Хаҥалас Еленкатыгар кэргэнниилэр Саргылаана Соломонова уонна Анатолий Иванов саха сүөһүтүн иитэр дьоҕус фермалаахтар. «Гектар» бырайыак чэрчитинэн, кинилэр 2015 сыллаахха 1,5 мөл.солк. ылан, 50 төбөҕө анаммыт хотону уонна үлэһиттэргэ анаан кыра олорор дьиэни туппуттарын туһунан кэпсээтилэр.
Саргылаана Соломонова идэтинэн сүөһүнү сиэмэлиир ветеринар, өр сылларга сопхуостарга, сопхуостар эстибиттэрин кэнниттэн кэтэх фермаларга үлэлии сылдьыбыт. Еланкаҕа ферма тэрийэр туһунан өр сылларга иитиэхтээн илдьэ сылдьыбыт ыра санаата соторутааҥҥыта олоххо киирдэ. «Манна биһиги соҕотох фермердэрбит. Саха сүөһүтүн дэлэтиигэ бу олус табыгастаах сир буоларынан, манна анаан-минээн үлэбитин саҕалаабыппыт. Мин ынахтарым олус тулуурдахтар, саха дьонугар майгынныыллар», — диир кини.
2015 сыллаахха Улахан Ааннааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениета бу боруоданы үөскэтиигэ, дэлэтиигэ этии киллэрбит. Нэһилиэк атын олохтоохторо калмык, холмогор буоруодалаах сүөһүлэри талбыттар.
Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин нөҥүө 1,5 мөл.солк. кээмэйдээх кредити ылбыттар. Ол үпкэ-харчыга 50 төбөҕө анаммыт хотону уонна үлэһиттэргэ анаан кыра дьиэни туппуттар. Чурапчыттан 20 ньирэйи уонна оҕус ылбыттар. Сайын ынахтар төрөөбүттэр, билигин төбөлөрүн ахсаана 27 тиийдэ.
Тыа хаһаайыстыбатын управлениета оттуур сир биэрбит, ону таһынан Уһук Илиннээҕи гектарга кыттарга этии киллэрбит. «Улахан-Аан дьаһалтата дьон оттуур сирдэрин-уоттарын кэҥэттэллэригэр, бэйэлэрин сирдэриттэн ыкса турар сирдэри ылалларыгар сүбэлииллэр. Сири туһаҕа таһаарыыга харчы баара буоллар, гектар сири ылыах этим», — диир Саргылаана Иннокентьевна.
Саҥа хотон уота да, кииннэммит ититиитэ да суох. Онон фермердэр кыһынын дизель-генераторы тутталлар.
Уотунан хааччыйар станцияны тутуохтарын баҕарбыттар эрээри, станция сыаната олус ыарахан. Онон буржуйка оһоҕунан оттуналлар.
Хаһаайыстыба салайааччыта Анатолий Иванов тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин толуйар харчытыгар өссө биир хотону тутуон баҕарбыт, ол эрээри биэдэмистибэ ылыммыт эбэһээтэлистибэтин толорботох.
«Кредит ыларбытыгар министиэристибэ саҕалааччы фермер буоларбытынан кредит 40% уйунуох буолбута. Онно суоттанан күрүө туппуппут, тиэхиньикэ атыыласпыппыт. Биһиэхэ 25 тыһ.солк. эрэ төннөрбүттэрэ. Онон, бэйэбит кыахпытынан үлэлиибит. Окко кыһалҕа баар. Сылга 40 тахса тонна от наада, итини сыанатыгар таһаардахха, быһа холуйан 250 тыһ.солк.», — диир Анатолий Семенович.
Саргылаана Иннокентьевна этэринэн, саҕалааччы фермердэр бөдөҥ хаһаайыстыбалар ахсааннарыгар киириэхтэрин сөбө. Оччотугар көмө да баар буолуо, тэтимнээхтик сайдыахтар да этэ. Төһө да кыһалҕа элбэҕин иһин, фермердэр үлэлэрин мөлтөтөр санаалара суох. Саха боруодатын үүтүгэр дьон-сэргэ наадыйыыта улахан. Атын боруодалары кытта тэҥнээтэххэ, үүт сыата лаппа үрдүк. Көрдөрүү 6,8% диэри тиийэр. Тустууктары, боксердары иитэн таһаарар Еланкаҕа баар спорт оскуолата сайыны быһа кинилэр үүттэрин атыыласпыт.
«Биһиги үүппүт уолаттар күүстээх, тулуурдаах буолалларыгар көмөлөөҕө кыратык да саарбахтаммат. Эһиил өссө эт атыылыыр былааннаахпыт», — диэн СИА-ҕа Саргылаана Соломонова кэпсиир.
