Саха сиригэр сылгыны үөрдээн иитиигэ улахан хамсааһын тахсыаҕа. Ити туһунан өрөспүүбүлүкэ баһылыга Егор Борисов сылгы хаһаайыстыбатын салайааччыларын кытта көрсүһүүгэ эттэ. Тыа хаһаайыстыбатын бу көрүҥүн сайыннарыы тула киэҥ кэпсэтии ДьТХА Өктөмнөөҕү филиалыгар буолан ааста. Манна сылгыһыттар, наука, бырабыыталыстыба бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.
Бастакы вице-премьер-тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Петр Алексеев этэринэн, өрөспүүбүлүкэҕэ бүгүҥҥү ааҕыынан 113 978 төбө сылгы баар. Ити көрдөрүү РФ-ҕа сылгы уопсай ахсаанын 28%, Уһук Илиҥҥэ 90 % ылар.
2016 сылга бу салааны өйөөһүҥҥэ 287 мөл.солк. көрүллэр. Өрөспүүбүлүкэҕэ сылгыны иитэр 100 бөдөҥ хаһаайыстыба баар, ол иһигэр сылгы 5 базата — Үөһээ Дьааҥыга, Мэҥэ-Хаҥаласка, Ньурбаҕа, Орто Халымаҕа, Хаҥаласка. 2007 сылтан ыла сылгы 435 базата тутуллубут.
2015 сылга 35 тыһ. тахса тонна эт оҥоһуллан тахсыбытыттан 10,2 тонната сылгы этэ. Алексеев бэлиэтээбитинэн, салааҕа бэриллибит биир солкуобайга 8,6 солк. суумалаах бородууксуйа оҥоһуллан тахсар.
Селекционнай-племенной үлэҕэ, сылгы хаһаайыстыбаларын үп-харчы өттүнэн туруктарыгар, үрдүк квалификациялаах специалиһынан хааччыллыыга, сорох сирдэргэ базалары тутууга кэккэ ыарахаттар бааллар.
Петр Алексеев племенной үлэни күүһүрдэргэ, сылгыны иитии төрүттэригэр үөрэтии наадатын, хаһаайыстыбалары өйүүр наадалааҕын туһунан эттэ. Уһук Илиҥҥэ гектар сири биэрии чэрчитинэн сылгы базаларын тутарга фермердэргэ сир бэриллиэҕэ. Өрөспүүбүлүкэ баайга-дуолга, сир сыһыаннаһыыларыгар миниистирэ Евгения Григорьева этэринэн, күһүн ылыллыахтаах Саха сирин гектарын туһунан сокуон барылын быһыытынан ойуур фондатыттан сир бэриллиэҕэ.
Өймөкөөн улууһун сылгыһыта Николай Винокуров сылгыны иитэр собуоттарга үөрэх кииннэрин оҥорор туһунан этии киллэрдэ. «Маннык киини тутуу бырайыага баар, ити сыаната быһа холуйан 8 мөл.солк. Ол эрээри, бырайыак хантан үбүлэнэрэ билиҥҥитэ биллибэт», — дир кини.
Егор Борисов салааны сайыннарыыга кооперация оруола улаханын эттэ. Тиэхиньикэни атыылаһыыга, эбийиэктэри тутууга тоҥорор тэриллэри атыылаһаргэ этии киллэрдэ. «Хаачыстыбалаах тоҥорор тэриллэри атыылаһыахтаахпыт, оччотугар сылы эргиччи элбэх эти атыылыахпыт», — диэтэ кини.
Сылгы ахсаанын элбэтиигэ табаар кредитин биэриини сөргүтэр наадалааҕын ыйда.
Ил Дархан сылгы базаларын тутууга 100 мөл.солк. сыл аайы түөрт сыл устата биэрэр табыгастааҕын эттэ. «Биир маннык эбийиэк ортотунан мөл.солк.суумалаах. Оччотугар түөрт сылынан маннык 400 базаны тутуохпут диэн эрэннэрэҕит дуо? Эрэннэрэр буоллаххытына, сөбүлэстибит», — диэн баһылык этиитин сылгыһыттар биһирии иһиттилэр.
Өймөкөөн, Ньурба уонна Илин Эҥэргэ сылгы собуоттарыгар үөрэтэр кииннэри үлэлэтиэхтэрэ.
«Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ, Дьокуускайдааҕы научнай-чинчийэр институт семинардары, көрсүһүүлэри, о.д.а ыытыахтаахтар. Тэрээһин сүрүн сыала-соруга хайдах гынан барыһы ылабыт диэҥҥэ түмүллүөхтээх. Хаһаайыстыбалары бөдөҥсүтүү, салааҕа инвестицияны тардыы туһунан бүгүн кэпсэтии барар», — диэтэ Саха сирин баһылыга.
Егор Борисов маныаха анаммыт уураахха аныгыскы нэдиэлэҕэ илии баттыаҕа.
