Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Биир дойдулаахтарым! Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннаһын күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин!
Бу бэлиэ күн 1990 сыллаахха Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ Судаарыстыбаннай суверенитет туһунан Декларацияны ылыммыта. Биһиги дойдубут политическай уонна экономическай тутула уларыйар сүҥкэн суолталаах сылларыгар бу докумуон оччотооҕу тирээн турар кэм ирдэбилэ этэ, Саха сирин хас биирдии олохтооҕун дьылҕатын быһаарар суолталаммыта.
Саҥа уларыйыылар кэмнэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтэ быраап өттүнэн анал туругун чопчулаабыта уонна Россия Федерациятын кытта быстыспат ситимин бигэргэппитэ.
Өрөспүүбүлүкэ оччотооҕу салалтата уонна уопсастыбаннаһа тыҥааһыннаах политическай быһыыга-майгыга биһиги кэскилбитин быһаарбыт соҕотох сөптөөх суолу талбыттарын бэлиэтээн туран кинилэргэ дириҥ ытыктабылбытын биллэрэбит.
Саха сирин олохтоохторо гражданскай иэстэрин толорууга үгэс курдук улахан эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһаллар. Аҕыйах хонуктааҕыта Ийэ дойдубут кэлэр кэскилин түстүүр дириҥ политическай суолтатын өйдөөн туран, Федеральнай Мунньах Судаарыстыбаннай Дууматын быыбарыгар биһиги бары көхтөөхтүк кытынныбыт.
Элбэх омук сомоҕолоспут Саха сирин норуота олох бары эйгэтигэр бөдөҥ бырайыактары олоххо киллэриигэ сыралаахтык үлэлиир. Уһук Илиҥҥэ экономическай уонна социальнай сайдыы тэтиминэн өрөспүүбүлүкэ инники кэккэҕэ сылдьар.
Саха сирин хас биирдии олохтооҕун уйгута уонна олоҕун хаачыстыбата үрдүүрүгэр ураты болҕомтону уурабыт. Дойдуга барытыгар курдук нэһилиэнньэлээх пууннарга гааһы киллэриигэ үлэни-хамнаһы тиһэҕэр тиэрдиигэ туһаайыллыбыт далааһыннаах программа саҕаланна, национальнай уонна регионнааҕы программалар ситиһиилээхтик олоххо киирэллэр, суол-иис тутуллар, промышленнай уонна социальнай объектар тутуллан үлэҕэ киирэллэр.
Оҕо саас табыгастаах уонна сайыннарыыны түстүүр эйгэтин тэрийии биһиги ыытар үлэбит тумус суолталаах хайысхатынан буолар. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн саҥа оскуолалары уонна оҕо уһуйааннарын тутар үлэ салҕанар. Кэнники үс сыл 26 оскуола уонна 55 оҕо уһуйаана тутуллан үлэҕэ киирдэ. Аҥардас быйыл 14 оскуоланы уонна 14 оҕо уһуйаанын үлэҕэ киллэриэхпит.
Инникитин оҕолорго өссө үрдүк хаачыстыбалаах үөрэҕи уонна биир сменанан үөрэниини хааччыйарга туһуламмыт киэҥ далааһыннаах үлэ күүтэр.
Доруобуйа харыстабылыгар дьоһун суолталаах тутуу үлэтэ ыытыллар. Федеральнай Бырабыыталыстыба өйөбүлүнэн өрөспүүбүлүкэ киинигэр чугастааҕы сылларга кардиологическай уонна онкологическай диспансердар – икки бөдөҥ бырайыак үлэҕэ киириэҕэ.
Саха сирин түөрт оройуонугар доруобуйа харыстабылын алын сүһүөҕүн саҥардан биэрии программатынан балыыһа комплекстарын уонна поликлиникалары бырайыактыыр уонна тутар үлэ саҕаланна.
Үөрүүлээх түбэлтэлэри, тэтимнээх үлэни-хамнаһы сэргэ улахан тургутуулары туоруурга күһэллэбит. Быйыл хаһан да буолбатах баһаардары көрүстүбүт. Уоту утары сааһыттан, омугуттан тутулуга суох норуот бүттүүнэ туруммута. Саха сирин олохтоохторо биир киһи курдук сомоҕолоһууларын уонна федеральнай киин сүҥкэн көмөтүн түмүгэр бу уустук быһыыттан-майгыттан кыайыылаах тахсыбыппыт.
Биһиги иннибит эрэ диэки дьулуһабыт! Хоннохтоохтук үлэлиибит, былааммыт үгүс! Биһиги кыайыыларбыт саҥа сыалларга, саҥа саҕахтарга кынаттыыллар. 2022 сылга Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылын үөрүүлээхтик бэлиэтиэхпит. Өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар саҕаланыахтаах саҥа түһүмэх кэмҥэ төрөөбүт дойдубутунан киэн тутта үктэниэхпит. Дойдубут чэлгийэ сайдарын туһугар саҥа кыайыыларга бэлэммит, эйэлээх, дьоллоох олоҕу салгыы айымньылаахтык тутуохпут!
Күндү Саха сирин олохтоохторо! Өссө төгүл Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннаһын күнүнэн эҕэрдэлиибин! Хас биирдиигитигэр чэгиэн туругу, этэҥҥэ буолууну, дьолу-соргуну баҕарабын! Хас биирдии күн эһиэхэ түстүүр кыахтара ситиһиилэринэн эргийиэхтиннэр!
Иннибит диэки, Саха сирэ!
Айсен Николаев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана
This post was published on 27.09.2021 10:02 10:02