Бу күннэргэ «Хотугу таһаҕаһы тиэйии туһунан» сокуон бырайыага РФ Бырабыыталыстыбатын көрүүтүгэр киирдэ.
Бу боппуруос кыһалҕата сыл аайы сытыытык турарын билэбит. Бырайыак түргэн соҕустук ырытыллан кэлэр сыл кулун тутар ыйыгар федеральнай сокуон быһыытынан ылыныллыа диэн эрэл баар.
Киэҥ нэлэмэн Арассыыйа 25 эрэгэйиэнигэр 300 мөл. тахса киһи олоҕо хотугу таһаҕаһы тиэйиини кытта быһаччы сибээстээх, ону урут өйдөөбөт буоланнар, сокуонунан бигэргэнэ илигэ. Баччаҕа диэри бу эрэгэйиэннэр кыһалҕаларын сокуонунан өйөммөккө бэйэлэрэ эрэ быһааран кэллилэр. Арай, бу саас Бэрэсидьиэн Владимир Путин Арктика сайдыытыгар туһуламмыт мунньахха хотугу таһаҕаһы тиэйиигэ сокуону оҥорорго сорудахтаан, хамсаныы түргэнник баран эрэр диэххэ сөп. Арассыыйа хотугу таһаҕаһын 50 % Саха сиригэр тириэрдиллэр. Билигин бэрээдэктээһин суоҕуттан таһаҕаһы тириэрдии хойутуур, аны табаар бэйэҕэ турар сыаната уһук хоту хас эмэ төгүл үрдээн тиийэр.
Бу Сокуон барылыгар, бастатан туран, тимир суол, уу уонна массыына суолларын, өрүс, муора суолунан сырыы инфраструктуратын оҥоруу ыйыллар. Ол аата хотугу таһаҕаһы тириэрдии суола-ииһэ, болдьоҕо, үбүлээһинэ чопчу быһаарыллыа.
Бу сокуон ылылыннаҕына боломуочуйалары бары тустаах тэрилтэлэр икки ардыларыгар түҥэтэр, табаары атыылааһыны уонна тиэйиини бэрээдэктиир, бары кэрдиискэ хонтуруоллуур чопчу мэхэниисим оҥоһуллуо. Оччоҕо дьэ, хоту бас-баттах барбыт сыана да бэрээдэктэниэ этэ.