Муус устар 29 күнэ. Ил Дархан өрөспүүбүлүкэтээҕи харах балыыһатын кэлэктиибигэр «Газель» массыынаҕа олоҕуран оҥоһуллубут «Офтальмология» мэдиссиинэ саҥа комплексын күлүүһүн туттарда. Көһө сылдьар комплекс чугас нэһилиэктэргэ улуустар киин балыыһаларын кытта оҥоһуллубут графигынан үлэлиэҕэ. Манна миэстэтигэр дьон хараҕын көрөн, эмтиэххэ, амбулаторнай лазерынан эпэрээссийэни оҥоруохха сөп.
Итиэннэ бу күн балыыһаҕа 40 куойкалаах саҥа стационарнай салаа аһылынна. Айсен Николаев үлэһиттэри, эмтэнээччилэри кытта кэпсэттэ. Саҥа салаа Арассыыйаҕа оҥоһуллубут, үчүгэй көрдөрүүлээх тэрилинэн хааччыллыбыт. Ыарыһахтарга табыгастаах усулуобуйа тэриллибит. Хас биирдии палаата санузеллаах, холодильниктаах, телевизордаах, мэдиссиинэ үлэһиттэрин ыҥырар кнопкалаах.
Ил Дархан кылаабынай быраас Иван Луцкаҥҥа, балыыһа кэлэктиибигэр Донецкай Норуодунай Өрөспүүбүлүкэҕэ үлэлэрин иһин махтанна. Биһиги быраастарбыт уонтан тахса сыл мэдиссиинэ көмөтүн кыайан ылбатах дьону көрөн-истэн, эмтээн биһирэбили ыллылар, олохтоохтор Саха сиригэр махталлара эһиги үлэҕититтэн эмиэ тахсар диэн бэлиэтээтэ.
Муус устар 30 күнэ. Айсен Николаев Дьокуускайга «Теплай» күөл кытыытыттан саҕаламмыт Бүтүн Арассыыйатааҕы субуотунньукка кытынна. Бу күн куоракка ыытыллыбыт субуотунньукка тыһыынчаттан тахса киһи таҕыста. Ол иһигэр былаас өрөспүүбүлүкэтээҕи уорганнарын уонна куорат дьаһалтатын, уокуруктар управлениеларын үлэһиттэрэ. Ил Дархан: Дьокуускайга 11 эбийиэги тутуу уонна хапытаалынай өрөмүөннээһин түмүктэнэр диэн эттэ. «Азия оҕолоро» норуоттар икки ардыларынааҕы VIII-с сайыҥҥы оонньуулар ыытыллалларыгар куорат дьаһалтатыгар уулуссалары, уопсастыбаннай миэстэлэри тупсарыыны, өрөмүөннээһини болдьоҕор түмүктүүр сорук турар. Айсен Николаев куорат олохтоохторун, үлэ кэлэктииптэрин араас дойдулартан кэлэр ыалдьыттары көрсөргө бэлэмнэнэн, ыраастааһын үлэтигэр көхтөөхтүк кыттарга ыҥырда.
Муус устар 30 күнэ. Ил Дархан өрөспүүбүлүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар дьоһун кылааттарын киллэрбит 19 улуустан уонна Дьокуускайтан 50 киһиэхэ «Үлэ киһитэ» диэн 300 тыһ. солкуобайдаах бириэмийэни туттарда. Наҕараадаламмыт дьон араас идэлээхтэр, кинилэр истэригэр эмчиттэр, асчыттар, сварщиктар, учууталлар, быраастар, табаһыттар, фермердэр, бэтэринээрдэр, тырааныспар, култуура уонна сибээс эйгэлэрин үлэһиттэрэ бааллар. Айсен Николаев үлэ бастыҥнарын талан ылбыт идэлэригэр таптал уонна бэриниилээх буолуу холбуур диэн бэлиэтээтэ. Хас биирдии лауреакка өрөспүүбүлүкэ сайдыыгар тус кылаатын иһин махтанна. Быйыл куонкуруска уопсайа 273 сайаапка киирбититтэн, хас биирдии салааҕа бастыҥнары экспертэр талбыттара.
Ыам ыйын 1 күнэ. Ил Дархан Саха сирин олохтоохторун Үлэ, Эйэ, Маай бырааһынньыгынан эҕэрдэлээтэ. Сыллата бу бырааһынньык өрөспүүбүлүкэбит араас көлүөнэ, идэлээх дьонун сомоҕолуур, Саха сирин олохтоохторо үтүө үгэстэри салҕаан, дьаныардаахтык үлэлииллэр, айаллар-туталлар диэн бэлиэтээтэ. Ийэ дойдубутун хорсуннук көмүскүү сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар махтанна. Биһиги төрүт сирбитин аатырдар үлэ дьонунан киэн туттабыт, үлэни өрө тутан, Сахабыт сирин инникитин түстүөҕүҥ диэн эҕэрдэҕэ этиллэр.
Ыам ыйын 1 күнэ. Ил Дархан сорудаҕынан өрөспүүбүлүкэҕэ «Бочуоттаах настаабынньык» диэн судаарыстыбаннай наҕараада олохтонно. Маннык бэлиэни хас да көлүөнэ эдэр үлэһиттэри идэлэрин баһылыылларыгар үөрэппит-такайбыт, бэйэтин билиититтэн-көрүүтүтэн үллэстибит, уопсастыбаннай олоххо көхтөөх буолалларыгар көмөлөспүт, киһи быһыытынан ситэн-хотон тахсалларыгар олук уурсубут уопуттаах үлэһиккэ туттарыахтара.
Ыам ыйын 2 күнэ. Айсен Николаев Арассыыйа Дьоруойа, «Сулус» үөрэтэр-эрчийэр киин салайааччыта Александр Колесовы кытта көрсүһүүтүгэр байыаннай дьайыыга снайпердары бэлэмнээһин боппуруостарын көрдө. Ырааҕы ытыыга дьарыктыыр полигоҥҥа суол-иис, куттала суох сирдэри быһаарыы боппуруостарыгар тохтоотулар. Ил Дархан «Сулус» киин уопсай кыайыыны чугаһатарга улахан кылааты киллэрэрин бэлиэтээтэ. Киин үлэһиттэрэ командировкаларга байыаннай дьайыыттан чугас сиргэ тиийэн, байыастары үөрэтиини ыыталлар. Санаттахха, олунньуга «Сулус» полигоҥҥа Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Охлопков кэриэһигэр ырааҕы ытыыга дойду үрдүнэн бастакы турнир буолбута.
Ыам ыйын 3 күнэ. Ил Дархан Ыччаты байыаннай-спортивнай бэлэмнэниигэ уонна патриоттуу тыыҥҥа иитиигэ «Буойун» киин эрэгийиэннээҕи салаатын салайааччыта, норуот дьокутаата Василий Егоровтыын ырыттылар. Айсен Николаев бу кииҥҥэ Дьокуускай куорат ыччатын эрэ буолбакка, өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыттан баҕалаах үөрэнээччилэри түмэн, дьарыктыырга сорудахтаата. Киин муус устар 15 күнүгэр аһыллыаҕыттан бастакы курсаннар үөрэҕи ааһаллар. Кинилэри анал бэлэми ааспыт 20 инструктор эрчийэр. Курсаннар «огневой», «тактическай» уонна «инженернэй» бэлэми ааһаллар, сибээһи тэрийэргэ, пилота суох көтөр аппараатынан туһанарга үөрэнэллэр. Сайыҥҥы кэмҥэ киин иһинэн байыаннай-тиэхиньиичэскэй лааҕыр аһыллан үлэлиэҕэ. Үөрэтэр-дьарыктыыр бырагыраама Арассыыйа сэбилэниилээх күүстэригэр сулууспалыы барарга бэлэмнэнэр ыччаттарга уонна 14 саастарыттан үөһээ саастаах оскуола оҕолоругар туһуланар.
Ыам ыйын 3 күнэ. Ил Дархан каадыр боппуруостарын быһаарыыга туһуламмыт ыйаахтарга илии баттаата. Ол курдук, Николай Макаров Саха Өрөспүүбүлүкэтин Култуура нэһилиэстибэтин эбийиэктэрин харыстыыр управлениетын салайааччытынан, Сахаяна Павлова Тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин миниистирин солбуйааччынан, Анатолий Алексеев Экологияҕа, айылҕаны туһаныыга и ойуур хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччынан, Александр Баланов Тутуу миниистирин солбуйааччынан, Евгений Петров Арассыыйа Бэрэсэдьиэнигэр Саха өрөспүүбүлүкэтин Бастайааннай бэрэстэбиитэлин солбуйааччынан ананнылар.
Ыам ыйын 3 күнэ. Айсен Николаев Ил Дархан урбааны сүрүннүүр сэбиэт бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта, «Дьыалабыай Арассыыйа» өрөспүүбүлүкэтээҕи салаатын салайааччыта Ирина Котенконы кытта урбаан былаас уорганнарын кытта аччыгый уонна орто биисинэс кыһалҕаларын быһаарыыга бииргэ үлэлээһиннэрин боппуруостарын дьүүллэстилэр. Бары улуустарга урбааны сүрүннүүр сэбиэттэр үлэлэрин бэрээдэгэ биир буолуохтаах, сэбиэти урбаанньыт салайыахтаах. Сэбиэт састаабыгар сүрүн миэстэни урбаанньыттар ылыахтаахтар уонна былаас уорганнарын бэрэстэбиитэллэрэ 25%-тан элбэх буолуо суохтаахтар. Айсен Николаев Урбааны сүрүннүүр сэбиэккэ ыам ыйыгар өрөспүүбүлүкэҕэ урбаан уонна туризм сайдыытын бырагырааматын олоххо киллэриини, урбаан эйгэтин сүрүннүүр сокуон бырайыагын дьүүллэһэргэ сорудахтаата.
Ыам ыйын 5 күнэ. Айсен Николаев Дьокуускайга Пасхатааҕы крестнай хаамыыга уонна таҥара сулууспатыгар Преображенскай кафедральнай собуорга кытынна. Тэрээһини Дьокуускайдааҕы уонна Ленскэйдээҕи архиепископ Роман салайан ыытта. Айсен Николаевы православнай итэҕэллээхтэри Пасха бырааһынньыгын эҕэрдэлээтэ, кыайыыны, итэҕэли, доруобуйаны, сырдыгы, кэрэни баҕарда, сүрэхпит итэҕэллээх буоллун диэн эттэ.
Күндү Саха сирин олохтоохторо! Хаарбыт баран, саха киһитин сиэринэн тиэргэммитин, тулалыыр сирбитин-уоппутун ыраастанар, хомунар үлэбит үмүрүйдүн, сааскы куска Байанайбыт бэристин.
Ааптар: Афанасий Ноев
