Дьон-сэргэ хайдах сайын кэлбитин ыйыттаҕына, чопчу хоруй суоҕун кэриэтэ. Саха киһитэ буоларым быһыытынан, бэйэм сылыктааһыннарбын билиһиннэриэхпин баҕарабын. Урукку өттүгэр билгэҕэ син сыстаҕас этим да, ыарахан ыарыыга ылларан, сурукка-бичиккэ сыстыбатаҕым ыраатта.
Күнү-дьылы, сайыны билгэлээһин билиини, олоххо уопуту, элбэх киһини кытары сэһэргэһэри, тирэх буолар бэлиэлэри туһанары ирдиир. Мин ый эргиирин халандаарын ордук сөбүлээн туһанабын. Холобур, ый сыл устатыгар уон үс төгүл көстөн ааһар буоллаҕына, бу дьыл улахан сэрэхтэх буолар. Быйылгы дьыл уон үс ыйдаах, онон туһугар элбэх ыарахаттарын тосхойор дьыл буолла.
Иккис биллэр бэлиэ — сааскы кустар агдаларын уҥуохтара. Сайын кураанныыр түбэлтэтигэр ыраас буолар. Сааскы ардахтарынан, сииктэринэн эмиэ быһаарыллар. Ыам ыйын 1-10 күннэригэр түспүт ардах, сиик үчүгэй сайыны түстүүллэр. Бэс ыйын 10-12 күннэригэр, от ыйын 10-12 күннэригэр түһэр ардахтар эмиэ үчүгэй эҥэрдээхтэр. Бу этиллибит кэмнэргэ ардаабатаҕына, кураан сатыылыыр.
Быйыл дьыл хаамыытынан сылыктаатахха, ити үөһэ эппит ардахтарым суохха дылылар. Итинэн кураан сайын кэллэ диэххэ сөп. Ол аата, тыа хаһаайыстыбатын салаатын тэрээһиннээх элбэх үлэ күүтэр. Аны сайыммыт барахсан сып-сап күрэнэр, күһүммүт да, кыһыммыт да эрдэлээн кэлэр чинчилээхтэр. Түмүктээн эттэхпинэ, отучча сылга биирдэ кэлэн ааһар дьыл сайына үүннэ.
Бэтэрээн агроном Юрий Петров, “Саха сирэ» edersaas.ru. сайтка анаан
