29 Кулун тутар 29.03
  • -10°
  • $ 92,26
  • 99,71

Алтынньы 2 күнэ. «Кристалл» историятын саҕаланыыта - Бикипиэдьийэ

09:01, 02 октября 2021
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Бэлиэ күннэр

  •  ХНТ — Эйэлээх утарылаһыы күнэ (нууч. День ненасилия). Махатма Ганди төрөөбүт күнүгэр бэлиэтэнэр. Олоҕу уонна былааһы уларытыыны хайаан да өлөрөн-өһөрөн буолбакка, саа-саадах тутан күүһүнэн өттөйбөккө, аҥардас эйэлээх дьайыыларынан ситиһиэххэ сөп диэн бөлүһүөпүйэлээх хамсааһын күнэ
  •  Гвинея — Тутулуга суох буолуу күнэ (Францияттан, 1958)
  •  Италия — Эбэлэр уонна эһэлэр күннэрэ
  •  СНГ — Идэтийбит техническэй үөрэх күнэ
  •  Финляндия — Сөлүөккэ балык күнэ

Түбэлтэлэр

  • 1187 — Эгиипэт уонна Сиирийэ султаана Саладин Иерусалим куораты ылбыт, бу түбэлтэ Үһүс Кириэстээх бохуот төрүөтүнэн буолбута.
  • 1552 — Нуучча ыраахтааҕыта Уордаах Уйбаан сэриилэрэ Казан куораты ылбыттар, Казан ханлыга Арассыыйаҕа холбоммут.
  • 1836 — Чарльз Дарвин «Бигль» хараабылынан 5 сыл кэриҥэ устубут айаныттан дьиэтигэр төннүбүт, кини бу айан кэмигэр муспут билиитэ эволюция түөрүйэтин олохтууругар олук буолбута.
  • 1944 — Аан дойду иккис сэриитэ: Ньиэмэстэр Варшаватааҕы өрө турууну хам баттаабыттар.
  • 1946 — АХШ-га «Ыраах томтор» диэн бастакы «мыыла операта» жанрдаах сериал премьерата буолбут.
  • 1974 — Саха сиригэр сир аннынааҕы саахаллаах ядернай дэлби тэптэриилэртэн биирдэстэрэ 1,7 килотонналаах «Кристалл» оҥоһуллубут. Билиҥҥи Мирнэй улууһун Удачнай куоратыттан 2,5 км хоту диэки 98 метр дириҥҥэ Хайа-байытар кэмбинээт хвостохранилищетын быһытын тутаары дэлби тэптэриллибит. Былаан быһыытынан бу 8 дэлби тэптэрииттэн бастакыта эбит. Ол эрээри бастакы сырыыга радиациялаах былыт халлааҥҥа өрө күөрэйэн тахсыбыт уонна тыалынан тулалыыр иччитэх сирдэринэн тарҕаммыт. 5 хонугунан радиация таһыма намтаан дьон бу территорияҕа киирэр кыахтаммыттар. 1992 сылтан саҕалаан радиациялаах буору Удачнай карьерын отвалынан саба көмөн, тоҥ буорунан дьапталҕа оҥорон «саркофаг» туппуттара.
  • 1987 — ССРС Киин тэлэбиидэнньэтигэр «Взгляд» бырагыраама аан бастаан тахсыбыт.
  • 2004 — Лондоҥҥа бастакы пааркаҕа сүүрүү, о.э. паркран (ааҥыл. parkrun), тэрээһинэ буолбут. Паркран диэн аан дойду үрдүнэн куорат пааркаларыгар ыытыллар 5 килэмиэтирдээх сүүрүү. Бу сүүрүү күрэхтэһии буолбатах, ол эрээри бириэмэни ааҕаллар. Дьокуускайга паркран 2018 сылтан ыла кыһыннары-сайыннары субуота аайы сарсыарда 9 чааска куорат пааркатыгар ыытыллар.
  • 2006 — 2942 №-дээх «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Кыһыл кинигэтин туһунан» Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнин Ыйааҕа тахсыбыт. Саха Өрөспүүбүлүкэтин Кыһыл кинигэтигэр барыта 367 үүнээйи уонна тэллэй (337 тымырдаахтар, 13 муох, 7 лабыкта, 10 тэллэй); 112 харамай (16 үөн-көйүүр, 6 балык, 3 уу-хонуу харамайдара, 2 сыылааччылар, 68 көтөр, 17 үүтүнэн иитээччилэр) көрүҥнэрэ киирбиттэр.

Төрөөбүттэр

Өлбүттэр

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА