28 Кулун тутар 28.03
  • -12°
  • $ 92,59
  • 100,27

Таатта Харбалааҕар «Булуус» бааһынай хаһаайыстыбатын сайдыытын кэрчиктэрэ

17:29, 21 октября 2016
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

«Булуус» бааһынай хаһаайыстыбаны Марковтар дьиэ кэргэн 2004 сыллаахха тэриммиттэрэ. Хаһаайыстыба баһылыга, ийэлэрэ Маркова Ариада Анатольевна үрдүк үѳрэхтээх зоотехник. Пенсияҕа тахсыар диэри зоотехниктаабыта. Аҕа баһылык Марков Юрий Афанасьевич идэтинэн геолог, Харбалаах чох хостуур карьерыгар ѳр сылларга хайа маастарынан үлэлээбитэ.


Макаровтар үс оҕолоохтор. Улахан уоллара Юрий – тутуу инженерэ, Дьокуускай куоракка олох-дьаһах хаһаайыстыбатыгар үлэлиир, кыра уол Афанасий – инженер-механик ССТХА-ын бүтэрэн, билигин хаһаайыстыбаны салайар, кыыстара Анна Харбалаах оскуолатыгар физика учууталынан үлэлиир уонна тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын астыыр технолог идэтигэр үѳрэнэ сылдьар.

Бастаан саҕалыылларыгар 3 сүѳһүлээх, биир трактордаах эбиттэр. Ити сыл эбии 17 ньирэйи уонна 18 тиҥэһэни атыыласпыттар. 2005 сылтан саҕалаан Амма ѳрүс уҥуор биэрэгэр баазаны туттубуттар: ыанньык, субан сүѳһү турар иккилии хотону, оту харайар дьиэни, үлэһиттэргэ анаммыт үс дьиэни, баанньыгы, үүт харайар дьиэни, титииги. Ити сылтан саҕалаан ходуһаларын күрүѳлээһининэн, сири кѳннѳрѳн оҥоруунан дьарыктанан барбыттар. 2008 сылга сүѳһү боруодатын тупсараары «Тумул» племенной хаһаайыстыбаттан 15 сүѳһүнү атыыласпыттар. Бородууксуйа ылыыта сүөһү туругуттан, боруодатыттан тутулуктааҕын быһыытынан искусственнай сиэмэлээһини толору туһаналлар.

2015 сыл түмүгүнэн 130 тн үүтү туттарбыттар, 3 тн эти оҥорбуттар, 300 тн оту оттообуттар. Хаһаайыстыба сабыылаах тэрилтэлэри кытта сөбүлэһии түһэрсэн этинэн, хортуоппуйунан уонна оҕуруот аһынан хааччыйа олорор.

2015-2016 сыллаах кыстыкка Марковтар 217 сүөһүнү кыстаппыттар, онно эбии 85 быйылгы төрүөх ньирэйи кыстатар санаалаахтар. Хаһаайыстыба бэйэтэ бас билэр 60 га сирдээх. 3 МТЗ-82, Донгфен-1 уонна кыра трактордардаахтар. От үлэтигэр от охсор, кыраабыл, пресс, сенаж онорор, тиэйэр-таһар техника барыта баар. Бу техниканы «Росагролизинг», «Туймаада-лизинг» ҥѳҥүѳ ылбыттар. Итини таһынан уу таһар анал массыыналаахтар уонна пилорамалаахтар.

2013 сыллаахха урукку хотонноругар эбии 100 миэстэлээх механизированнай хотон туттубуттар. Быйыл субан сүѳһү турарыгар анааннар аныгылыы сендвич-панельтан хотон туттан үлэҕэ киллэрэн эрэллэр. Былырыын 2015 сыллаахха 2 квартиралаах, 2 техника турар гаражтаах дьиэни үлэҕэ киллэрбиттэр. Быйыл сири таҥастыыр уонна үүт аһы тутатына астыыр тэриллэри атыыласпыттар. Ити эбии техниканы, тэриллэри, араас тутууну Марковтар республика правительствотын, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга туһаайыллыбыт программаларыгар кыттаннар, ороскуоттарын толуйуу бэрээдэгинэн үбүнэн кѳмѳ түмүгэр ситиспиттэр.

«2012 сыллаахха «2012-2014 сс. бааһынай хаһаайыстыба базатыгар сүѳһүнү иитэр ыал сайдыытыгар» туһаайыллыбыт федеральнай грант куонкурсугар кыттаннар 3 368 000 солкуобай сууммалаах гран ылан, инники сайдыыбытыгар улахан тирэх буолла. Бу граны ыларбытыгар бизнес-былааммытын оҥорорбутугар күүс-кѳмѳ буолбут уонна билигин да биһиги хаһаайыстыбабытыгар бары докумуону, отчуоту оҥорорбутугар кѳмѳлѳрүн иһин республикатааҕы Консультационнай-методологическай киин специалистарыгар уонна бааҺынай хаһаайыстыба ассоциациятын салайааччытыгар Валерий Николаевич Ефремовка, Зарема Романовна Бочкареваҕа, Тамара Гаврильевна Власоваҕа махтанабыт. Тыа хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ политика министерствотын, кини аннынан үлэлиир бары атын тэрилтэлэр кѳмѳлѳрүнэн биһиги хаһаайыстыбабыт республика биир улахан хаһаайыстыбаларын ахсааныгар киирдэ. Биһиги ыал кэскиллээх суолу тутустубут, кэнэҕэски ыччатым тыа хаһаайыстыбатынан утумнаахтык дьарыктанарыгар бигэ суолга үктэнэн эрэбит», — диэн кэпсиир бааһынай хаһаайыстыбатын баһылыга Ариада Анатольевна.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА
Тутаах тыллар