Өрөспүүбүлүкэ борокуруора Николай Пилипчук суруналыыстары кытта бастакы көрсүһүүтэ буолбута. Манна кини солбуйааччылара Анатолий Щербаков, Борис Самойленко уонна тутаах отделлар начаалынньыктара кытыбыттара. Пресс-кэмпириэнсийэттэн «Өрөспүүбүлүкэ борокуруора Леваднай, Попов, Мамчур дьыалаларын тустарынан» диэн бастакы матырыйаал бэчээттэммитэ. Бүгүн борокуратуура уорганнара 2016 сыллааҕы үлэлэриттэн edersaas.ru сырдаттылар.
Оҕолор бырааптара
Бу хайысхаҕа борокуруордар ураты болҕомтолорун уураллар. Өрөспүүбүлүкэ быраабы араҥаччылыыр уонна былаас уорганнара бииргэ үлэлээһиннэрин түмүгэр, ааспыт сылга сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор буруйу оҥоруулара аҕыйыы быһыытыйбыт — 477 (2015 сылга 566 этэ), бэйэҕэ тиийинэн өлүүлэрэ — 10 чахчы (2015 сылга 20 этэ). Маны тэҥэ, оҕолорго туһуланан оҥоһуллубут буруйу оҥоруу ахсаана лаппа аҕыйаабыт — 964-тэн 595-кэ диэри.
Ол эрэн, Кэбээйи уонна Дьааҥы улуустарыгар обургу оҕолор киһини соруйан өлөрүүлэрин сүрүн төрүөтүнэн арыгыны иһии буолбутунан, ис дьыала уорганнара итирдэр утахтары атыылыыр буруйдаахтары утары ситэ үлэлээбэттэрин бэлиэтээтилэр.
Аны тулаайах оҕолору дьиэлээһин туһунан. Манна борокуратуура уорганнара орооһон, 2016-2017 сылларга 467 мөл. солк. сууманан элбэх үп-харчы көрүллүбүт. Пресс-кэмпириэнсийэҕэ иһитиннэрбиттэринэн, 2016 сылга 465 тулаайах оҕо дьиэлэммит. Быйыл 1259 оҕо дьиэнэн хааччыллыахтаах, балартан 681 оҕо 2016 сылтан «көһөрүллүбүт», онтон 578 оҕо уочаракка турар.
Маныаха тулаайах оҕолорго анаан тутуллар дьиэлэр хаачыстыбаларын туһунан ыйытыы биэрдибит. «Саха сирэ» хаһыат бу туһунан суруйан турар. Борокуруордар бэлиэтээбиттэринэн, итинник дьиэлэр туох итэҕэстээхтэрэ оҕолор олоро киирбиттэрин кэннэ биирдэ биллэн тахсар эбит. Ол курдук, Дьокуускай куоракка, Ньурбаҕа уонна Бүлүүгэ мөлтөх туруктаах дьиэлэр быһаарыллан, борокуратуура бэйэтин өттүттэн дьарыйар миэрэлэри ылар. Бу хайысханан үлэ үҥсүүлэр киирдэхтэринэ эрэ буолбакка, сүрүннээн, борокуруордар көҕүлээһиннэринэн эмиэ ыытыллар.
Үлэһит киһи бырааба
Эмиэ ураты хонтуруолга сылдьар хайысха. Хамнаһы кэмигэр биитэр олох да төлөөбөт салайааччылар бааллар. Бу эйгэҕэ ааспыт сылга 14,5 тыһыынчаттан тахса кэһиини булан быһаарбыттар, 1,9 млрд солк. тахса суумалаах хамнаска иэһи төлөттөрөрү ситиспиттэр, ол эбэтэр, 17,9 тыһыынча үлэһит быраабын көмүскээбиттэр.
Ордук чуолаан, Өймөкөөн улууһугар старательскай артыалларга ыарахан быһыы-майгы үөскээбитигэр (онно 1 млрд 200 мөл. солк. хамнаска иэс мунньуллубут этэ), өрөспүүбүлүкэ борокуратуурата биэдэмэстибэлэр икки ардыларынааҕы оробуочай бөлөх тэрийбит. Ол бөлөххө быраабы араҥаччылыыр уонна хонтуруоллуур уорганнар бэрэстэбиитэллэрэ киирбиттэр.Бөлөх үлэтин түмүгэр, хамнаска иэс бүтүннүү төлөммүт. Оттон тэрилтэ салайааччыта холуобунай эппиэтинэскэ тардыллыбыт.
Бу хайысханан ааспыт сылга Хаҥалас, Бүлүү уонна Таатта улууһун борокуратууралара көдьүүстээхтик үлэлээбиттэрин бэлиэтээтилэр.
Хоруупсуйаны утары
Хоруупсуйа сокуонун кэһии 2894 чахчыта булуллубут (2015 сылга 3812 этэ), 508 киһи административнай уонна дьиссипилиинэ эппиэтинэһигэр тардыллыбыт. Борокуруордар көҕүлээһиннэринэн, 15 холуобунай дьыала тэриллибит (2015 сылга 26 этэ),ол иһигэр, 4 муниципальнай тэриллии дуоһунастаах дьонугар.
Хоруупсуйаҕа сыһыаннаах буруйдар, сүрүннээн, судаарыстыбаннай уонна муниципальнай бас билиини атыылааһын, доруобуйа харыстабылын, үөрэх эйгэлэригэр тахсар диэн эттилэр. Маныаха Николай Пилипчук: «Ол аата доруобуйа, үөрэх эйгэтэ төрдүттэн сытыйбыт диэн буолбатах, тус бэйэм медиктэри уонна учууталлары олус ытыктыыбын, ис дууһаларыттан кыһаллан үлэлиир дьон, ону бэйэбинэн билэбин», — диэн бэлиэтээтэ.
