Муус устар 12-13 күннэригэр Үөһээ Бүлүүтэҕи П.Тобуруокап аатынан культура киинигэр үбүлүөйдээх XX-с Манчаары оонньууларын чэрчитинэн ыытыллар «Түөлбэнэн сайдыы уонна дьон көҕүн» сылыгар аналлаах форум буолан ааста.
СӨ Ил Дархана Егор Борисов уурааҕынан саҥардыы тэриллибит Гражданскай уопсастыба институттарын сайыннарыы министерствотын салайааччыта Сардаана Михайловна Гурьева, «Билии» уопсастыба бэрэссэдээтэлэ Петр Николаевич Николаев ыҥырыылаах ыалдьыт быһыытынан кэллилэр. Министерство иһинэн үлэлиир департамент кылаабынай специалиһа Виктория Юрьевна Пахомова биирдиилээн дьоҥҥо, общественнай түмсүүлэргэ уонна регистрацияланыан баҕалаах түөлбэ салайааччыларыгар юридическай көмө буолар, сүбэ-ама биэрэр консультацияны ыытта.
«Түөлбэнэн сайдыы уонна дьон көҕүн» сылыгар аналлаах түөлбэлэр, общественнай тэрээһиннэр уонна биирдиилээн дьон бырайыактарын көрүүгэ түөлбэни, нэһилиэги, тэлгэһэни тупсаран оҥорууга сыһыаннаах бырайыактары көрүүгэ кыттыыны ылла.
Сардаана Михайловна Гурьева: «Бу күннэргэ астынан туран үлэлээтим. Форумҥа ыҥырбыккытыгар махталбын тиэрдэбин. Билигин «Тыа сирэ – Россия инникитэ» диэн этиинэн салайтаран, Россия үрдүнэн «Деревня – душа России» форум ыытылла турар. Россия Президенэ Владимир Владимирович Путин быһаччы салайыытынан ыытыллар. СР Общественнай палататын бэрэссэдээтэлин Вячеслав Петрович Алексеевы кытары кэпсэтэн, биир тылга киирэн, иккис зональнай форуму Үөһээ Бүлүүгэ ыытардыы сүбэлэстибит. Маныаха эһиги улуускутугар юридическай регистрациялаах 10-тан тахса тэрилтэ баар, ону РФ юстиция министерствотын сайтыгар көрөн үөрэттибит. Сокуон өттүнэн сөптөөх механизмнары туһанан улахан форумҥа кыттан, Россия Президенин Граныгар кыттардыы бэлэмнэниҥ диэн ыҥырабын. Тыа сиригэр туһаны аҕалар үлэлээх коммерческайа суох общественнай түмсүүлэр үлэлэрин үөрэтэн, улуустарынан республиканы биир гына тарҕатар уопуту ыытар былааннаахпыт.»
«Билии» уопсастыба бэрэссэдээтэлэ Петр Николаевич Николаев: «Сөптөөх тэрээһин буолла дии саныыбын. Билигин үрдүкү да былаас этэринэн, олох да ирдииринэн общественнай хамсааһын олоҕун булуохтаах. 30-тан тахса бырайыагы көрдүбүт. Холобур, атын сиргэ маннык элбэх бырайыагы истибэккин. Түмсүү баар, түөлбэнэн үлэ барар. Дьон бэйэтэ туспа санаалаах, көрүүлэрдээх, олоххо киллэриэн баҕата улахан уонна дьон чахчы дойдута тупсарын туһугар ыалдьар. Юридическай өттүнэн кыра мэһэйдэр бааллар, ол өттүгэр көмөлөстөххө барыта кыаллыа. Санааны түһэрбэккэ биир санаанан салайтаран, биир сомоҕо буоллахха, Манчаары оонньуулара үрдүк таһымҥа ыытыллыа дии саныыбын.»
Бастыҥнары бэлиэтээн, бырайыагы олоххо киллэрэргэ кыах биэрэрдии үлэлэригэр бастакы кылаат кэриэтэ үбүлүөйдээх «Манчаары оонньууларын» фондатыттан үлэ хайысхатыттан көрөн, араас суумалаах Граннар олохтоннулар. Ол курдук, 48 тыһ. солк. суумалаах Граны пластиктан сувенирдары оӨорууга бэлэмнээх М.А.Алексеев аатынан республикатааҕы лицей-интернатын үлэ уруогун учууталыгар Алексей Алексеевич Тутукаровка, 50 тыһ. солк. – Хоро нэһилиэгин түөлбэтин «Сибэкки түһүлгэтэ» бырайыагын (сал. Акулина Андреевна Аммосова) саҕалыырыгар анаатылар. 62 тыһ.солк. суумалаах сертификаты Хоро оскуолатын идэлээх Сойууһун түмсүүтэ «Түүкээн үрэх үрдүгэр сынньанар сир» бырайыагар (сал. Софрон Романович Хобусаров) ылла.
80 тыһ.солк. Кырыкый нэһилиэгин мас ууһугар Егоров Яков Николаевичка «Байанай бэлэҕэ» диэн булчуттарга аналлаах түмэллээх сынньананр сири оҥорор бырайыагар анаатылар. Нам нэһилиэгин «Эрэл» түөлбэтин салайааччыта Гаврильева Варвара Ивановна «Төрөөбүт түөлбэни тупсарыы – ытык иэспит» бырайыагар нэһилиэк киинигэр турар И.Н.Барахов скверин тупсаран оҥорууну уонна оҕо оонньуур-сынньанар былаһааккатын сөргүтүү үлэтэ сэҥээриини ылан, эмиэ 80 тыһ. солк. суумалаах Гранынан бэлиэтэннэ. Кэнтик нэһилиэгин тимир уустарын түмсүүтүн «Тимиртэн бэлиэ оҥоһуктар» бырайыактарыгар эмиэ 80 000 солкуобайдаах Грант ылла. 70 тыһ.солк. суумалаах Граҥҥа ОДьКХ идэлээх сойууһун «ОДьКХ бэтэрээннэрин скверэ» бырайыага тигистэ. Маны тэҥэ «Үс Хатыҥ» түөлбэ (сал. Поскачина Евгения Георгиевна) 70 тыһ. солк. суумалаах сертификаты сынньалаҥ миэстэни тупсарыыга ылла.
100 тыһ.солк. суумалаах Граннарынан Тамалакаан нэһилиэгин «Дохсун» түмсүүтэ «Ылдьаана көлүкэҕэ дьон сынньанар миэстэтэ» (сал.Тоскин Евгений Гаврильевич), «Санаа ситимэ» литературнай түмсүү «Үөһээ Бүлүү суруйааччылар ыллыктара» бырайыага (автор Донской Сергей Валерьевич), Сокуоннай саастарын ситэ туола илик оҕолору реабилитациялыыр киин үлэһитэ Валентина Владимировна Семенова «Эһэлээх Маар – дьон хонор, сынньанар киинэ» уонна «Кэлтэгэй» түөлбэ «Дьиэ кэргэн сынньанар түптэтэ» (сал.Морфунова Наталья Николаевна) бырайыактара бэлиэтэннилэр.
Уопсайа 31 араас хайысхалаах бырайыак көрүллүбүтүттэн аҥаарын кэриэтэ ахсааннаах үлэ кэм даҕаны үп кырыымчыгынан сибээстээн болҕомтоҕо ылыллыбакка, улахаҥҥа ууруллубакка хаалла
This post was published on 15.04.2016 11:48 11:48