Тохсунньу 25 күнэ. Арассыыйаҕа устудьуоннар күннэрэ - Бикипиэдьийэ

Бэлиэ күннэр:

• Арассыыйа — Устудьуоннар күннэрэ (Татьяна күнэ)
• Арассыыйа — Байыаннай флот штурманын күнэ
• Индонезия — Ас-үөл күнэ
• Ииндийэ — Быыбардааччы күнэ

Түбэлтэлэр:

• 1072 — Маһмуд ал-Кашгари «Диван луҕат ат-Турк» диэн түүр тылларын бастакы тылдьытын суруйан саҕалаабыт. 1074 сыл олунньу 10 күнүгэр бүтэрбит.
• 1905 — Соҕуруу Африкаҕа аан дойду саамай улахан алмааһа 3106 караттаах «Куллинан» (эбэтэр «Африка сулуһа») булуллубут. Алмаас хайа барыылардаах буолан биир улахан бриллиант оҥорор кыаллыбатах, ол иһин кинини алдьатан хас даҕаны бриллиант оҥорбуттар.
• 1924 — Францияҕа Шамони диэн куоракка бастакы Кыhыҥҥы Олимпия оонньуулара аһыллыбыттар.
• 1932 — Иккис Кытай—Дьоппуон сэриитин кэмигэр хотугулуу-илиҥҥи Хэйлунцзян провинциятын киин куората Харбин обороната саҕаламмыт.
• 1942 — Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр Таиланд АХШ-ка уонна Англияҕа сэриини биллэрбит.
• 1943 — Воронеж куорат ньиэмэстэртэн босхоломмут.
• 1955 — АХШ Конгреһа Тайваны көмүскүүргэ сэбилэниилээх күүстэри туһанарга куоластаабыт.
• 1960 — ССРС-ка ГУЛАГ (Главное управление исправительно-трудовых лагерей, трудовых поселений и мест заключения) сабыллыбыт.
• 1957 — Ииндийэ мөккүөрдээх Кашмир эрэгийиэнин бэйэтин састаабыгар штат быһыытынан киллэрбит. Үксүн мусульманнар олорор сирдэрин Кашмир туһугар Ииндийэ уонна Пакистан 1947—1949 уонна 1965 сыллардаахха иккитэ сэриилэспиттэрэ.

Төрөөбүттэр:

• 1856 — Василий Монастырев — саха бастакы үөрэхтээх учууталларыттан биирдэстэрэ, Иркутскайдааҕы учуутал сэминээрийэтин бүтэрээччитэ. Кини Бүлүү уокуругун оскуолаларыгар 37 сыл үлэлээбитэ, Исидор Бараховы, Марфа Потапованы уонна да атын өрөспүүбүлүкэҕэ, улууска биллибит дьону үөрэппитэ.
• 1906 — Мария Нартахова — саха бэлиитикэҕэ, уопсастыбаҕа диэйэтэлэ. 1947—1954 сылларга Саха АССР социальнай харалтатын миниистирэ, 1954-1963 сылларга Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун Бэрэстээтэлэ.
• 1909 — Ефрем Сивцев — Таллан Бүрэ — саха биллиилээх бэйиэтэ, тылбаасчыт. Кини аатынан Нам улууһун Бөтүҥ орто оскуолата ааттаммыта.
• 1938 — Владимир Высоцкай — сэбиэскэй бэйиэт, ырыа ааптара уонна толорооччута, тыйаатыр уонна киинэ артыыһа.
• 1942 — Эйсебио (Эузебиу да Силва Феррейра) — аатырбыт Португалия футболиһа.
• 1947 — Николай Устинов — саха мелодииһа.
• 1956 — Михаил Гуляев — 1986—1999 сыллардаахха Чурапчытааҕы өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күөн-күрэс орто оскуолатын дириэктэрэ, Чурапчытааҕы физкультура уонна спорт институтун дириэктэрэ, доцент. 2012-2016 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун миниистирэ, 2016-2018 сылларга СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэстээтэлин солбуйааччыта.
• 1959 — Софрон Осипов — нууччалыы суруйар саха бэйиэтэ, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ.
• 1978 — Владимир Зеленскай — Украина артыыһа, сценариһа, продюсера, телеведущайа, Украина 6-с бэрэсидьиэнэ (2019 сылтан ыла).

Өлбүттэр:

• 1852 — Фаддей Беллинсгаузен (1778 төр.), Ньиэмэс төрүттээх Арассыыйа айанньыта, Антарктиданы арыйааччылартан биирдэстэрэ.
• 1947 — Аль Капоне (1899 төр.), АХШ аатырбыт гангстера.