Саха сиригэр төрүт сүөһүнү иитии салаатын сайыннарыыга наука үлэлэһэр

“Саха сүөһүтэ” хааһына тэрилтэтин салайааччы Александр Артемьев муус устар 22 күнүгэр М.Г.Сафронов аатынан ССТХНЧИ дириэктэрэ, Арассыыйа Наукаларын Академиятын чилиэн-кэрэспэндьиэнэ Леонид Владимировы кытта саха сүөһүтүн генофондатын харыстааһыҥҥа, төрүт сүөһүнү сайыннарыыга бииргэ үлэлииргэ бастакы сүбэ мунньахтарын ыыттылар. Ол туһунан edersaas.ru суруйар.


Александр Артемьев Ил Дархан Айсен Николаев 2018 с. ахсынньыга таһаарбыт «Тыа хаһаайыстыбата сайдыытын стратегиятын туһунан» 232 нүөмэрдээх Ыйааҕар олоҕуран, “Саха сүөһүтэ” хааһына тэрилтэ 2019 с. ахсынньыттан тэриллэн үлэлээн эрэрин кэпсээтэ. Ил Дархан сорудаҕынан, саха сүөһүтүн ахсаанын элбэтэр, тэнитэр үлэ барыахтааҕын, саҥа тэрилтэ тэрээһинин, саҥа тутуулар баралларын уонна инники былааннарын кылгастык билиһиннэрдэ.
Хоту улуустарга сүөһү ахсаана биллэрдик аҕыйыы турарынанАлександр Артемьев
Айсен Николаев
Нацпро, Арктика сайдыытын бырагырааматынан хотугу улуустарга саха сүөһүтүн иитии боппуруостара үөрэтиллэр. Олохтоох саха сүөһүтүн боруода быһыытынан Аан дойду сүөһү боруодатын классификациятын саамай бүтэһик “сүтэр кутталлаах” таһымтан таһаарар Ил Дархан сорудаҕын толорорго “Саха сүөһүтэ” хааһына тэрилтэтин иннигэр улахан үлэлэр туралларын билиһиннэрдэ.
М.Г.Сафронов аатынан ССТХНЧИ дириэктэрэ, РАН чилиэн-кэрэспэндьиэнэ Леонид Владимиров.
Саха сүөһүтүн сайыннарыы – наука өйөбүлэ суох иннин диэки хардыылыыра ыарахаттардааҕын бэлиэтээн туран, “Саха сүөһүтэ” хааһына тэрилтэтэ Саха сиринээҕи Тыа хаһаайыстыбатын научнай-чинчийэр институтун үлэһиттэрин кытта бииргэ саха сүөһүтүн харыстыырга, силиэксийэлиир үлэни сааһылааһыҥҥа, атыыр оҕустар линияларын үөрэтэн таһаарарга, үчүгэй хаачыстыбалаах оҕус сиэмэтин убаҕас азотка (-196 тымныыга) сиэмэ бааныгар уурдаран мунньарга, наука саҥа технологияларын киллэрэн бииргэ үлэлииргэ дуогабардаһан үлэлиир хайысхатын торумнаатылар. Саха сүөһүтүн генефонд быһыытынан ураты хаачыстыбаларын (тымныыны тулуйарын, хаанын састаабын, кыра аһылыгынан элбэх бородууксуйаны биэрэрин, ыарыыга ылларбатын, хойуу үүтүн, этин састааптарын уонна селекция, генетика) доруобуйа харыстабылын наукатыгар туһатын дириҥник үөрэтэр инниттэн академик Л.К.Эрнст аатынан Бүтүн Арассыыйатааҕы Сүөһү иитиитин федеральнай научнай киинигэр (ВИЖ) араас саастаах, алта тыһы саха сүөһүтүн биэрэргэ, олору бу күннэргэ талан, харантыыҥҥа туруорарга сүбэлэстилэр.
Ил Дархан Ыйааҕын олоххо киллэрэр инниттэн бу күнтэн саҕалаан Нам улууһун Таастаах нэһилиэгэр сир анаттаран, үлэһиттэрин аттаран “Саха сүөһүтүн киинэ” научнай стационары арыйарга, ол инниттэн Таастаах нэһилиэгин, Нам улууһун дьаһалталарын, Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин уонна Бырабыыталыстыба таһымнарынан былааннаах үлэни ыытарга быһаардылар.

Бу туһунан «Саха сүөһүтэ» хааһына тэрилтэтин үлэһитэ, биһиги уопсастыбаннай кэрэспэндьиэммит Олег Марков иһитиннэрэр.

This post was published on 23.04.2020 11:04 11:04