19 Кулун тутар 19.03
  • -12°
  • $ 91,98
  • 100,24

Атырдьах ыйын 10 күнэ. Парижка Лувр түмэлэ, аспирин, сэриигэ бастакы хомуур - Бикипиэдьийэ

09:01, 10 августа 2020
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

1793 сыллаахха Парижка Лувр түмэлэ аһыллыбыт. Аан дойду биир улахан уус-уран айымньытын түмэлигэр билигин 300 000 тыһ тахса экспонат хараллан турар. Мусуойу сылга 10 мөл.кэриҥэ киһи көрөр. 1897 сыллаахха ньиэмэс хиимигэ Феликс Хоффманн мэдиссиинэҕэ туттуохха сөптөөх ыраас ацетилсалицил кислотаатын ылбыт (аспирин). Бу эмп ыарыыны үмүрүтэр, кыраадыһы түһэрэр, сүһүрүүнү эмтиир хаачыстыбаларынан аан дойдуга доруобуйаҕа сүрүн суолталаах эмтэр ахсааннарыгар киирэр. 1941 сыллаахха Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэриигэ бастакы хомуурга Таатта оройуонуттан 140-ча киһи аармыйаҕа барбыт. Атырдьах ыйын 10 күнүнээҕи түбэлтэлэр тустарынан Бикипиэдьийэ санатар. 


Атырдьах ыйын 10 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 222-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 223-c күнэ). Сыл бүтүө 143 күн баар.

Бэлиэ күннэр:

Түбэлтэлэр:

  • 955 — Лех кыргыһыытыгар Германия хоруола Оттон I тоҕо ааҥнаан киирбит венгрдэри кыайбыт. Паннонияҕа көһөн кэлбит венгрдэр үйэ аҥаарын тухары Европа дойдуларын талыыллара тохтуур. Сотору кинилэр биир сиргэ олохсуйар буолаллар уонна христианствоны ылыналлар.
  • 1500 — Португалия байҕалынан устааччыта Диогу Диаш Ииндийэҕэ бара сатыы сылдьан Мадагаскар арыыны арыйбыт.
  • 1519 — Фернан Магеллаан биэс хараабыллаах Сир шарын эргийээри Испанияттан арахпыт. Эспэдииссийэ үс сылынан төннөрүгэр 18 киһилээх биир эрэ хараабыл ордубут, Магеллан бэйэтэ аара Филиппин арыыларыгар өлбүт.
  • 1539 — Франция хоруола Франциск I дойдуга судаарыстыбаннай тылы киллэрбит: туох баар докуомуоннары урукку курдук латыын тылынан буолбакка, француз тылынан суруйарга дьаһайбыт.
  • 1793 — Парижка Лувр түмэлэ аһыллыбыт.
  • 1897 — ньиэмэс хиимигэ Феликс Хоффманн мэдиссиинэҕэ туттуохха сөптөөх ыраас ацетилсалицил кислотаатын ылбыт (аспирин).
  • 1941 — бастакы хомуурга Таатта оройуонуттан 140-ча киһи аармыйаҕа барбыт.

Төрөөбүттэр:

  • 1845 — Абай Кунанбаев (1904 өлб.), казаах бэйиэтэ, сырдатааччыта, казаах литэрэтиирэтин төрүттээччи.
  • 1913 — Илья Спиридонов (10.10.1975 өлб.) — Социалистыы Үлэ Дьоруойа. Дьоно Сындааскыттан төрүттээхтэр. Анаабыр оройуонун Ворошилов аатынан холкуоһугар таба биригэдьиирэ.
  • 1913 — Пак Дюнгер — Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
  • 1927 — Лаврентий Мөкүрдээнэп — балет артыыһа, Саха АССР норуодунай артыыһа.
  • 1936 — Василий Иванов (22.04.1996 өлб.) — нуучча сахаҕа сыһыаннаах XVII—XVIII үйэтээҕи докумуоннарын үөрэппит чинчийээччи, устуоруйа билимин дуоктара.

Өлбүттэр:

  • 2000 — Петр Афанасьев (15.07.1928 төр.) — саха лексиколог учуонайа, филология билимин хандьыдаата. Диссэртээссийэтин Үөһээ Дьааҥы сахаларын түөлбэ тылларыгар көмүскээбитэ.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА