Ааспыт нэдиэлэҕэ Ил Түмэн дьокутаата, аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар уонна Арктика дьыалаларын боппуруостарын сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, Госдуума Омуктар дьыалаларыгар кэмитиэтин экспердиир сэбиэтин чилиэнэ Елена Голомарёва Норвегия Тромсё куоратыгар «Арктические рубежи — 2017» диэн XI норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэҕэ кыттан кэллэ. Бу туһунан edersaas.ru сурулунна.
Норуот дьокутаатыттан бу суолталаах тэрээһиҥҥэ туох боппуруостары ырыппыттарын, Саха сиригэр Норвегияҕа тоҕо ураты болҕомто ууруллан, кини тустаах кэмпириэнсийэҕэ кыттыыны ылбытын туһунан кэпсэттибит.
— Өрөспүүбүлүкэттэн үһүө буолан кыттыыны ыллыгыт: гражданскай көҕүлээһин институттарын сайыннарыы миниистирэ Сардаана Гурьева, “Аан дойду табаһыттара” ассоциация бырабылыанньатын салайааччыта Михаил Погодаев уонна эн. Биллэн турар, хас биирдиигит бу тэрээһиҥҥэ суолталаах боппуруостары туруорустаҕа. Ханныктары?
— Миниистир Сардаана Гурьева пленарнай мунньахха Арассыыйа хотугу регионнарыгар дойду уонна өрөспүүбүлүкэ салалталара ыытар бэлиитикэлэрин билиһиннэрдэ.
Мин өрөспүүбүлүкэ парламена хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар уустук усулуобуйаҕа олорор олохторун чэпчэтэр сокуоннары сүүрбэччэ сылы быһа хайдах оҥорон олоххо киллэрбитин туһунан кэпсээтим. Биллэн турар, сокуон биир-икки сыл устата оҥоһулла охсубат. Бу былаас уонна норуот дьокутааттара өр кэмҥэ олохтоохтук бииргэ үлэлээһиннэрин түмүгэ. Үөрүөм иннигэр, Саами парламена “СӨ дьиэ табатын иитии туһунан” уонна “Саха сиригэр хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар түөлбэлээн олорор сирдэригэр этнологическай экспертиза туһунан” сокуоннары бэрт үчүгэйдик билэллэр эбит.
— Хантан билэллэрий ол?
— Норвегия Саами парламенын дьокутааттара “Аан дойду табаһыттара” норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэни кытта ыкса сибээстээхтик үлэлиир эбит. Парламент дьокутааттара төрүт аҕыйах ахсааннаах норуоттар бырааптарын көмүскүүргэ уопут атастаһыахтарын баҕаралларын туһунан санааларын эттилэр. Онон бу норуоттары сомоҕолуур биир улахан тэрилтэ Саха сиринээҕи салаатын салаайааччыта Михаил Погодаевка Ил Түмэн сокуоннарын аан дойду таһымыгар таһааран пропагандалыы, билиһиннэрэ сылдьарыгар истиҥ махталбын тиэрдиэм этэ.
— Тэрээһин нэдиэлэни быһа буолбут эбит дии. Элбэх кыттааччылаах дуо?
— Аҕыс бөдөҥ судаарыстыбаттан 2 тыһ. кэриҥэ сырытта. 40-ча ааттаах-суоллаах учуонайтан 7 эрэ киһи тыл эттэ. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, онтон түөрт киһи СӨ Ил Түмэнэ таһаарбыт сокуоннарыгар олоҕуран санаатын үллэһиннэ. Мин онтон Москва учуонайа Наталья Новикова Арассыыйаҕа аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттар түөлбэлээн олорор сирдэригэр бу сокуон хайдах тутуһулларын холобурдаабытын сөбүлээтим.
… Кэпсэтиибит түмүгэр, Ил Түмэн дьокутаата Елена Голомарева: “Уопсайынан, сокуон дьон олоҕо тупсарын туһугар оҥоһуллар. Төрөөбүт Сахам сириттэн ыраата сылдьан, Ил Дархан Егор Борисов Ил Түмэн дьокутааттарын кытта бииргэ үлэлээн, сөптөөх үлэни ыытар эбиппит диэн, атын омук дойдутугар тиийэн илэ көрөн-истэн итэҕэйдим”, — диэн санаатын тиэртэ.