Бэс ыйын 13-15 күннэригэр Эдьигээн эбэҥки национальнай оройуонугар «Трезвая Арктика» өрөспүүбүлүкэтээҕи форум ыытылла турар.
«Арыгыта суох Арктика» конгресс чэрчитинэн ыытыллар форумҥа Арктика 5 оройуонун (Анаабыр, Эдьигээн, Өлөөн, Эбээн-Бытантай, Булуҥ) дэлэгээттэрэ кытталлар.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи бастакы форуму СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ уонна СӨ Уопсастыбаннай палатата тэрийэллэр. Форум сүрүн соругунан хотугу оройуоннар олохтоохторун социальнай ыарыылартан, бастатан туран, арыгы дьайыттан хайдах быыһыыры дьүүллэһии буолар.
Саха сиринээҕи Госалкогольконтроль үлэһиттэрэ форумҥа киэҥ хайысхалаах үлэни ыыталлар. Кинилэр «Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр арыгылааһыны утары охсуһар бэлиитикэни олоххо киллэрии. Арыгыны уонна атын психоактивнай веществолары туһаныыны сэрэтии» диэн ааттаах үс күннээх семинар ыыталлар. Семинар кыттыылаахтарыгар көрдөрөр-үөрэтэр видеороликтар уонна маастар-кылаастар көмөлөрүнэн куһаҕан дьаллыктан босхолонор ньымалары билиһиннэрэллэр.
Арыгылаах бородууксуйаны биирдиилээн атыылааһыны лицензированиялааһыҥҥа уонна хонтуруоллааһыҥҥа управлениетын салайааччытын солбуйааччы Елена Колесникова бэлиэтииринэн, ыарахан буруйдар үксүлэрэ арыгылааһын кэнниттэн оҥоһуллаллар. Эдьигээн улууһугар ыарахан буруйдар 66,6 бырыһыаннарын аһыы утаҕы амсайыы содула ылара элбэҕи этэр.
– Биһиэхэ, Арассыыйаҕа, «арыгыта суох бырааһынньык – бырааһынньык буолбат» диэн санаа олохсуйбут. Халандаарынай сылга киллэриллибит 264 араас бырааһынньыкка төрөөбүт күннэр, сыбаайбалар, юбилейдар уо.д.а. эбиллэллэр. Оттон арыгы киһи организмыгар 24 күн сылдьар, ол аата арыгы дьаата организмҥа олохсуйан хааларын курдук өйдүөххэ наада. Ол иһин, аһыы утах арыгыһыттарга эрэ буолбакка, суоппар, летчик, хирург уо.д.а. улахан эппиэтинэстээх идэлээх дьоҥҥо кутталлаах, – диэтэ Елена Колесникова.
Форумҥа кыттыылаахтарын санааларынан, нэһилиэнньэ арыгылааһына Арктика уонна хотугу оройуоннарга ордук сытыытык турар. 2015 с. арыгылааһынтан өлүү элбээһинэ Эдьигээн, Булуҥ, Анаабыр уонна Өлөөн улуустарыгар бэлиэтэннэ. Арктика оройуоннарыгар наркологка учуокка 1700-тэн элбэх киһи турар.
Үс күннээх форум сыалын-соругун ситтэҕинэ уонна үлэ салҕыы ыытылыннаҕына, Арктикаҕа олорор аҕыйах ахсааннаах норуоттар култууралара уонна доруобуйалара чөл хаалыаҕа, чөл олох иһин охсуһар саҥа бөлөхтөр уонна тирэх зоналар баар буолуохтара.