Кулун тутар 16 күнүгэр 2014 сыллаахха Крымҥа правовой статуһун туһунан референдум буолбута, онтон икки хонугунан Крым Өрөспүүбүлүкэтэ уонна Севастополь куорат Арассыыйа састаабыгар киирбиттэрэ. Крым Арассыыйа састаабыгар киирбитэ аҕыс сылыгар анаан Саха сирин кытта сибээстээх матырыйааллары СИА билиһиннэрэр.
2014 сыллаахха Крымҥа Айсен Николаев салайааччылаах делегеация бара сылдьыбыта, оччолорго кини Дьокуускай куорат баһылыга этэ. Севастополь кытта бырааттыы сибээс туһунан дуогабар түһэрсиллибитэ. Дьокуускайтан сыл аайы 240 Крымаҥа баар оҕо лааҕырдарыгар сылдьан эмтэнэн уонна чэбдигирэн кэлэллэр, Севастопольтан сылдьар делегация биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр ыһыах бырааһынньыгар кэлэ сылдьыбыта.
Ол эрээри куораттар икки ардыларыгар сибээс 2014 сылтан эрдэ саҕаламмыт. Дьокуускай уонна Севастополь историческай сибээстэрэ Крымскай сэрииттэн саҕаланар, Саха казактара англо-французскай аармыйа утары Севастопольга буолбут кыргыһыыга кыттыспыттара.
Севастопольскай уулусса өрөспүүбүлүкэбит киин куоратыгар 2014 сылга эрэ баар эбит буоллаҕына, Севастополь Нахимовскай оройуонугар 100-чэкэ сыл кэриҥэ Якутская уулусса баар. Бу уулуссаны Севастополь оборонатыгар кыттыбыт Сахалар пехотнай полктарын чиэһигэр ХХ үйэ бастакы уон сылларыгар ааттаабыттар.
Саха дьоно Севастополь куоратаы Кырыым сэриитин кэмигэр эрэ буолбакка, Аҕа дойду улуу сэриитигэр эмиэ көмүскээбиттэрэ. Севастополь көмүскээбиттэрэ. Кинилэргэ «Саха буойуннара, Крым босхолооччулара» диэн документальнай киинэ анаммыта. Киинэни Нам оройуонун Хатыҥ-Арыы нэһилиэгиттэн Илья Винокуров аатынан «Ылдьаа ыччаттара» түмсүү уонна биллэр суруналыыс- документалист Андрей И устубуттара.
«АЛРОСА» Субмарина 2013 сылга диэри РФ хара муора флотун соҕотох подводнай лодката этэ. Аҕыйах сыллааҕыта 90- с сылларга өкүлүмээтэрэ алдьанан пирска турбута. Маныаха алмааһы хостуур хампаанньа саҥа батарея ыларга көмөлөспүтэ, ол кэнниттэн субмарина муораҕа тахсар буолбута. Подводнай оҥочоҕо Мирнэй куораттан сылдьар саллааттар сулууспалаабыттара, оттон «АЛРОСА» бас билиитигэр киирбитэ.
Ааспыт сылга Саха Өрөспүүбүлүкэтэ уонна Крым Өрөспүүбүлүкэтэ экономическай-эргиэн, научнай-техническэй уонна социальнай- култуурнай хайысхаларга бииргэ үлэлээһин туһунан Сөбүлэһии боротокуолун оҥорбуттара. Санкт- Петербурдааҕы экономическай форум кэмигэр Саха сирин баһылыга Айсен Николаев уонна Крым Өрөспүүбүлүкэтин баһылыга Сергей Аксенов докумуоҥҥа илии баттаабыттара. Докумуон кэккэ хайысхаларынан 2025 сылга диэри бииргэ үлэлээһини чопчулуур.
Саха сирэ уонна Крым Өрөспүүбүлүкэтэ быйыл олунньу 24 күнүгэр икки регион бииргэ үлэлээһини сайыннарар икки өрүттээх меморандумҥа илии баттаатылар. Бу докумуон баттаныллан, Саха сирэ Крым өрөспүүбүлүкэтигэр Ялта таһыгар турар Алупка куоракка баар санаторнай комплексы туһанар кыахтанна.
