Бу иннинэ хампаанньа президенэ Андрей Жарков «АЛРОСА» алмааһы эбии хостуурун оннугар, болҕомтону ордук атыыга ууруохтааҕын туһунан этэн турардаах.

Ол эрэн, кириисис буолла диэн улахан хампаанньа «кыргыттарыгар» биэрэр күннээҕи ороскуотун кыччаттаҕына, сайыҥҥы кэмҥэ үлэһиттэри наймыласпакка эбии ороскуоту көрсүбэтигэр эрэ барыһырыан сөп.

Онон «Анаабыр алмаастара» үлэтин-хамнаһын аччатыаҕа диир өссө да эрдэ, ону ааһан, билигин кэпсэтии бара турарын курдук, генеральнай дириэктэрэ уларыйарынан сибээстээн, эстии-быстыы суолугар киирэн эрэр диир олуона.

Евсеев өҥөтө улахан

«Анаабыр алмаастара» туох да мөккүөрэ суох Саха сирин сайдыытыгар улахан кылааты киллэрэр. Аҥардас, ити үөһэ этэн аһарбытым курдук, бүддьүөккэ үтүмэн үбү киллэрэ турара да элбэҕи этэр. Онуоха хампаанньаны төрүттээбит, атаҕар туруорбут, «Нежданинскай» рудниктан үлэтин саҕалаабыт, өрөспүүбүлүкэ биир улахан артыалын «Горнягы» өр кэмҥэ салайан олорбут генеральнай дириэктэр Матвей Евсеев өҥөтө улахан.

Ылан көрүҥ, хампаанньа саха ыччатын алмаас хостооһунугар ыыппыт политикатын. Сайыҥҥы кэмҥэ вахтанан үлэлээччилэри ааҕан туран, хампаанньаҕа үс тыһыынча кэриҥэ киһи үлэлиир. Генеральнай дириэктэр хара маҥнайгыттан олохтоох каадырдары иитэн-үөрэтэн таһаарарга сүрүн болҕомтотун уурбута. Онон билигин тэрилтэ үлэһиттэрин 47 % тыа сирин олохтоохторо.

Хампаанньа алмааһы хостуурун таһынан, бэйэтин суотугар геологическэй чинчийиилэри күүскэ ыытан кэллэ. Билигин «Анаабыр алмаастара» 5 сиргэ сир баайын хостуурга көҥүлү ылан олорор. Ону сэргэ, чинчийиилэр түмүктэринэн, ыам ыйынааҕы туругунан, икки хампаанньа алмаас баайдаах сирдэригэр 41 мөл. карат саппаас баара бэлиэтэммит.

Аны 2012 с. Архангельскай пордуттан Үрүҥ Хайаҕа диэри Хотугу муустаах муоранан таһаҕаһы таһыыга бастакы дуогабар түһэрсэн Арктикаҕа, хотугу улуустарга оттугу, аһы-үөлү, табаары, техниканы таһыыга күүскэ үлэлэһэн уу суолугар улахан хамсааһыны таһаарда. Камскайдааҕы, Челябин­скайдааҕы, Ульяновскайдааҕы, Горьковскайдааҕы массыына собуоттарын курдук Россия улахан тэрилтэлэрин кытта дуогабардаһан техниканы саҥардыыга биир эмиэ үтүө бачыымы көтөхтө.

Ону таһынан хампаанньа бэйэтин кынатыгар «Нөмүгү», «Өлүөхүмэ» агрофирмалары, «Бөртө» сылгы базатын, Хатастааҕы сибиинньэ комплексын, «АлМас», «Өлүөхүмэ кыладыбыайа» тэрилтэлэри тутан олорон тыа хаһаайыстыбатыгар, ас-үөл промышленноһыгар, маһы таҥастааһыҥҥа бэйэтин кылаатын киллэристэ.

Манна даҕатан эттэххэ, кинини ыам ыйын бүтэһик күннэригэр «АЛРОСА» АХ вице-президенинэн анаабыттара. Хампаанньа президенэ Андрей Жарков этэринэн, Матвей Николаевич алмаас промышленноһыгар баай уопута, киэҥ билиитэ-көрүүтэ «АЛРОСА» инники сайдыытыгар төһүү күүс буолуоҕа.

Хампаанньа саҥа салайааччыланыаҕа

Матвей Евсеев вице-президенинэн ананыаҕыттан, бу миэстэҕэ ким олоруоҕун «тустаах» дьон сыта-тура толкуйдаан көрдүлэр, тыын ыла-ыла интернет ситимигэр ырыттылар.

Манна даҕатан эттэххэ, хампаанньа үлэһиттэрэ «туораттан дьону аҕалымаҥ, бэйэбит испититтэн анааҥ» диэн «АЛРОСА» президенигэр аадырыстаан сурук ыыппыттара. Үлэһиттэр итинник баҕа санааларын этиммиттэрэ кэлэктиип биир санаалааҕын, үлэтигэр-хамнаһыгар бэриниилээҕин, дьиҥ-чахчы хампаанньа туһугар сүрэхтиин-быардыын ыалдьарын көрдөрөр. Хайа, сүүрбэччэ сылы быһа эн-мин дэсиһэн үлэлии сылдьыбыт салайааччылыын арахсар син биир доҕоргун сүтэрбит кэриэтэ эбээт. Ол эрэн, тэрилтэ салайааччытын, үгэс курдук, акционердар бэйэлэрэ үөһэттэн быһаараллар. Кэлэктиип буккуһара табыгаһа суох.

Билиҥҥи туругунан, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Павел Маринычев «Анаабыр алмаастара» дириэктэрдэрин сэбиэтин сөбүлэҥин ылан «АЛРОСА» кэтээн көрөр сэбиэтин көрүүтүгэр сылдьар.

Билигин Алмаас промы­шленноһыгар биир улахан хампаанньабыт муоһатын тутан хаалыахтаах саҥа салайааччы ити үөһээ этиллибити учуоттуохтаах. Онуоха саҥа салалта Матвей Николаевич саҕалаабыт үлэтин салгыаҕа, саха дьонун алмаас промышленноһыгар кыттыытын өссө хаҥатыаҕа, Саха сирин аатын өссө ааттатыаҕа диэн эрэнэбит.

«АЛРОСА» АХ вице-президенэ Ринат Гизатулин:

— Сокуон быһыытынан, генеральнай дириэктэр бастаан «Анаабыр алмаастара» хампаанньа дириэктэрдэрин сэбиэтин өйөбүлүн ылан баран, «АЛРОСА» кэтээн көрөр сэбиэтин кытта сөпсөһүннэрэр. Саҥа анаммыт дириэктэр хампаанньа саҕалаабыт үлэтин тиһэҕэр тириэрдэр, ону өссө сайыннарар, ону сэргэ хампаанньа ылыммыт социальнай эбэһээтэлистибэтин толорор, кэлэктиибэ чөл туруктаах хаалыытын хааччыйар ытык эбээһинэстээх.

Билигин, кырдьык, алмаас промышленноһыгар соччо үчүгэйэ суох кэм. Онон хампаанньа оҥорон таһаарыытын кыратык кыччатан биэрдэ. Ол эрээри бу уларыйыы «Анаабыр алмаастарыгар» уонна да атын бытархай алмааһынан дьарыктанар тэрилтэлэргэ киириэ суоҕа. Хамсааһын сир баайдаах төрүт сирдэргэ барыаҕа. Билигин «Анаабыр алмаастарыгар» үлэлэрин-хамнастарын өссө кэҥэтэн, алмааһы кытта тэҥҥэ кэлсэр сир атын баайын хостооһунунан дьарыктанар сорук турар. Хампаанньа ити соругун толороругар үлэтэ-хамнаһа да, үлэһитин ахсаана да эбиллиэҕэ дии саныыбын.

«Саха сирэ» хаһыат

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА