Эдьигээн оройуонугар бэс ыйын 13-15 күннэригэр СӨ басткы президенэ М.Е. Николаев көҕүлээһининэн, СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ, ыарыыны эрдэттэн сэрэтэр өрөспүүбүлүкэтээҕи киинин тэрийиитинэн «Арыгыта суох Арктика» диэн ааттаах бастакы форүм ыытылла түрар. Форум тэрээһинин сүрүн спонсора – «Аллараа Өлүөнэтээҕи» АО.
Форум биэс хоту сытар улуус – Өлөөн, Эбээн-Бытантай, Булуҥ, Анаабыр үонна Эдьигээн чөл олоҕү көҕүлүүр, арыгыны утары ыытыллар үлэлэрин туһунан билиһиннэриилэриттэн саҕаланна. Хоту сытар улуустар олохторун укулаатынан, айылҕатынан майгыннаһар өрүттэрэ үгүс. Бу форүмна бииргэ түмсүбүт биэс хотү улуустар сэбиэскэй кэм саҕана таба сүлүөтүгэр элбэхтик бииргэ алтыһаллара, хоту көтөр сөмөлүөттэр Эдьигээн пуордүгар тохтоон ааһаллара. «Онон бу форум оччотооҕү сэбиэскэй кэми санатан ааһар биир уратылаах», — диэн бээйтин эҕэрдэ тылыгар Эдьигээн оройуонун общественнай сэбиэтин салайааччыта Христина Афанасьева бэлиэтээтэ.
Итинник хардарыта истиҥ сыьыаҥҥа олоҕуран саҕалааммыт форум пленарнай чааһыгар арыгылааһын курдук бүгүннү олохпутугар тыҥаан турар кыһалҕаны бары өттүттэн ырытыы буолла. Кэпсэтиигэ СӨ Доруобүйа харыстыбылын миниистирин солбуйааччы Людмила Вербицкая, Эдьигээн оройуонүн баһылыга Алексей Мандаров, «Аллараа Өлүөнэтээҕи» АО специалиһа Сардаана Сивцева, Дьокуускайдааҕы Епархия Священнига Марк Беляков, Дьокуускайдааҕы наркологическай диспансер кылаабынай бырааһа Петр Тумусов, Томскайдааҕы НИИ психическай доруобуйа аддиктивнай туругун отделениетын научнай сотрүднига, профессор, медицинскэй наүка доктора Анна Мандель, Москватааҕы наркология научнай-практическай киинин коммуникационнай технологияларын отделениетын салайааччыта, медицинскэй наука кандидата Алексей Надеждин, СР общественнай палаататын доруобуйа харыстабылын комиссиятын бэрэссэдээтэлэ Иван Егоров, СӨ арыгы атыытын лицензиятыгар управлениетын салайааччытын солбүйааччыта Елена Колесникова, Өлөөн оройуонүн депутаттарын Сугланын бэрэссэдээтэлэ Зоя Григорьева, Булуҥ, Анаабыр оройуоннарын баһылыктарын солбуйааччылара Роза Мартынова, Наталья Спиридонова, «ЯНЦ КМП» ФГБНУ лабораториятын сэбиэдиссэйэ, медицинскэй наука кандидата Нюргуяна Матвеева, Эдьигээн оройуонүн Бэстээх нэһилиэгин баһылыга Геннадий Мальцев, Кыстатыам нэһилиэгэр арыгылааһын кыһалҕатыгар түбэспит дьону кытта үлэлэһэр «Сырдыкка аартык» түмсүү салайааччыта Дойдулууна Ильинова, Эдьигээн оройуонун кылаабынай бырааһа Ольга Захарова, Эдьигээн нэһилиэгин сэбиэтин депутаттарын сэбиэтин бэрэссэдэттэлэ Владимир Татаринов, Эбээн-Бытантай балыыһатын хирург-бырааһа Назар Петров кыттыыны ыллылар.
Арыгылааһын кыһалҕатын кытта биир-бииргэ көрсөн олорон, тугу гыныахха, тугу туһаныахха диэн толкуйдуур кэммитигэр форум кыттыылаахтарын өттүлэриттэн элбэх санаалар, саҥа толкуйдар, этиилэр киирдилэр. Холобура, Томскайтан кэлбит ыалдьыт Алексей Надеждин арыгыны эмтээһиҥҥэ туттуллар саҥа ньымалары, перепараттары билиһиннэрдэ. Өлөөн, Анаабыр, Булуҥ оройуоннарын бэрэстэбиттэллэрэ массыына, уу, салгын суолунан арыгы сокуоннайа сүох тиэллиитин кытаанах хонтуруолга ыларга эттилэр. Хоту улуустарга нарколог-быраас тиийбэтэ арыгылааһын кыһалҕатын быһаарары атахтыырын эмиэ таарыйдылар. СӨ общественнай палаататын доруобуйа харыстабылын комиссиятын бэрэссэдээтэлэ Иван Егоров чөл олох, арыгыта суох олох диэн өйдөбүллэри киһи бэйэтин олоҕор, өйүгэр-саанатыгар тус бэйэтэ эрэ олохсутуохтааҕын туһунан эттэ.
Форум пленарнай үлэтин түмүгүнэн Арктическай улуустарын олохтоохторүгар, кинилэр баһылыктарыгар, ыал ийэлэригэр анал ыҥырыылары таһаарда.
Эдьигээн оройуонүгар ыытылла түрар форүм чэрчитинэн, Эдьигээн олохтоохторо оҕотүттан кырдьаҕаьыгар тиийэ медицинскэй көрүүнэн хабылыннылар. Кардиолог, маммолог, невролог, пүльмонолог быраастар тиийэн үлэлээтилэр.
