Олохтоох омуктар аан дойдутааҕы күннэрэ 1994 сыллаахтан Холбоһуктаах Наассыйалар Тэрилтэлэрэ (ООН) олохтуоҕуттан бэлиэтэнэр. Билигин аан дойдуга олохтоох омуктар ахсааннара 476 мөлүйүөҥҥэ тэҥнэһэр.
Саха сиригэр 2010 сыллааҕы биэрэпис түмүгүнэн биэс аҕыйах ахсааннаах төрүт омуга олорор: 21008 эбэҥки, 15071 эбээн, 1906 долган, 1208 юкагир, 670 чукча, барыта 39936 киһи.
Атырдьах ыйын 9 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 221-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 222-c күнэ). Сыл бүтүө 144 күн баар.
Бэлиэ күннэр:
- Олохтоох омуктар аан дойдутааҕы күннэрэ.
- Сингапур — Өрөспүүбүлүкэ күнэ.
- Соҕуруу Африка — Дьахтар күнэ.
- Япония — Куустуһуу күнэ.
Түбэлтэлэр:
- 378 — Адрианополь кыргыһыытыгар вестготтар Рим аармыйатын кыайбыттар, император Валент аармыйатын улахан аҥаарын кытта кыргыһыыга охтубут. Мантан ыла Арҕаа Рим импиэрийэтин ыһыллыыта саҕаламмыт.
- 1173 — Икки үйэ тухары салҕаммыт Пиза башнятын тутуута саҕаламмыт.
- 1329 — Папа Иоанн XXII Квилон диэн Ииндийэҕэ бастакы католическэй епархияны олохтообут. Бу Васко да Гама Ииндийэҕэ диэри байҕалынан суол булуон быдан иннинээҕи түгэн.
- 1940 — Бэлиитикэҕэ улахан суолталаах Берлин—Багдад тимир суол тутуута түмүктэммит.
- 1945 — Аан дойду иккис сэриитэ бүтүүтүн саҕана Дьоппуоҥҥа Нагасаки куоратыгар АХШ атомнай буомба бырахпытыгар 74 тыһыынча киһи өлбүт.
- 1965 — Сингапур куорат Малайзия састаабыттан таһаарыллыбыт. Билигин бу бэйэтин баҕатын утары тутулуга суох буолбут соҕотох судаарыстыба.
- 1978 — Саха сиригэр сир аннынааҕы ядернай дэлби тэптэриилэртэн саамай улаханнара 22 килотонналаах «Кратон-4» оҥоһуллубут. Кэбээйи бөһүөлэгиттэн 30 км арҕаа сытар Бадарааннаах диэн күөл таһыгар 560 метр дириҥҥэ сир баайын уөрэтэр сыаллаах сейсмозондирование оҥороору дэлби тэптэриллибит, саахал тахсыбатах.
- 1990 — РСФСР Үрдүкү Сэбиэтэ «Арассыыйа экэниэмикэҕэ суверенитетын көмүскүүр туһунан» диэн уураах ылыммыт. Бу уурааҕынан көмүскэ, алмааска, урааҥҥа уо.д.а. хостонор баайдарга Сэбиэскэй Сойуус туох баар дуогабардарын сотон кэбиспит.
- 1990 — Карелия АССР судаарыстыбаннай суверенитет Декларациятын ылыммыт. 1991 сыллаахтан РФ иһинэн Карелия Өрөспүүбүлүкэтэ диэн ааттанар буолбута.
- 1999 — Владимир Путин Арассыыйа премьер-миниистиринэн анаммыт.
Төрөөбүттэр:
- 1913 — Георгий Шавкунов — сэрии иннинэ Дьокуускайга кэлэн олохсуйбут, сэриигэ Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа буолбута.
- 1945 — Уйбаан Ороhуунускай — бэйиэт уонна публицист. Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.
