Норуоттар музыкаларын уонна фольклордарын музейын методиһа, М.Н. Жирков аатынан Дьокуускайдааҕы култуура колледжын преподавателэ Варвара Обоюкова көҕүлээһининэн уонна салайыытынан, Санкт-Петербург куоракка Саха сирин дэлэгээссийэтэ кэлэн, “Из Якутии с любовью” көрсүһүүлэри тэрийдэ.
Тэрээһиннэр дойдуга култуура нэһилиэстибэтин, өрөспүүбүлүкэҕэ Ийэ уонна Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылларыгар ананнылар.
Дьокуускай куораттан М.К. Аммосов аатынан ХИФУ Норуоттар култуураларыгар уонна тылга институтун “культурологияҕа” кафедратын доцена, алгысчыт Семен Протопопов — Уотту Арчын, Нам улууһун кииниттэн П.П.Ядрихинскай — Бэдьээлэ аатынан Олоҥхо дьиэтин дириэктэрэ, Култуура туйгуна Вера Колпашникова, Эбээн-Бытантай улууһун Кустуур бөһүөлэгин этно-клтуурунай киинин «Маранга” кэлэктиибэ Саха сириттэн кэлэн олохсуйбут биир дойдулаахтарын кытта көрүстүлэр, үлэлэрин, олохторун-дьаһахтарын кытта билиһиннэрдилэр.
Семен Протопопов — Уотту Арчын устудьуоннарга билиини биэрэрин таһынан, алгыыр уонна Саха сирин эмтээх отун мунньан чэй өрөр идэлээҕэ биллэр. Ол курдук ханна да тиийдэр, иҥэмтиэлээх оттору илдьэ сылдьан утахха буоллун, алгыска буоллун туттар.
Эбээн-Бытантай дэлэгээссийэтин улуустааҕы Култуура отделын методиһа Полина Ефимова салайан кэлбит. Кинилэр бу сырыыларын чэрчилэринэн улуустарын култууратын сырдаттылар, норуот масстардарын үлэлэрин аҕалан, киэҥ эйгэҕэ билиһиннэрдилэр. Кустуур бөһүөлэк олохтоохторо Ольга Попова, Наталья Попова уонна Елена Попова, Саккырыыртан Аграфена Терентьева оҥоһуктарын аҕалан быыстапкаҕа туруордулар. Манна таба уҥуоҕуттан, замшаттан, оҕуруоттан, искусственнай тирииттэн эҥин-эгэлгэ симэхтэр, саахымат, харысхаллар, бэл диэтэр музыкальнай инструменнар кытта бааллара сөхтөрдө.
«Маранга» кэлэктиип кыттыылаахтара нэһилиэк аҕа баһылыгар Роберт Колесовка, улуустааҕы Култуура управлениетын салайааччытыгар Степан Слепцовка истиҥ махталларын тиэртилэр.
Көрсүһүүгэ Нам улууһун, Орто Халыма улууһун социальнай-экономическай сайдыыга кылаатын иһин бэлиэ хаһаайкалара, култуура туйгуна Вера Колпашникова үлэтин кытта билиһиннэрдэ. Бэйэтин илиитинэн оҥорбут оҥоһуктарын кытта биир дойдулааҕа, Орто Халыма улууһун Сыбаатай бөһүөлэктэн төрүттээх норуот маастара Иннокентий Колесов уран тарбахтарынан чочуйан оҥорбут дьахтар кэтэр үрүҥ көмүс симэхтэрин, хаар ачыкытын мустубут дьоҥҥо көрдөрдө. Ону кытта Нам Үөдэйигэр олорор Вера Тимофеева мамонт уонна тайах муоһуттан кыһан оҥорбут үлэлэрэ, Нам олохтооҕо, скульптор Алексей Федосеев тайах муоһуттан “Далбар Хотун” диэн симэҕин уонна олоҕун аргыһа Мария тикпит мааны кыра суумкалара дьон сэҥээриитин ылла. Итини сэргэ Намтан Нина Корнилова кылынан оҥорбут сэлээппэлэрин, суумкаларын быыстапкаҕа туруорда.
Маны таһынан Вера Васильевна бэйэтэ өрбүт сөрүөтүн, сыалыһар тириититтэн тикпит суумкаларын, туойтан таптайан оҥорбут саха симэхтэрин уонна оҕуруонан киэргэтиллибит үтүлүктэрин билиһиннэрдэ. Сиэлтэн эр киһи курун уонна саамай тутааҕа — үйэ анараа өттүгэр хос эбэтэ сылгы сиэлиттэн өрбүт курун аҕалан дьон сөҕүүтүн-махтайыытын ылыан ылла.
«Санкт-Петербурга олорор биһиги биир дойдулаахтарбыт олус сэҥээрдилэр, “Шишки на Лампушке” диэн Ленинградскай уобалас туркомплексыгар умнуллубат көрсүһүүлэр эмиэ буоллулар. Кыһыны атаарыыга кыттыыны ыллыбыт. Бэйэбит дэлэгээссийэбит өттүттэн сахалыы алгыс сиэрин-туомун ыыттыбыт, эбээннии һээдьэлээтибит. Эбээн-Бытантай улууһун дэлэгээссийэтэ аҕалбыт музыкальнай инструменнарынан оонньуурга маастар-кылаас көрдөрдүлэр, сынньана сытааччылары, Петербургтан анаан-минээн көрсө кэлбит биир дойдулаахтарбытын саараттылар. Көрсүһүүбүтүн оһуохайынан түмүктээтибит”, — диэн Вера Колпашникова санаатын үллэһиннэ.
Ленскэй нэһилиэгин, Нам сэлиэнньэтин баһылыгар Петр Сокольниковка, бу көрсүһүүлэри, айаны тэрийбит Варвара Обоюковаҕа уонна Санкт-Петербурга көрсүбүт сахалар култуураҕа түмсүүлэрин салайааччытыгар Евдокия Ноеваҕа, Саха ассоциациятын бэрэссэдээтэлигэр Гаврил Троевка дириҥ махталын тиэртэ.
Бу курдук Санкт-Петербург куоракка олохсуйан олорор сахалар куруук төрөөбүт сирибититтэн кэлбит биир дойдулаахтарбытын үөрэ-көтө көрсөбүт, ахтылҕаммытын таһаарынабыт, махтанабыт. Салгыы даҕаны куруук бииргэ буоларга ыҥырабыт.
Салгыы дэлэгээссийэ Улуу Новгород сиригэр-буоругар, аатырбыт Ильмень күөлгэ саха саарыннара, саллааттара аан дойдуга ил-эйэ туругурарын туһугар толук уурбут ытык сирдэригэр айаннаатылар.
Ааптар: Анфиса Слепцова, РФ суруналыытсарын сойууһун чилиэнэ, Санкт-Петербург к.
