Былырыыҥҥыттан өрөспүүбүлүкэ үлэ саҥа ньыматыгар — бырайыагынан салайыныыга -киирбитэ. Бу систиэмэҕэ олоҕуран аны Уларыта тутуулар кииннэрэ диэн тэриллиэҕэ. Бу туһунан Ил Дархан анал ыйааҕа таҕыста.
Докумуоҥҥа сурулларынан, манна аҕыс структура холбоһуохтаах. Ол иһигэр, Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай сулууспа каадырдарын бэлиитикэтин департамена, Инновационнай менеджмент үрдүкү оскуолата эмиэ киириэхтээхтэр. Саҥа киин докумуоннары биир тиһиккэ киллэрэр сыаллаах-соруктаах тэриллэр. Ол эбэтэр кумааҕы үлэтэ быдан судургутуйуохтаах. Ону сэргэ бу киин өрөспүүбүлүкэ социальнай-экономическай сайдыытын стратегиятын олоххо киллэриигэ төһүү күүс буолуохтаах.
Ил Дархан Егор Борисов этэринэн, бу саҥа систиэмэ судаарыстыбаннай уонна муниципальнай былааһы биир тиһиккэ киллэриэхтээх, хатылаһар боломуочуйалары суох оҥоруохтаах, үлэ көдьүүһүн үрдэтиэхтээх. Бу туһунан кини Инстаграмҥа баар аккаунугар суруйар:
— Биһиги, киһи аймах айылгытынан, бүгүҥҥүнэн эрэ муҥурдаммакка өссө сайдыахпытын, саҥаны, сонуну кэрэхсиэхпитин, элбэҕи билиэхпитин-көрүөхпүтүн, атын дойдуттан итэҕэһэ суох олоруохпутун баҕарабыт. Үөрэххэ, доруобуйа харыстабылыгар, социальнай эйгэҕэ, култуураҕа ирдэбиллэрбит үрдээтилэр. Ити – үчүгэй. Бырабыыталыстыба ити уларыйыыларга, ирдэбиллэргэ эппиэттэһэн иһиэхтээх. Онуоха саҥаны киллэрии, үлэҕэ-хамнаска тахсар сыыһалары ырытыы, ону тута көннөрүнүү, биир сиргэ тэпсэҥнээн турбакка, үүнэ-сайда туруу ирдэниллэр. Ол иһин бу күннэргэ “Судаарыстыбаны салайыы систиэмэтин көдьүүһүн үрдэтии туһунан” диэн ыйаахха илии баттаатым. Бу ыйаах чэрчитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ туох уларыйыы буоларын барытын анааран көрөр киин тэриллиэҕэ. Бу киин судаарыстыбаннай уонна олохтоох былаастары иккиэннэрин түмүөҕэ. Өрөспүүбүлүкэбит сайдыытын стратегиятын оҥорбуппут. Ону толорууга сөптөөх исписэлиистэр бааллар. Билигин аны хатылаһар боломуочуйалартан, судаарыстыбаннай салайыыга хал буолбут кыһалҕалартан, эппиэтинэһи бэйэ-бэйэҕэ түһэрсииттэн, үбүлээһиҥҥэ халы-мааргытык сыһыаннаһартан, бытааран, олорон биэрииттэн, көдьүүһэ суох мунньахтартан, тэрээһиннэртэн тэйиэхпитин наада.
Уопсастыбаннас өрөспүүбүлүкэ олоҕор-дьаһаҕар бу маннык көхтөөхтүк кыттар буоллаҕына, биһиги элбэҕи ситиһиэхпит, олохпутун тупсарыахпыт дии саныыбын.
