Сыаҥааннаахтар кыстыкка туруктаахтык үктэннилэр, 134 төбө сүөҺүгэ уонна 211 сылгыга тиийэр оттоохтор. Арай бу күннэргэ аҺара халыҥ хаар түҺэн, дьон-сэргэ икки сыллааҕы ыарахан кыстык хатыламмата буоллар диэн санаалаах. Олохтоох нэһилиэнньэ сайдыыга туруорсуута куруук салалтанан өйөнөр. Бу уустук кэмҥэ бары биир сомоҕо буолан үлэни ыытар хайа да өттүнэн табыгастааҕын этэллэр.
СӨ бырабыыталыстыбатын салалтатыттан Денис Белозеров кэлэ сылдьан, Сыаҥааннаахха мелиоративнай үлэ дьиҥ-чахчы атаҕар бигэтик турбут диэн бэлиэтээбитэ. Онон бу хайысхаҕа уонна уопсай сайыҥҥы үлэ түмүктэринэн нэһилиэк баһылыга О.П. Корякины кытта кэпсэттим.
— Олохтоох депутаттарбын кытта сүбэлэҺэн өрдөөҥүттэн ыра санаа оҥостубут сорукпутун син ситэн эрэбит. Сэбиэскэй кэм саҕана «Буур Хаайбыттан» тыҺыынча туонна оту сомсорбут, онтубут кэлин ууга баран, чуут илии сотто сыстыбыт. Итиччэ өлгөм үүнүүлээх ходуҺаттан көрө матар сүрэ бэрт. Оройуон, республика салалтатыгар дьаныардаахтык туруорсан экскаватор ыламмыт абыранныбыт. Онон ходуҺа тахсарыгар уонна кэҥииригэр эрэл улахан. Валерий Иннокентьевич Ефимов курдук сүрэхтээх-быарын ууран туран үлэлиир дьоҺун экскаваторщиктаахпыт. ХоҺуун киҺи бу сайыҥҥы үлэтин түмүгэ олус таҺаарыылаах буолла. Ол курдук 5 км. 800 миэтэрэлээх сир оҥоҺулунна. Санаан көрдөххө, соҕотох киҺи холугар баһаам үлэ, онон Валерий ИннокентьевиҺы «биҺиги дьоруойбут» диэн чиэстээн ааттыырбыт оруннаах. Үүнэр сылга уу түҺэрэр үлэбит салҕанар, сайаапкабытын «Буур Хаайбыкка» эбии «Кумалааннаахха» түҺэрдибит. Межжеваниета урут оҥоҺуллубута, билигин Саха Республикатын тыатын хаҺаайыстыбатын министерствота сметатын оҥорорго үлэлэҺэр. ЭҺиилгиттэн «Буур Хаайбыкка» хотуурдары тыаҺатан күөх быйаҥы баҺар инибит диэн толкуйдаахпыт. ХодуҺалары сөргүтүү уонна тупсарыы кэккэ сылларга ончу умнуллубута, хата республика салалтата манна хардыы оҥордо. Онон сүөҺүнэн, сылгынан олорор нэһилиэк тыын боппуруоспут быһаарыллар. Маннык үтүө хамсааҺын тахсыбытыгар мин депутаттар оруоллара улаханын хайаан да ахтыахпын наада.
— Олохтоох инициативалары өйүүр программа дьиҥ-чахчы туҺалааҕын нэһилиэнньэ биллэ дии саныыгын дуо?
— Оннук, сүүс бырыһыан итэҕэйэ сылдьабыт. Ааспыт халаан содулуттан дэриэбинэ уулуссалара бырыы да бадараан буолан, үгүс эрэйи көрсүбүппүт. Ол иҺин нэҺилиэк уопсай мунньаҕар тротуар наада диэн буолта, дьон-сэргэ олус көхтөөхтүк кыттан куонкуруҺу ааспыппыт. Ити түмүгэр уулуссаларга 800 м. усталаах тротуар оҥоҺулунна. НэҺилиэнньэ интэриэҺин туҺугар тугу да аахсыбакка илиилэрин чэрдээбит предпринимателлэргэ Григорий Васильевич Ребровка, Александр Николаевич Зыряновка махтал сылаас тылларын аныыбыт.
Үүнэр 2019 сылга программа салгыы үлэлииринэн, сайыҥҥы водопровод хайаан да наада диэн мунньах быһаарда. БиҺиэхэ ыал үксэ оҕуруоттаах, теплицалаах, сибэкки бөҕөлөөх. Водопровод киирдэҕинэ кыҺыҥҥы оҕуруот аҺын хасааҺа дэлэйиэҕэ.
Оҕуруоту үүннэриигэ, батарыыга оҕолорбут эмиэ ылсаллар. В.Н. Дохунаев аатынан орто оскуола салалтата, директор Мария Михайловна Ефимова сыллата теплицаларын ахсаанын элбэтэллэр, үүнүү оҕолор илиилэрин сылааҺынан үрүлүйэ турар. Быйыл да лаппа үчүгэй, оҕуруот аҺын маҕаҺыыҥҥа туттаран нэҺилиэнньэ бэйэтин хааччынна. Инникитин оскуола хоҺуун оҕолоро аны хортуоппуйу кытта ылсыҺар былааннаахтар. Онон оскуола оҕону үлэнэн иитэр хайысхатыттан биҺиги бары астынабыт, көмө тирээтэҕинэ көмөҕө бэлэммит, маладьыастар.
— Нэһилиэнньэ сиэрдээх туруорсуута куруук учуоттанар диэн булгуруйбат санаалааххыт. Быһааран кэпсии түс эрэ.
— Бу күннэргэ оройуон оҕо-аймаҕын доруобуйатын туругун көрө элбэх специалистаах быраастар биригээдэлэрэ кэлэн үлэлээтэ. Хомойуох иҺин, кинилэр саамай суол сабыллыбыт кэмигэр кэлэн бөҺүөлэк эрэ оҕолорун көрөн баран төнүннүлэр. Бэйэтэ да кыра нэҺилиэнньэлээх оройуоҥҥа бу туохха да сөбө суох көстүү. Онон инникитин оройуон салалтата, киин балыыҺа дьаҺалтата нэҺилиэктэр төрөппүттэрин туруорсуутунан быраастар кэлэн үлэлиир графиктарын Саха Республикатын Доруобуйа харыстабылын министерствотыттан табыгастаах болдьоххо уларыталларын ситиҺэ сатыахтаахпыт.
