Бу күннэргэ Таатта улууһун Дьүлэй нэһилиэгэр «Пути великих свершений» бырайыак чэрчитинэн, Москуба куоратыттан «Мир планеты» ханаал иккис сырыытын үлэлээтэ.
«Пути великих свершений» бырайыак 2015 сыллаахха олохтоох матырыйааллары хомуйууттан саҕаламмыта. Ол курдук, Уһук Илин, Сибиир, нуучча Америкатын сирдэрин нуучча чинчийээччилэрэ, айанньыттара үөрэтэллэригэр Саха сирэ, төрүт олохтоохтор сүрүн киин, тирэх буолбуттара. Бырайыак ааптарынан Георгий Дмитриевич Никонов буолар. Манна Арассыыйа барҕара сайдарыгар Саха сирин оруола көстөр.
«Бу бырайыакка Чөркөөх мусуойугар айанньыттарга аналлаах экспозиция хомуллан туруоҕа. Ол эбэтэр, Саха сирэ дойду сайдыытыгар көмө, тирэх буолуута толору көстүөхтээх», — диэн бэлиэтиир мусуой үлэһитэ Марианна Барахова.
Ааспыт сайын бырайыак чэрчитинэн, киэҥ историческай, этнографическай далааһыннаах документальнай киинэ бастакы чааһа уһуллубута. Документальнай киинэ бастакы чааһыгар Дьүлэй нэһилиэгин «Булгунньахтаах» алааһа көстөр. Манна сайыҥҥы ат сүүрдүүтэ, аһылык сиэрэ-туома хабыллыбыта. Киинэ устааччылар Чөркөөх мусуойугар кэлэн иистэнньэҥнэри, сүктэр кыыс таҥаһын-сабын, таҥыннарыы сиэрин-туомун, тимир уһаарыылары устубуттара. Үктэтии миэлиҥсэҕэ олохтоохтор кэлэн бурдук тартаралларын көрдөрбүттэрэ.
Кыһыҥҥы көстүүнү эмиэ Дьүлэй нэһилиэгэр уһуллулар. Манна былыргы сахалыы таһаҕасчыттар таҥастарын-саптарын көрдөрдүлэр. Дьиҥ чахчы таһаҕасчыттар кэппит таҥастарын-саптарын сөргүтэн, элбэх сыралаах, матырыйаал булуулаах үлэ кэнниттэн бу комплектар тигиллэн дьон болҕомтотугар таҕыстылар. Таһаҕасчыттар таҥастарын тигии бырайыагын ааптара Дьүлэй нэһилиэгин олохтооҕо Изабелла Элякова буолар. История далаһата кэрчиктэртэн турар. Бу дьиҥ чахчы саха таһаҕасчыттарын таҥаһын-сабын сөргүтэн тигии, култуураны уонна историяны үйэтитэр бырайыак быһыытынан сыаналанар.
Светлана Халгаева
