Ыам ыйын 8 күнэ. Иккис аан дойду сэриитин сиэртибэлэрин ахталлар - Бикипиэдьийэ

Бэлиэ күннэр:

• Аан дойду сорох дойдулара бүгүн Кыайыы Күнүн бэлиэтииллэр
• Кыһыл Кириэс уонна Кыһыл Ый Аан дойдутааҕы күнэ
• ХНТ  — Иккис аан дойду сэриитин сиэртибэлэрин өйдүүр уонна ахтар күннэртэн биирдэстэрэ
• Армения — Еркрап күнэ
• Англия — Фэрри күнэ — Корнуолл графствоҕа друидтар саҕаттан бэлиэтэнэр сааскы күн
• Мексика — Идальго күнэ, Миэксикэ дьоруойун Мигель Идальго төрөөбүт күнүгэр бэлиэтэнэр
• Норвегия — Босхолонуу эбэтэр Бэтэрээн күнэ
• АХШ, Миссури штаат — Трумэн күнэ
• Чехия — Кыайыы күнэ
• Украина — Өйдөбүнньүк уонна эйэлэлэһии күнэ 
• ФРГ — нацистар диктатураларыттан Босхолонуу күнэ

Түбэлтэлэр:

• 1713 — Санкт-Петербург Арассыыйа киин куората буолбут.
• 1895 — Кытай Тайвань арыыны Японияҕа биэрбит.
• 1945 — Европа орто кэминэн 22 чаас 43 мүнүүтэҕэ (Москубаҕа уонна Дьокуускайга хайыы үйэ ыам ыйын 9 күнэ этэ, Москубаҕа түүн, Дьокуускайга — сарсыарда) Карлсхорст диэн Берлин куорат таһынааҕы сиргэ Германия сэриилэрэ бэринэллэрин туһунан Аакка илии баттаммыт.
• 1945 — Саха саллаата Феодосий Донской Рейхстаг эркинигэр сурук хаалларбыт: «Были и мы из Якутии». Бу Ньурба Маалдьаҕарыгар төрөөбүт киһи кэлин Саха араадьыйатыгар үлэлээбитэ, учуонай буолбута.
• Ньурба Бэстээҕиттэн төрүттээх Василий Халанников Латвияҕа кыргыһыы кэмигэр икки ньиэмэһи тыыннаахтыы тутан наҕараадаҕа түһэриллибит. Бу саллаат 1944 сыллаахха «Кыым» хаһыакка бэчээттэммит сурук ааптардарыттан биирдэстэрэ.
• 1953 — Кыһыл Кириэс уонна Кыһыл Ый Аан дойдутааҕы күнэ аан бастаан бэлиэтэммит. Бу күн Кыһыл Кириэс тэрилтэтин 1863 сыл олунньутугар тэрийбит Швейцария уопсастыбаннай диэйэтэлэ Анри Дюнан (1828—1910) төрөөбүт күнүгэр олохтоммут.
• 1990 — Эстонияҕа дойду тутулуга суоҕа чөлүгэр түһэриллиитин туһунан сокуон ылыллыбыт.
• 2007 — Мүрү оскуолатын 8 кылааһын үөрэнээччитэ Алина Сторожева ууга өлөн эрэр дьахтары мууһунан сыыллан киирэн быыһаабыта.
• 2012 — Греция Олимпия куората Дьокуускай куорат доҕордуу куората буолар.
• 2019 — Любовь Борисова туруорбут «Мин үрдүбэр күн хаһан да киирбэт» диэн аар-саарга аатырбыт сахалыы уус-уран киинэтэ аан бастаан көстүбүт.

Төрөөбүттэр:

• 1897 — билиҥҥи Мэҥэ-Хаҥалас (уруккунан Илин-Хаҥалас) улууһун Мөҥүрүөн (Хара) нэһилиэгэр уус ыалыгар Николай Степанов — Ноорой (1975 өлб.) — олоҥхоһут, ырыаһыт, ССРС суруйааччыларын холбоһуктарын чилиэнэ төрөөбүтэ.
• 1963 — Елизавета Потапова — тыйаатыр уонна киинэ артыыһа.

Өлбүттэр:

• 1794 — Антуан Лавуазье (1743 төр.), Франция учуонайа, аныгы химияны олохтооччу.
• 1873 — Дьон Стюарт Милл, Британия, бөлүһүөк.
• 1903 — Поль Гоген (1848 төр.), французскай живописец, постимпрессионизм биир сүрүн бэрэстэбиитэлэ.
• 1932 — литэрэтиирэ кириитигин, «Саха омук» уонна «Саха кэскилэ» уопсастыбалар чилиэннэрэ буола сылдьыбыт Бороҕон улууһун II Лөгөйүттэн төрүттээх Василий Леонтьевы Иркутскай куоракка 37 сааһыгар ытан өлөрбүттэрэ (1895 төр.).