26 Муус устар 26.04
  • -6°
  • $ 92,13
  • 98,71

Атырдьах ыйын 13 күнэ. Хаҥастайдар, Халыма-Индигир уокуруга, быраас Сеченов - Бикипиэдьийэ

09:15, 13 августа 2020
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Атырдьах ыйын 13 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 225-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 226-c күнэ). Сыл бүтүө 140 күн баар. Бу күн хаҥастайдар аан дойдутааҕы күннэрин бэлиэтииллэр. 1976 сыллаахха олохтоммут бэлиэ күнү бастакытын 1992 сыллаахха бэлиэтээбиттэр диэн Бикипиэдьийэ суруйар. Ураты күн хаҥастайдар кыһалҕаларыгар болҕомто тардаары: уҥа илиилэринэн туттар дьоҥҥо анаммыт тэриллэринэн, сэптэринэн-сэбиргэллэринэн туттан, былчыҥнарын уратытык күүрдэн, араас моһолго түбэһэллэрин, өлөр да түгэннэрэ баарын санатар күннэрэ эбит. Бу туһунан Бикипиэдьийэ суруйар. 


Бэлиэ күннэр:

Түбэлтэлэр:

  • 1521 — 2,5 ыйдаах төгүрүктээһин кэнниттэн Эрнан Кортес салалталаах сэриилэр ацтек киин куоратын Теночтитланы ылбыттар.
  • 1913 — Саха уобалаһын күбүрүнээтэринэн Михаил Пономарев анаммыт. Кини бу солоҕо үс аҥаар ый эрэ үлэлээбит. Кини кэнниттэн бу дуоһунаска Рудольф Витте уонна барон Тизенгуазен үлэлээбиттэрэ.
  • 1913 — Англияҕа бастакы дьэбинирбэт ыстаал уһаарыллыбыт.
  • 1932 — Римҥэ Гульельмо Маркони бастакы микро долгуннаах араадьыйаны үлэлэппит. Билигин маннык долгуннар туттуллар эйгэлэрэ олус киэҥ: суотабай сибээс, рация, Bluetooth, Wi-Fi уо.д.а.
  • 1939 — бэлиитикэ ыстатыйатынан 20 сыл хаайыыга ууруллубут Саха тыйаатырын дириэктэрэ Тарас Местников НКВД силиэдэбэтэллэрэ билинэргэ күһэйбиттэрин туһунан САССР Үрдүкү суутугар үҥсүү суруйар, ол суругар «Социалистическая Якутия» хаһыаттан САССР Ис дьыалатын комиссарын солбуйаччыта И.А.Дорофеев «социалистическэй сокуоннаһы куруубайдык кэспитин иһин» баартыйаттан уһуллубутун туһунан биллэриини (09.04.1939 нүөмэр) кыбытар. Төһө да бириигэбэр «бүтэһиктээх уонна хат көрүүгэ ыытыллыбат» диэн суруктааҕын үрдүнэн, суут бу дьыаланы көрөр, уонна артыыһы босхолуур.
  • 1940 — Орто Халыма куоракка кииннээх Халыма-Индигир уокуруга тэриллибит. Уокурук састаабар Аллараа ХалымаОрто ХалымаАллайыахаАбый уонна Муома оройуоннар киирбиттэр.
  • 1980 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан Абый улууһугар «Сайылык» резерват быһыытынан тэриллибит. 1997 сыллаахха эркээйи сиргэ кубулутуллубута.

Төрөөбүттэр:

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА