СӨ «Саха сүөһүтэ» генофонда хааһына тэрилтэтин Ньурба улууһун Акана бөһүөлэгин Олег Петрович Марков аатынан отделениета быйыл аан бастыкытын сайылыкка тахсан самаан сайын үтүөтүттэн сомсо сылдьаллар.
Аны туран, аан бастакытын саха ынаҕын сүөгэйиттэн арыы оҥордулар.
2020 сыллаахха ахсынньы ыйга 100 миэстэлээх аныгы, толору хааччыллыылаах хотон тутуллан үлэҕэ киирбитэ. «Кылыс» (Горнай, Маҥарас), «Таастаах» (Нам, Таастаах) уонна «Күллэги» (Амма, Болугур) отделениеларыттан барыта 50 төбө саха сүөһүтүн тиэйэн илдьибиттэрэ. Управляющай Андрей Владимирович Игнатьев салайыытынан үлэ-хамнас ыытыллар.
Күн бүгүн барыта 129 төбө баар, ол иһиттэн ыанар ынаҕа – 23. Отделение управляющайы ааҕан туран 5 үлэһиттээх. Бэлиэтээн эттэххэ, сүрүн үлэһиттэр 4 эр киһи. Кинилэртэн биирдэстэрэ байыаннай дьайыыга кытта сылдьар.
Олег Петрович Марков аатын сүгэр отделение быйыл үүккэ былаана – 3 туонна. Сүрүннээн сүөгэй, арыы оҥороллор. Үүтүнэн да атыылыыллар. Уопсайынан, бородууксуйа былдьаһыгынан Аканаҕа бүтэр.
Сайыҥҥы кэмҥэ уолаттар уоппускаҕа барбыт кэмнэригэр, сайылыкка ыанньыксытынан уонна үүт аһы астааччынан 2 далбар хотун үлэлии-хамсыы сылдьар.
Куртах сайылык Аканаттан 10 км, онтон Чкалов диэн учаастактан (сүөһүлэр кыстыыр сирдэриттэн) 8 км. тэйиччи сытар. Сайылыкка титиик уонна икки квартиралаах үлэһиттэр олорор дьиэлэрэ тутуллан, былырыын уот киирэн сайылыкка үлэ күөстүү оргуйар.
Онтон ыһыллыы кэмигэр бу сайылыкка олох эмиэ тотообут курдук буолбута. Дьэ, онтон саха сүөһүтүн отделениета Чкалов учаастагар аһыллан, иччитэхсийэн турбут сайылык биирдэ сэргэхийэ түстэ.
Светлана Максимовна Степанова 1983 сыллаахха оччотооҕу сиэринэн «Оскуола – производство – үрдүк үөрэх» диэн комсомольскай ыҥырыынан сопхуоска үлэлии тахсыбыт. Икки сыл үлэлээт үөрэххэ барбыт. Ол кэннэ 40-ча сыл буолан баран дьэ, Куртах сайылыгар үлэлии, сайылыы тахсыбыт.
Билигин Куртах сайылыгар бостуук сайдыыр саҥата, атыыр оҕус айаатааһына, ынах маҥарааһына, түптэ буруота, оҕо-аймах үөрүүтэ барыта баар.
Сайылык барахсан өлгөм үүт, эмис эт буоллаҕа, суруйда «Саха сүөһүтэ» тэрилтэ пресс-сулууспата.
