Муус устар 11 күнэ Бикипиэдьийэҕэ сурулларынан, фашист концлааҕырдарыттан босхолонуу күнэ. 1945 сыллаахха Бухенвальд лааҕырын хаайыылаахтара өрө турбут күннэригэр бэлиэтэнэр. Онтон 1910 с. Саха сирин киин куоратыгар ибир ардах түспүт. Күнү-дьылы кэтээн көрөөччүлэр биллэрэллэринэн, бу өрөбүлгэ Дьокуускайга быстахтык ардыахтаах.
🔹1241 — Бату Хаан сэриилэрэ Шайо өрүс үрдүгэр ахсааннарынан икки төгүл баһыйар Венгрия уонна Хорватия сэриилэрин үлтүрүппүттэр. Хоруол Бела IV уонна кини быраата Хорватия герцога Доломан Австрияҕа күрээбиттэр.
🔹1716 — Петр I сатыы сэриилэр бастакы Устааптарын таһаарар.
🔹1887 — Дьокуускайга гласнай суут аһыллыбыт. Бу күн үс холуобунай дьыала көрүллүбүт.
🔹1891 — Александр III импэрээтэр Улуу сибиирдээҕи суолу тутар туһунан ыйаах таһаарбыт (кэлин Транссиб — Транссибирскай тимир суол — диэн ааттанммыта).
🔹1910 — Дьокуускайга ибир ардах түспүт.
🔹1912 сыллаахха Үөһээ Бүлүүгэ Кэнтик нэһилиэгэр Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Алексей Миронов төрөөбүт.
🔹1915 сыллаахха Өлүөхүмэ Кыыллаах нэһилиэгэр Социалистическай Үлэ Геройа, оҕуруот аһын үүннэрээччи Матрена Корнилова төрөөбүт.
🔹1916 сыллаахха Өлүөхүмэ Чаара нэһилиэгэр Уолбут диэн сиргэ РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыыһа Матрена Слепцова төрөөбүт.
🔹1917 — Кыһыл гвардия төрүттэммит күнэ.
🔹1925 — «Саха кэскилэ» уопсастыба уопсай мунньаҕа буолбут. П. Ойуунускай дакылаат оҥорбут. Мунньах устаабы бигэргэппит. Уопсастыба туһунан хайысхаларынан үлэлииргэ 8 салааны тэрийбит.
🔹1956 — «Хотугу сулус» альманах сурунаал буолбут. 6 нүөмэртэн түөрдэ сахалыы, иккитэ — нууччалыы тахсар буолбут, тирааһа — 4 тыһ. экземпляр.
🔹1960 — Дьокуускайга Саха живописеһа Лилия Попова төрөөбүт.
🔹1990 — бөлүһүөпүйэ билимин хандьыдаата, Эдьигээн улууһуттан төрүттээх Николай Васильев өлбүт.
Историяҕа ааттара кыһыл көмүс буукубанан суруллар дьоммут туһунан сиһилии:
https://sah.wikipedia.org/wiki/Миронов_Алексей_Афанасьевич
https://sah.wikipedia.org/wiki/Корнилова_Матрена_Матвеевна
https://sah.wikipedia.org/wiki/Слепцова_Матрёна_Васильевна
«Бу ыстатыйа аһара кылгас эбит: https://sah.wikipedia.org/wiki/Хотугу_сулус_(сурунаал) Ким эмит арыый хаҥатыа дуо?», — диэн суруйар Сахалыы Бикипиэдьийэ дьаһабыла Николай Павлов.
