Бүгүн арҕаа дойду христианнара, беларустар өлбүттэрин, өбүгэлэрин кэриэстиир күннэрэ. Суруналыыстар утары буруйу оҥоруу сэмэлэммэккэ хааларын тохтотуу күнэ ХНТ иһинэн 2013 сыллаахтан, Малига буолбут иирсээҥҥэ икки француз суруналыыһын өлөрбүттэрин кэннэ бэлиэтэнэр. ССРС куйаар орбитатыгар «Протон-2» станцияны таһаарбыт. 2002 сыллаахха Санкт-Петербурга Саха сирин күннэрэ аһыллыбыттар.
Сэтинньи 2 диэн Григориан халандаарыгар сыл 306-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 307-c күнэ). Сыл бүтүө 59 күн баар.
Бэлиэ күннэр:
- ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы журналистары утары буруйу оҥоруу сэмэлэммэккэ хааларын тохтотуу күнэ.
- Мексика, Гуатемала, Никарагуа, Гондурас, Эл Салвадор — Өлбүттэр күннэрэ (Сэтинньи 1-2 күннэрэ).
- Беларусь — Дзяды (католицизмҥа өбүгэлэри кэриэстиир күн).
Түбэлтэлэр:
- 619 — былаас былдьаһыытын түмүгэр Арҕаа Түүр каганаатын баһылыгын Кытайга Тан импиэрийэтин төрүттээччи Гаоцзу бүрүстүөлгэ олорбутун кэннэ илиҥҥи түүрдэр өлөрбүттэр.
- 1721 — Швецияны утары сэриини кыайыылаахтык түмүктээн баран ыраахтааҕы Бүөтүр I император титулун ылбыт. Арассыыйа импиэрийэ буолбут. Бу саҕана Арассыыйа нэһилиэнньэтин ахсаана 15 мөлүйүөн киһи эбит, Европаҕа Францияттан эрэ аҕыйах.
- 1914 — Аан дойду бастакы сэриитэ: Арассыыйа Импиэрийэтэ Осмаан Импиэрийэтигэр сэриини биллэрбит. Биллэрин курдук бу икки импиэрийэ аҕыйах сылынан суох буолбутттара.
- 1917 — Бальфур декларацията этиллибит. Улуу Британия тас дьыалаҕа миниистирэ лорд Бальфур сионистар басханнарыгар Лайонел Ротшильдка суругар эппитинэн Улуу Британия бырабыыталыстыбата дьэбириэйдэр Палестинаҕа түөлбэлээн олохсуйалларагар сөбүлэспит. Дьэбириэйдэр Палестинаҕа күргүөмнээх көһүүлэрэ саҕаламмыт.
- 1943 — Хотугу Кавказка олорор карачаайдар депортациялара саҕаламмыт. 3 күн иһигэр 68 тыһыынча киһи хомуллан Орто Азияҕа 34 пуойас эшелонунан ыытыллыбыт. Көһүүгэ дьон 20% сутаан өлбүтэ биллэр. 1956 сыллаахха депортацияламмыт омуктар босхоломмуттара, төттөрү дойдуларыгар көһүүлэрэ саҕаламмыта.
- 1956 — Венгрия бырабыыталыстыбата Варшаватааҕы байыаннай дуогабартан тахсарын туһунан биллэрбит, уонна ХНТ-тан сэбиэскэй сэриилэр дойдуга киириилэрин тохтоторугар көрдөспүт. Ол эрээри ССРС Венгрияҕа буола турар балаһыанньаны ХНТ быһаарсарын вето быраабынан туһанан тохтотон кэбиспит.
- 1956 — Вильнюска уонна Каунаска Литва ыччата үс устудьуону үөрэхтэн уһулууну утаран демонстрацияҕа тахсыбыт. Бу дьон бу иннинэ «Венгрия өрөбөлүүссүйэтэ туругурдун!» диэн суругу көстөр сиргэ таһаарбыттар эбит.
- 1965 — ССРС куйаар орбитатыгар «Протон-2» станцияны таһаарбыт.
- 2002 — Санкт-Петербурга Саха сирин күннэрэ аһыллыбыттар.
Төрөөбүттэр:
- 1965 — Шахрух Хан — аатырбыт Ииндийэ киинэ актера, продюсера и телеведущайа. Кинини «Болливуд хоруола» диэн ааттыллар.
Өлбүттэр:
- 1922 — Всеволод Ионов — этнограф, народниктар хамсааһыннарын чилиэнэ. Саха сиэрин-туомун чинчийбит, оскуолалары тэрийээччи уонна педагог быһыытынан биллибит киһи. Саха дьахтарын ойох ылбыта, кини биллиилээх учуонай буоларыгар көмөлөспүтэ, түөрт оҕоломмуттарыттан икки кыыстара улахан дьон буолбуттара.
- 1937 — Владимир Иохельсон — этнограф, народник, Саха сиригэр көскө олоро сылдьыбыт киһи, Нью-Йорка өлбүтэ. Кини сахалар култуураларын туһунан ытыктабыллаахтык суруйбута, элбэх саха малын-салын омук түмэллэригэр хомуйбута, сахалары үөрэтиигэ дьоһуннаах кылааты киллэрбитэ.
