Бэлиэ күннэр
- ЮНЕСКО — Ийэ тыл аан дойдутааҕы күнэ — 2000 сылтан бэлиэтэнэр
- Экскурсовод дойдулар ардыларынааҕы күнэ
- Армения — Төрөөбүт тыл күнэ
- Беларусь — Сири оҥоруу уонна картография-геодезия сулууспатын үлэһитин күнэ
- Соҕуруу Африка — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
- Норвегия — Харальд V хоруол төрөөбүт күнэ
- Вануату — Лини аҕабыыт күнэ. «Вануату тутулуга суох буолуутун аҕата» диэн ааттаннар дойду бастакы премьер-миниистирэ Уолтер Хайде Лини өлбүт күнүгэр бэлиэтэнэр
- Баҥладеш — Тыл иһин хамсааһын күнэ
- Былыргы Рим — Фералия, өлүү иччилэригэр уонна өлбүттэр куттарыгар үҥэр-сүктэр күн
Түбэлтэлэр
- 1784 — Екатерина II ыйааҕынан Кырыымҥа Ахтияр буухтатыгар (татаардыы: үрүҥ сыыр) турар кириэппэс Севастополь диэн ааттаммыт (гириэк тылларыттан: себастос — «ытыктанар», полис — «куорат»).
- 1808 — Нуучча сэбилэниилээх күүстэрэ сэриини биллэриитэ суох Швеция кыраныыссатын туораабыттар, бу балтараа сыл тухары барбыт сэрии түмүгэр Арассыыйа Финляндияны былдьаабыта.
- 1828 — Секвойя диэн киһи айбыт чероки суругунан-бичигинэн бастакы хаһыат Cherokee Phoenix тахсыбыт. Бу сурук-бичик сүһүөххэ олоҕурар этэ, сүрдээх киэҥник тарҕаммыта, 1850 сыллаахха чероки омук 100% кэриэтэ ааҕар буолбута. Хаһыат 1834 сыллаахха диэри тахсыбыта, кэлин сөргүтүллүбүтэ, билигин да баар.
- 1848 — Карл Маркс уонна Фридрих Энгельс «Коммунист баартыйатын манифеһын» таһаарбыттар. Манифестка аан дойду устуоруйата кылаастар охсуһууларын устуоруйата буолара, пролетариат капитализмы самнарыахтааҕа уонна коммунизмы тутуохтааҕа этиллибит.
- 1916 — Аан дойду бастакы сэриитигэр улахан Верден кыргыһыыта саҕаламмыт. Тоҕус ыйдаах элбэх хаан тохтуулаах кыргыһыыга Германия кимэн киириитин Франция тохтоппут.
- 1930 — ВКП(б) Саха обкуомун «Кулаактары утары охсуһуу туһунан» уурааҕа тахсыбыт.
- 1937 — Наассыйалар Лигалара тас дойду «волонтердара» Испания сэриитигэр кытталларын боппут.
- 1945 — Аан дойду иккис сэриитэ: Бразилия экспедиционнай корпуһа Италияҕа Монте-Кастелло аттынааҕы кыргыһыыга ньиэмэстэри кыайбыт.
- 1952 — Бенгаал тылын иһин туруулһааччылар Илин Пакистааҥҥа (билигин Бангладеш) Дакка университетыгар бырачыас аахсыйатыгар тахсыбыттар.
- 1958 — Англия уруһуйдьута Джеральд Холтом эйэ им бэлиэтин айбыт.
- 1971 — Австрия киин куоратыгар Венаҕа Уйулҕаҕа дьайар (психотропнай) бэссэстибэлэр тустарынан конвенцияҕа илии баттаммыт.
- 1972 — Сэбиэскэй «Луна-20» космос хараабыла Ыйга түспүт.
- 1991 — Саха сирин омуктарын музыкатын уонна фольклорун түмэлэ тэриллибит. Дириэктэринэн Аиза Решетникова анаммыт.
- 1992 — «Хостонор баай туһунан» (нууч. О недрах) Федерация сокуона ылыныллыбыт. Бу сокуоҥҥа «икки күлүүс» тосхоло (бириинсибэ) туһаныллыбыта, ол аата хостуур лиссиэнсийэ ыларга федерация уонна эрэгийиэн салалталара иккиэн көҥүл биэриэхтээхтэрэ. Бу тосхол Саха Өрөспүүбүлүкэтэ атаҕар турарыгар көмөлөспүтэ.
Төрөөбүттэр
- 1728 — Пётр III (төрүүрүгэр аата Карл Петер Ульрих) — 1762 сыллаахха сыл аҥаара бөрүстүөлгэ олорбут Арассыыйа импэрээтэрэ.
- 1966 — Иван Гаврильев — саха түмэтин диэйэтэлэ, «Кыым» хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ.
Өлбүттэр
- 1982 — Василий Лебедев — эбээн бэйиэтэ, филолог.
