СИА «Ил Дархан нэдиэлэтэ» рубрикатыгар регион баһылыга Айсен Николаев ааспыт нэдиэлэҕэ үлэтин сүрүн түгэннэриттэн кэпсиибит. Өрөспүүбүлүкэ салайааччытын пресс-сэкирэтээрэАфанасий Ноев иһитиннэрбитинэн, кулун тутар 11 күнүгэр РФ вице-премьерэ Марат Хуснуллин Өлүөнэ муостатын тутууга ыыппыт мунньаҕар Ил Дархан дойду бырабыыталыстыбатын хамыыһыйата уонна вице-премьер бырайыагы өйөөбүттэрин эттэ.
Кулун тутар 9 күнүгэр Айсен Николаев суһал ыстаап уочараттаах мунньаҕын ыытта. Өрөспүүбүлүкэҕэ эпидемиологическай быһыы-майгы арыый тупсубутун, ыараханнык ыалдьааччы ахсаана аччаабытын иһин, киһи өлүүтэ син биир тахса турарын бэлиэтээн эттэ. Күн-дьыл сылыйбытынан, ОРВИ, грипп дьаҥа тарҕанарынан, бары санитарнай ирдэбили тутуһуохтаахпытын ыйда. Роспотребнадзор чахчытынан, иннинээҕи нэдиэлэ устата 7,5 тыһ. киһиэхэ ОРВИ диагноһа турбут. Ордук 3-6 уонна 7-14 саастаах оҕолор ыалдьыбыттар. Оскуолаларга, уһуйааннарга дезинфекция ыытыллара, дьиэни-уоту салгылаталлара, кыраадыһы мээрэйдииллэрэ, санитайзердары туһаналлара ирдэниллэр.
Коронавирустан вакцинация улуустарга көхтөөхтүк ыытыллар. Дьокуускайга бырааһынньык күннэригэр быһыыны биэрии тэтимэ арыый да бытаарбыт. Ол эрээри билигин бу хайысхаҕа үлэ күүһүрэн эрэр, судаарыстыба өҥөтүн оҥорор порталынан нэһилиэнньэни сурутуу барар. Кулун тутар 16 күнүн кэнниттэн региоҥҥа эбии 14 тыһ. доза вакцина кэлиэхтээх. Пандемия саҕаланыаҕыттан Саха сиригэр барыта 32 тыһ. тахса киһи ыалдьыбыт, итинтэн 95,8% үтүөрбүт.
Кулун тутар 11 күнүгэр РФ вице-премьерэ Марат Хуснуллин регионнар сайдыыларыгар Бырабыыталыстыба хамыыһыйатын мунньаҕын ыытта. Саха сириттэн Ил Дархан Айсен Николаев уонна Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин I солбуйааччы эбээһинэһин толорооччу Дмитрий Бердников кытыннылар. Хамыыһыйа чилиэннэрэ Өлүөнэ муостатын тутуутун бырайыагын көрдүлэр.
Марат Хуснуллин сүрүннээн муоста тутуутун бырайыагын өйүүрүн, ол эрээри бырайыак сыанатын өссө төгүл чопчулуурга сорудахтаата. Регион салайааччытыгар, Тырааныспар министиэристибэтигэр, Росавтодорга уонна Главгосэкспертизаҕа икки нэдиэлэ устата бырайыагы өссө биирдэ үөрэтэргэ этии киллэрдэ. «Бырабыыталыстыба хамыыһыйата уонна вице-премьер бырайыагы өйөөтүлэр. Марат Шакирзянович биһиэхэ бырайыакка үлэ чэрчитинэн көннөрүүлэри киллэрэргэ сорук туруорда. Онон чугастааҕы кэмҥэ федеральнай биэдэмистибэлэри кытары үлэлэһиэхпит», — диэн мунньах түмүгүнэн Айсен Николаев санаатын эттэ.
Кулун тутар 11 күнүгэр Ил Дархан Саха сиригэр кэлбит Ксения Собчагы кытта көрсүбүтүн, интэриэһинэй кэпсэтии тахсыбытын туһунан Айсен Николаев бэйэтин Инстаграмыгар иһитиннэрдэ. Кэпсэтии саха киинэтин уонна киинэ индустриятын сайдыытын тула барбыт. Ксения Собчак «Пугало» киинэ режиссерэ Дмитрий Давыдовы кытта көрсө Аммаҕа барар былааннаах. «Саха сиригэр талааннаах дьон элбэҕэ үөрдэр. Өссө да элбэх саҥа хартыына аан дойдуну баһылыырыгар эрэллээхпин», — диэн этэр Ил Дархан. Айсен Николаев биллэр суруналыыс Ксения Собчакка аҕата Анатолий Александрович Собчак туһунан фотоальбому бэлэхтээтэ. Кини Санкт-Петербург куорат мээринэн үлэлиирин саҕана Санкт-Петербург уонна Саха сирин икки ардыгар доҕордуу сыһыан олохтоммута.
Кулун тутар 12 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ салайааччыта Бырабыыталыстыба чилиэннэригэр планерка ыытарыгар каадырга уларыйыы тахсыбытын иһитиннэрдэ. Бу күнтэн Алексей Колодезников СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин I солбуйааччыта дуоһунаһыттан босхолонон, «Сахатранснефтегаз» АО генеральнай дириэктэринэн ананарын туһунан эттэ. Хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Иван Макаров атын үлэҕэ барарын биллэрбит. Ил Дархан Алексей Засимович Бырабыыталыстыбаҕа уһуннук, ситиһиилээхтик үлэлээбитин, ОДьКХ, энергетика, бырамыысалыннас, тыраанспар, нэһилиэнньэҕэ куттал суох буолуутун хааччыйыы курдук тыын суолталаах стратегическай салаалар үлэлэрин сүрүннээбитин бэлиэтээтэ. Айсен Николаев Алексей Колодезниковка Саха сирин сайдыытыгар үтүө суобастаах үлэтин иһин махтанна. «Эн сүрүннээбит салааларыҥ үрдүк таһымҥа сылдьаллар. Тэрийэр дьоҕуруҥ, салайар уопутуҥ өрөспүүбүлүкэҕэ гаас бырамыысалыннаһын сайдыытыгар туһалыырыгар эрэнэбин», — диэтэ Ил Дархан уонна Алексей Засимовичка «СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ» ааты иҥэрэр туһунан ыйаахха илии баттаабытын иһитиннэрдэ.
СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччытын эбээһинэһин толорооччунан Дмитрий Садовников ананна. Айсен Николаев Дмитрий Дмитриевиһы коммунальнай хаһаайыстыба эйгэтигэр улахан уопуттааҕын, 2012 сылтан киин куорат ОДЬКХ-тын салаатын салайбытын, 2018 сылтан СӨ Олох-дьаһах уонна коммунальнай хаһаайыстыба миниистиринэн үлэлээбитин бэлиэтээн туран, киниэхэ саҥа эппиэттээх дуоһунаһыгар ситиһиилээх үлэни баҕарда.
Кулун тутар 13 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ салайааччыта Дьокуускай куорат 1 №-дээх орто оскуолатыгар сырытта уонна потребительскэй кооперация атыы-эргиэн колледжын дьиэтин көрдө-иһиттэ. Киин куорат оскуолаларыгар үөрэнээччи ахсаана элбииринэн, оскуолалар туолан тураллара, ноҕуруускалаах үлэлииллэрэ улахан кыһалҕаны үөскэтэр. Ол холобурун Ленин проспегын 32-с нүөмэригэр турар 1-кы №-дээх оскуолаҕа көрөҕүн. Эбиитин бу дьиэ эргэрэн, кыараҕас буолан, үөрэх ыытарга усулуобуйата суох.
Оттон потребительскэй кооперация атыы-эргиэн колледжын дьиэтэ билиҥҥитэ иччитэх турар. Былырыыҥҥыттан ылата колледж тэрийээччитэ «Холбос» быһаарыытынан бу үөрэх тэрилтэтэ сабыллыбыта, үлэлээн бүппүтэ. Түөрт мэндиэмэннээх дьиэ 2,7 тыһ. кв. м. иэннээх. Айсен Николаев дьиэни көрөн-истэн баран, оскуолаҕа тиийэн, төрөппүттэри, учууталлары кытары көрүстэ.
«Кэнники сылларга оскуола дьиэтэ хаарбах туруктааҕын туһунан хонтуруоллуур уорганнартан элбэх аакта оҥоһулунна. Үөрэх кэмигэр оҕолор олохторугар, доруобуйаларыгар туох да куттал суоһуо суохтаах. Хомойуох иһин, быыбарынан сибээстээн, араас сурах-садьык тарҕанар. Оскуоланы букатын да куорат кытыытыгар көһөрөллөр, оттон эргэ дьиэни көтүрэн баран, ол оннугар олорор дьиэни туталлар үһү диэн. Дьон бу араас сурахтартан долгуйара өйдөнөр», — диэтэ Ил Дархан.
Бу сырыы кэнниттэн Айсен Николаев атыы-эргиэн колледжын дьиэтин өрөспүүбүлүкэ бас билиитигэр биэрэр туһунан үлэни ыытарга Бырабыыталыстыбаҕа, куорат дьаһалтатыгар, «Комдрагметалл» тэрилтэҕэ, «Холбос» потребсойууска сорудахтаата. Кураанах турар объегы сайын өрөмүөннээн баран, күһүн үөрэх дьылын саҕаланыыта 1-кы №-дээх оскуоланы манна быстах кэмҥэ көһөрүү былааҥҥа турар. Итиэннэ Ил Дархан оскуола билиҥҥи дьиэтигэр Бырабыыталыстыба, куорат дьаһалтата ый иһинэн быһаарыы ылынарыгар соруйда. Маныаха үс вариант баар. Бастакытынан, акылаатын өрөмүөннээн баран, үөрэҕи салгыы ыытыы. Иккиһинэн, эбии сыһыары тутууну тутан, оскуоланы кэҥэтии. Үсүһүнэн, дьиэни көтүрэн баран, бу миэстэтигэр аныгы ирдэбилгэ эппиэттиир спортивнай, аактабай саалалардаах объегы саҥалыы тутуу. Кэпсэтии түмүгүнэн учууталлар да, төрөппүттэр да Ил Дархан биһигини өйөөтө диэн астыммыттарын, ордук оҕолор коллектив оннунан хааларын истэн үөрбүттэрин, бу оскуола быйылгы 100 сыллаах үбүлүөйүгэр үтүө бэлэх буолар диэн санааларын биллэрдилэр.