Наркоманияны утары охсуһарга саамай көдьүүстээх ньыма – эрдэттэн сэрэтии үлэтэ. Аан дойду практиката көрдөрөрүнэн, наркоманияҕа сутуллубут дьон 2-3 бырыһыаныттан ордуга эрэ букатыннаахтык эмтэнэр.
Обургу оҕо наркоманияҕа сутуллар кутталын уонна ону хайдах сэрэтиэххэ сөбүн Дьокуускай к. 1 №-дээх поликлиникатын ыарыыны сэрэтиигэ отделын сэбиэдиссэйэ Ефросинья ДЬЯЧКОВСКАЯ кэпсиир.
Тас көрүҥэр уларыйыылар
—Ыарыы клиническэй бэлиэлэрэ араастар уонна бэйэ-бэйэлэриттэн уратылаахтар. Ардыгар наркотиктан «итириини» хаан, иик уонна иэдэс салыҥнаах бүрүөтүттэн анализтары ылыы эрэ быһаарар. Ол эрэн, болҕомтолоох төрөппүт обургу оҕо куһаҕан дьаллыкка ылларан эрэрин билиэхтээх. Албынныыр, бэйэтигэр бүгэр, ис санаатын таһыгар таһаарбат, атын дьонтон тэйэ туттар уонна ээл-дээл буолар. Киниттэн киһи тугу күүтүөн билбэккин, кырыктанар уонна эмискэ кыыһырар. Дьону кытта мөккүөргэ киирэрэ элбиир. Кылгас кэм иһигэр настарыанньата сотору-сотору уларыйар. Санаата тууйуллар, баттаммыт-атаҕастаммыт курдук сананар, өлүү туһунан толкуйдуур, олоххо интэриэһин сүтэрэр. Урукку дьоҕурдара, дьарыктара интэриэһиргэппэт буолаллар, саҥаны билиигэ дьулуһуута уостар. Оскуола дьарыгын көтүтэр, үөрэҕэр мөлтүүр. Инникигэ эрэлэ сүтэр, бэйэтигэр биэрэр сыанабыла намтыыр эбэтэр төттөрүтүн үрдүүр, туохтан да куттаммат буолар. Күнү-дьылы араарбат турукка киирэр. Туох да төрүөтэ суох дьиэтиттэн уһун кэмҥэ баран хаалар. Саарбах соҕус көрүҥнээх саҥа доҕоттор элбииллэр. Кинилэри төрөппүттэрин кытары билиһиннэриэн баҕарбат. Төрөппүттэриттэн сотору-сотору харчы көрдүүр, иэскэ киирэр, уорар идэлэнэр. Тус гигиенаны тутуспат, тас көрүҥэр кыһаллыбат. Наркотик кутталын туһунан билиэн да баҕарбат, төттөрүтүн, наркотиктыыр туһунан доҕотторун кытары элбэхтик кэпсэтэр. Наркоманнар кэпсэтэр тылларын элбэхтик туттар.
Доруобуйатын туруга кэһиллэр
Дьиэҕэ харчы, сыаннастар, мал-сал сүтэллэр. Дьиэ иһин ацетон, уксуус, калий перманганатын, нашатыырдаах испиир, суода, дьуот сыта тунуйар. Араас киһи билбэт убаҕастара, ампулалара, таблеткалара, капсулалара, бытарытыллыбыт үүнээйилэр, пластилиҥҥа эбэтэр сымалаҕа маарынныыр тэриллэр, испириистэр, укуол иҥнэлэрэ, эрэһиинэ быалар уо.д.а. баар буолаллар.
Тас бэлиэлэр
Аһыыр баҕата эмискэ намтыыр. Күүскэ утатар, айаҕа куурар, уоһа хатар. Минньигэһи сиэн баҕарар. Утуйбат эбэтэр төттөрүтүн утуйар мээнэ буолар. Көлөһүнэ элбэхтик сүүрэр. Сотору-сотору төбөтө, иһэ ыалдьар. Өйгө тутар дьоҕура сүтэр, болҕомтото суох. Түргэнник сылайар. Аһыыр баҕата суох, сотору-сотору тымныйар эбэтэр гирииптиир, куруук тумуулуур. Хаамарыгар иҥнэҥниир, тирэҕэ суох буолар, титирэстиир. Сибээһэ суох, түргэнник, киһи өйдөөбөтүн курдук эбэтэр чуолкайа суох саҥарар.
Бу үөһээ этиллибит бэлиэлэр баалларын биллиҥ да, оҕом наркоман буолбут диэн бэринэн кэбиһимэ. Бу бэлиэлэр ханнык эрэ атын ыарыылары туоһулуохтарын эмиэ сөп. Ол гынан баран, .
Майгыта-сигилитэ уларыйар
Обургу оҕоттон ацетон, суурайар сириэстибэ сыта кэлэр. Илиитигэр эбэтэр атын сиргэ укуол иҥнэтин суола баар. Этигэр көҕөрүү, быһа барыы, табаах бөппүрүөскэтиттэн бааһырыы суола хаалбыт буолуохтарын сөп. Хараҕын иччитэ кэҥиир эбэтэр кыарыыр, халтаһата сабыллар-сабыллыбат туруктанар, мээнэнэн көрөр. Хараҕа кытарар, «өстүөкүлэ» курдук буолар эбэтэр өлбөөдүйэр. Этин тириитэ кубарыйар эбэтэр сиэрэй өҥнөнөр. Ырар.
Итэҕэл төлөппүөннэрэ:
21-12-12 (суукканы быһа) – СӨ наркотигынан эргиниини хонтуруоллуур УФС.33-12-83, 32-44-16 (09.00-16.00) – наркология өрөспүүбүлүкэтээҕи диспансера.
42-22-22 (суукканы быһа) – СӨ Россия Ис дьыалаҕа министиэристибэтэ.
