1927 сыл балаҕан ыйын 18 күнүгэр конфедералистар хамсааһыннарын хам баттааһын кэмигэр ОГПУ Василий Никифоров — Күлүмнүүрү хаайбыт. Атырдьах ыйын 1928 с. ытылларга ууруллубут, онтон бу бириигибэры концлааҕырга 10 сылга ыытыынан уларыппыттар. Эһиилигэр кини Новосибирскай куорат түрмэтин балыыһатыгар 62 сааһыгар өлбүтэ. Үтүө аата 1992 сыллаахха реабилитацияламмыта.
Бэлиэ күннэр
- Аан дойдутааҕы уу хаачыстыбатын кэтээһин күнэ
- Азербайдьан — Национальнай музыка күнэ
- Армения — Астрономия күнэ
- Ираан — Персия литэрэтиирэтин уонна поэзиятын күнэ
- Чили — 1810 сыллааҕы Чиили бастакы бырабыыталыстыбатын ахтар күн
Түбэлтэлэр
- 1048 — Византия уонна Грузия холбоспут аармыйалара сельджуктар аармыйаларын кытта Капетрон аттынааҕы кыргыһыылара буолбут.
- 1810 — Чиилигэ бастакы бырабыыталыстыба хуунтата тэриллибит. Испанияҕа сэрии буола турар кэмигэр эрэ тэриллэ сылдьыбыта, ол эрээри Испанияттан тутулуга суох буолуу бастакы хардыыта этэ.
- 1833 — Саха уобалаһын салайааччытынан коллежскай асессор Иван Голубев буолбут. Кини бу солоҕо 1834 сыл балаҕан ыйын 11 күнүгэр диэри сулууспалаабыт.
- 1927 — Конфедералистар хамсааһыннарын хам баттааһын кэмигэр ОГПУ Василий Никифоров — Күлүмнүүрү хаайбыт. Эһиилигэр кини Новосибирскай куорат түрмэтин балыыһатыгар 62 сааһыгар өлбүтэ. 1992 сыллаахха реабилитацияламмыта.
- 1931 — Мукден инциденэ буолбут, Кытайга Дьоппуон бас билэр Ляодун тумул арыытыгар тимир суол дэлби тэптэриллибит. Дьоппуоннар бу инцидени сылтах оҥостон сотору кэминэн Маньчжурияны сэриилээн ылбыттара.
- 1934 — Сэбиэскэй Сойуус Наассыйалар Лиигаларыгар киирбит.
- 1944 — Аан дойду иккис сэриитэ: Арракур аттынааҕы кыргыһыы саҕаламмыт. Франция Лотарингиятыгар ньиэмэс уонна АХШ таанкалара кыргыспыттар. Үгүс чинчийээччилэр бу кыргыһыыга АХШ кыайбыта диэн сыаналыыллар.
- 1962 — Аллараа Халыма улууһун Черскэйиттэн (оччотооҕу аата Нижние Кресты) Чукоткаҕа Билибино бөһүөлэгэр көтөн испит Ил-14 көтөр аал саахалламмыт. Аалга олорсон испит 32 киһи бары өлбүттэр.
- 1973 — ХНТ-га ФРГ уонна ГДР киирбиттэр.
- 1976 — Мао Цзэдуну кытта быраһаайдаһыы буолбут. Өлүгүн анаан тутуллубут мавзолейга сытыарбыттара.
- 1980 — «Союз-38» хараабыл икки космонаавы (ол иһигэр Кууба киһитин) «Салют-6» станцияҕа таһаарбыт.
- 1997 — Сатыы сэриини утары миналары бобор туһунан конвенция ылыллыбыт (Оттава конвенцията).
- 2014 — Шотландияҕа тутулуга суох буолуу туһунан референдум буолбут. Дьон үксэ, о.э. 55%, Улуу Британия састаабыгар хаалар туһугар куоластаабыт.
Төрөөбүттэр
- 1832 — Сергей Боткин — Арассыыйа аатырбыт бырааһа.
- 1915 — Иван Готовцев — РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, кыраайы үөрэтээччи.
- 1959 — Карл Сергучев — Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна балет тыйаатырын уус-уран салайааччыта, Саха Өрөспүүбүлүкэтин искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ.
Өлбүттэр
- 1995 — Михаил Алексеев — педагог, методист, ССРС норуодунай учуутала. Саха Сиригэр физмат оскуолалар хамсааһыннарын саҕалаабыт тэрийээччи.
