Ил Дархан Егор Борисов бэҕэһээ Москваҕа Япония уонна Россия хампаанньаларын кытары Тиксиигэ тыал күүһүн туһанар дизельнэй комплекс тутуутугар меморандум түһэристэ.
Бу меморандум РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин уонна Япония премьер-миниистирэ Синдзо Абэ 2016 сыллааҕы былааннарын салгыыта буолар. Санатан эттэххэ, ити көрсүһүү чэрчитинэн, Саха сирин суола-ииһэ суох нэһилиэнньэлээх пууннарыгар саҥардыллан иһэр энергияны сайыннарыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтэ, “Русгидро” уонна “NEDO” хампаанньалар декларация түһэрсибиттэрэ. Ити декларацияны сайыннаран бэҕэһээ Саха сирин Ил Дархана Егор Борисов, “Русгидро” генеральнай дириэктэрэ Николай Шульгинов, энергетическэй уонна промышленнай саҥа технологиялары сайыннарар Япония “NEDO” хампаанньатын толорор дириэктэрэ Такаши Омоте, “Takaoka Toko” хампаанньа дириэктэрэ Фукуо Аояги, “Якутскэнерго” хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Александр Слоик меморандумҥа илии баттаатылар.
Тиксиигэ тутуллуохтаах тыал күүһүн туһанар дизельнэй комплекс 3,9 МВт кыамталаах буолуохтаах. Бу маннык күүстээх комплекс Россияҕа ханна да суох. Комплекс тыал күүһүн эргитэр үс улахан оҥоһуута 900 кВт, ону үлэлэтэргэ дизель-генератора 3 МВт кыамталаахтар. Ону сэргэ биһиги тыйыс айылҕабытыгар сөп түбэһэр гына оҥоһуллуохтаахтар.
Оборудованиелары Япония хампаанньата хааччыйыахтаах. Хампаанньа бу манна инвестиция быһыытынан 2 млрд иены угуохтаах. Оттон тутуутун “Русгидро” хампаанньа ыытыахтаах. Былаан быһыытынан, быйыл ахсынньыга диэри тыал күүһүн эргитэр улахан тутуулара бүтүөхтээхтэр, уот ситимэ тардыллыахтаах. Оттон 2019 с. тутуу силигин ситэн олоххо киириэхтээх. Бу улахан комплексы “Сахаэнерго” салгыы үлэлэтиэхтээх.
Япония хампаанньалара Тиксиигэ кэлэн үлэлиир сирдэрин көрөн барбыттара. Бу туһунан этэн туран “Takaoka Toko” дириэктэрэ Фукуо Аояги эбийиэк тыйыс айылҕалаах сиргэ уонна кылгас кэм иһигэр тутуллара уратытын, тутууну болдьоҕор кэмигэр бүтэриэхтэрин иһитиннэрдэ. “NEDO” дириэктэрэ Такаши Омоте бу бырайыак Уһук Илин регионнарга барыларыгар холобур буоларын, тутуу үлэҕэ киирдэҕинэ сыллааҕы оттуктара 16 % түһүөхтээҕин бэлиэтээтэ.
Түмүккэ, Егор Борисов биһиги курдук тыйыс усулуобуйалаах региоҥҥа тиэхиньикэ эрэ барыта тулуйбатын бэлиэтээн туран, Япония хампаанньалара үлэлэригэр олус эппиэтинэстээхтик ылсыбыттарын иһитиннэрдэ. “Хампаанньа оборудование хас биирдии чааһын анал камераҕа уган (биһиги хотугу дойдубут климатын курдук усулуобуйаҕа) чинчийэн көрөр. Онон сотору кэминэн айылҕабытыгар буортута суох саҥа технологиянан оҥоһуллубут комплексы сэргии көрүөхпүт диэн эрэнэбин”, — диэн бэлиэтиир кини.
