Муус устар 17 күнүгэр «Бикипиэдьийэ» икки түгэни бэлиэтээтэ. Гемофилия аан дойдутааҕы күнэ. Хаан бөлүөхсүйэ охсубатыттан, кыра да баастан хааны сүтэрэн киһи өлөр ыарыыта. Бу ыарыыга болҕомто тардаары 1989 сыллаахтан бэлиэтиир буолбуттара. Мальбек аан дойдутааҕы күнэ. Мальбек диэн Аргентинаҕа ордук элбэхтик үүннэриллэр виноград суорда, кыһыл арыгы оҥоһуллар. Урут Францияҕа элбии сылдьыбыт, ол эрээри 1956 сыллаахха тымныы кыһын буолан, плантациялар 75% өлөн хаалбыт.
Национальнай күннэр
- Америка Самоата — Былаах күнэ[1]
- Казахстан — Уоту умулларар сулууспа күнэ[2]
- Кууба (дойду) — Контрреволюцияны кыайыы күнэ (1961 сыллаахтан)
- Арассыыйа — МВД ис дьыалатын бэтэрээннэрин күнэ (2011 сыллаахтан)
- Сирия — Тутулуга суох буолуу күнэ (1946 сыллаахтан)
- Япония — Оҕо көмүскэлин күнэ[3].
Түбэлтэлэр
- 1521 — Мартин Лютер Католиктар сыаркаптарыттан тэйитиллэр.
- 1722 — Петр I бытык нолуогун киллэрбит, сылга 50 солкуобай.
- 1839 — Киин Америка өрөспүүбүлүкэлэрин федерацията суох буолбутун кэннэ Гватемала өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибит.
- 1824 — Арассыыйа Америкатааҕы бас билэр сирдэрин кыраныыссата быһаарыллыбыт, ол туһунан Арассыыйа уонна АХШ ыккардыларынааҕы конвенцияҕа илии баттаммыт.
- 1852 — Сибиири салайар Сибиир кэмитиэтэ диэн тэрилтэ ыраахтааҕы ыйааҕынан тэриллибит.
- 1863 — Суутунан таһыйары бобор туһунан Ыйаах тахсыбыт. Ол гынан баран бааһынайдары, ыстырааптаммыт саллааттары, сыылынайдары уонна хаатаргаҕа сылдьар дьон таһыллалларын бу Ыйаах уларыппатах.
- 1912 — Өлүөнэ бириискэлэригэр Бодойбоҕо оробуочайдары ытыалаабыттар. 3 тыһыынча киһи өрө турбут. 372 киһи бааһырбыт, онтон 170 киһитэ өлбүт.
- 1938 — Сэбиэскэй Сойууска «Хорсунун иһин» мэтээл олохтоммут.
- 1945 — капитан Николай Чусовской хамаандалыыр батальона өстөөх күүстээх утарсыытын самнаран, Зелов куорат (Берлинтэн илин) соҕуруу-илин өттүн ылбыт. Сатабылын уонна хорсун быһыытын иһин Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойун аата иҥэриллибит.
- 1970 сыллаахха Былатыан Ойуунускай 1935-1938 сыллардаахха олорбут дьиэтигэр Саха литэрэтиирэтин судаарыстыбаннай түмэлэ аһыллыбыт.
- 1993 сыллаахха Петербург Бэһис каналыгар «Городок» биэрии аан бастаан тахсыбыт.
- 2005 — Красноярскай кыраай, Таймыыр уонна Эбэҥки автономиялаах уокуруктара холбоһоллорун туһунан референдум ыытыллыбыт.
Төрөөбүттэр
- 1894 — Курскай губернияҕа шахтер дьиэ кэргэнигэр Никита Хрущев (11.9.1971 өлб.), сэбиэскэй партийнай уонна государственнай диэйэтэл.
- 1959 — Суоттуга бэйиэт Сабарай Илгэ — Парникова Анна Алексеевна|Сабарай Илгэ — Анна Парникова төрөөбүт.
Өлбүттэр
- 1951 — Дьокуускайга саха бастакы идэтийбит композитора, Саха АССР уонна РСФСР ускуустубатын үтүөлээх үлэһитэ Марк Жирков.
- 2014 — Габриэль Гарсиа Маркес (1927 төр.), Колумбия суруйааччыта, Нобель бириэмийэтин лауреата (1982).
