Идэһэ кэмэ саҕаланан үөрүүбүт үксээтэ. Бу күннэргэ куорат маҕаһыыннарыгар, ырыынактарга тыаттан сибиэһэй сүөһү, убаһа этэ атыыга хамаҕатык таҕыста. Оттон хайа да өттүнэн иҥэмтэлээх, эмис бэйэбит сахабыт боруодатын этэ эмиэ атыыга кэллэ. «Caxa сүөһүтэ» генофонда тэрилтэ саха ынаҕын этин атыылыыр дьаарбаҥканы сылга биирдэ ыытарын туһунан телеграм ханаалыгар иһитиннэрдэ,
Ол курдук саха сүөһүтүн этин киилэтэ 900 солк. саҕаланар. Хаан, быар, сүрэх – 600 солк., арыы киилэтэ – 1500 солк. быһыллыбыт. Маны таһынан ыыһаммыт мэҥэдьэк сылгытын этэ 1500 солк. атыыланыаҕа.
Дьаарбаҥка сэтинньи 2 күнүгэр, Орджоникидзе 20-гэр, «Алмаз» дьыалабыай киин тиэргэнигэр буолар.
Түөрт сыллааҕыта саха сүөһүтүн төбөнөн ахсаана – 2000 кэриҥэ, ол иһигэр ынаҕа – 830 эбит. Быйылгы ааҕыынан ити көрдөрүү 2583, ол иһигэр ынаҕа – 1119 буолбут.
Сүөһү бүттүүн ахсааныттан 1275 төбөтө «Саха сүөһүтэ» тэрилтэҕэ иитиллэр. Манна 460 ынах, 486 мэгэдьэк сылгыта, 183 биэ киирэллэр. Маҥнай тэриллэригэр, 2019 сыллаахха, 525 эрэ төбө баара, ол иһигэр – 186 саха ынаҕа. Оччолорго, Ил Дархан Ыйааҕынан, сүтэр туруктаах саха сүөһүтүн 660-тан 1000 төбөҕө диэри элбэтэр сорук турбута, суруйда Саха парламент саайт.
