Тохсунньу 18 күнэ. Дьокуускайга геология института тэриллибит - Бикипиэдьийэ

Тохсунньу 18 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 18-с күнэ. Сыл бүтүө 347 күн (ордук хонуктаах сылга 348 күн) баар.

Бэлиэ күннэр:

• АХШ — Мартин Лютер Кинг күнэ
• Таиланд — Таиланд Королевскай сэбилэниилээх күүстэрин күнэ

Түбэлтэлэр:

• 1654 — Украинаҕа Переяслав радата буолбут. Онно Запорожье сэриитин сирэ-уота Нуучча саарыстыбатыгар холбоһорун туһунан быһаарыы ылыллыбыт.
• 1699 — Москубаттан Сибииргэ бастакы почта айаннаабыт, ол иһигэр биир сурук Дьокуускайга ыытыллыбыт.
• 1778 — Англия байҕалынан айанньыта Джеймс Кук Чуумпу далайга Гавайи арыыларын арыйбыт уонна Сандвич арыылара диэн ааттаабыт.
• 1825 — Москубаҕа үөрүүлээх быһыыга-майгыга Большой тыйаатыр саҥа дьиэтэ аһыллыбыт.
• 1911 — АХШ-ка Сан-Франциско хомотугар турар байыаннай хараабылга Юджин Б. Эли диэн летчик сөмөлүөтүн посадкалаабыт. Бу устуоруйаҕа бастакы маннык посадка.
• 1928 — Михаил Артемьев этэрээтэ билиҥҥи Уус-Майа улууһун Петропавловскай сэлиэнньэтиттэн үс биэрэстэлээх сиргэ тохтообут. Манна ОГПУ хаайыытыгар сытар Павел Ксенофонтов эйэлэһэргэ ыҥырар суругун кыһыллартан туппуттар. Уонна хоруйдарыгар суруйбуттар: «Хааны тоҕуохпутун баҕарбаппыт, кэпсэтэртэн батыммаппыт».
• 1943 — Ленинград блокадата көҥү көтүллүбүт. Ол эрэн блокада өссө биир сылынан биирдэ толору көтүрүллүбүтэ.
• 1957 — Дьокуускайга Геология института тэриллибит. Билигин — Алмаас уонна күндү металлар геологияларын института.

Төрөөбүттэр:

• 1689 — Шарль Луи де Монтескьё — аатырбыт Франция суруйааччыта, бөлүһүөгэ, либерализм уонна былаас үс салааҕа араартааһынын идиэйэтин төрүттээччитэ.
• 1903 — Джон фон Нейман — дьэбириэй төрүттээх Венгрия—Америка математига, квантовай физикаҕа, квантовай логикаҕа, функциональнай анализка, теория множеств, информатикаҕа, экономияҕа уонна да атын үөрэххэ, улахан кылаан оҥорбут киһи.
• 1921 — Павел Лухнев — Дьокуускайтан ыҥырыллыбыт Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Албан аат уордьанын толору кавалера.
• 1930 — Иван Гоголев — Кындыл — саха норуодунай бэйиэтэ, драматург, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1957). Кини аатын Бүлүү народнай тыйаатыра уонна Чочу орто оскуолата сүгэллэр.
• 1934 — Вениамин Миронов — хоһоонньут, ССРС Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
• 1947 — Такэси Китано — Дьоппуон киинэ режиссёра, артыыһа, сценариһа, суруйааччыта.
• 1951 — Галина Варламова — Кэптукэ — эбэҥки суруйааччыта, филология билимин хандьыдаата.
• 1958 — Наталья Махарова (Кузьмина) — Спорт мэдиссиинэтин уонна реабилитация киинин сүрүн бырааһа, медиссиинэ билимин дуоктара.
• 1971 — Хосеп Гвардиола — Испания футболиһа, тренерэ, 1992 сыллааҕы Олимпия оонньууларын чөмпүйүөнэ.
• 1991 — Алексей Никифоров — хапсаҕайга Саха сирин спордун маастара, көҥүл тустууга маастарга хандьыдаат, Саха сиригэр бойобуой самбо, ушу саньда уонна грепплиҥ хас да төгүллээх кыайыылааҕа, Уһук Илин федеральнай уокурук бойубуой охсуһуу курэх миэстэлээҕэ (ММА). 2015 сыллаахха от ыйын 16 күнүгэр оҕону ууттан быыһаан тыынын биэрбитэ.

Өлбүттэр:

• 1956 — Константин Пятс — Эстония бастакы бэрэсидьиэнэ.