Бэлиэ күннэр
- Дааннай көмүскээһинин күнэ (ааҥл. Data Protection Day). Дьон уонна тэрилтэлэр бэйэлэрин тус информацияларын туора дьонтон көмүскүүр буолалларыгар болҕомто тардаары бэлиэтэнэр.
- Армения — Аармыйа күнэ
Түбэлтэлэр
- 814 — Улуу Карл ыраахтааҕы өлбүт, Ытык Рим импиэрийэтин (Франктар импиэрийэлэрин) бастакы импэрээтэрэ. Бүрүстүөлгэ кини уола Людовик Благочестивай олорбут.
- 1724 — Санкт-Петербурга Арассыыйа Билимин акадьыамыйатын тэрийэр туһунан Бүөтүр I ыйаах таһаарбыт.
- 1820 — Фаддей Беллинсгаузен уонна Михаил Лазарев салайыылаах Арассыыйа аан дойдуну эргийэр эспэдииссийэтэ Антарктиданы арыйбыт.
- 1871 — Франция—Пруссия сэриитигэр Париж осадата тупсуунан түмүктэммит. Сэриини Пруссия уонна кини ньиэмэс кыттыгастыылара быһаарыылаахтык кыайбыттар.
- 1887 — Парижка Эйфель башнятын тутуута саҕаламмыт. 1889 сыл кулун тутар 31 күнүгэр тутуу түмүктэммит.
- 1906 — Санкт-Петербурга дьахталлар политехническэй куурустара арыллыбыттар — Арассыыйаҕа бастакы дьахталлары үөрэтэр техническэй үөрэх кыһата.
- 1918 — Эстония уонна Латвия Арассыыйаттан тутулуга суохтарын биллэрбиттэр.
- 1932 — Дьоппуон сэриилэрэ Шанхайга саба түспүттэр. Куорат иһигэр буолбут биир ыйдаах кыргыһыы түмүгэр Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ сэбилэниилээх күүстэрин барытын Шанхайтан таһаарбыт.
- 1935 — Исландия мэдиссиинэ абортун сокуонунан көҥүллээбит бастакы арҕаа дойдунан буолбут.
- 1958 — Данияҕа Lego хампаанньа оонньуур кубиктарын аныгы конструкциятын патеннаабыт.
- 1968 — ССРС билимин Академиятын ыҥырыытынан Сорбонна профессора Жан Масари Саха Cиригэр кэлэ сылдьыбыт.
- 1971 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтэ Өймөкөөн улууһугар хотугу норуоттар экэниэмикэлэрин уонна култуураларын сайыннарыы хайдах баран иһэрин туһунан уураах ылыммыт.
- 1981 — АХШ бэрэсидьиэнэ Рональд Рейган ньиэп сыанатыгар хонтуруолу көтүрбүт. Мантан ыла 1979 сыллааҕы ньиэп кириисиһэ бүппүт, 1980-с сыллардааҕы ньиэп аһара оҥорон таһаарыыта уонна сыаната түһүүтэ саҕаламмыт. Ол иһин 1980-с сылларга ньиэп хостуур дойдуларга, ол иһигэр Сэбиэскэй Сойууска, экэниэмикэ кириисиһэ буолбута.
- 1985 — Ядернай сэриини утары Дели декларацията ылыныллыбыт.
- 1986 — АХШ «Челленджер» хараабыла саҥа көтөн иһэн дьон бөҕө көрөн турдаҕына дэлби тэппит, сэттэ астронавт өлбүттэр.
- 1992 — Борис Ельцин «Атыы-эргиэн көҥүлүн туһунан» (нууч. О свободе торговли) ыйаах таһаарбыт.
Төрөөбүттэр
- 1915 — Борис Андреев — кыраайы үөрэтээччи, РСФСР оскуолатын үтүөлээх учуутала. Сунтаар улууһун Элгээйитигэр Айылҕа түмэлин олохтообута.
- 1937 — Семен Алексеев — суоппар, «Үлэҕэ килбиэнин иһин» мэтээл хаһаайына (1986), Горнай улууһун Ытык олохтооҕо (1995).
- 1955 — Николя Саркози — 2007-2012 сылларга Франция бэрэсидьиэнэ.
Өлбүттэр
- 814 — Улуу Карл — франк хоруола, Сибэтиэй Рим импиэрийэтин олохтообута.
Хаартыска: Аһаҕас источниктар
