1918 сыллаахха Дьокуускайга тохсунньу 30 (саҥа истиилинэн олунньу 12) күнүгэр саҕаламмыт Бастакы суһал ыҥырыылаах Саха уобалаһын земствотын мунньаҕа түмүктэммит. Мунньахха уобаласка бэйэ салайыныытын, уобалас социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын ырыппыттар.
1925 сыллаахха РКП(б) Саха сиринээҕи обкомун бүрүөтүн дьаһалынан Дьокуускайга Норуодунай тыйаатыр иһигэр Саха национальнай турууппата тэриллибит. Турууппаҕа сүрүннээн «Саха омук» култуурунай-сырдатар уопсастыба тыйаатыр сиэксийэтин актыбыыстара киирбиттэр.
1971 сыллаахха «Якуталмаз» холбоһук иккис баабырыкатын силиэсэрэ Сергей Коростелев уонна «Мир» карьер эскэбээтэрин масыньыыһа Николай Титов Социалистыы Үлэ Дьоруойа буолбуттар.
- Боливия — Көнөстүүссүйэ күнэ
 - Грузия — Дойду сомоҕолоһуутун күнэ
 - Косово Өрөспүүбүлүкэтэ — Көнөстүүссүйэ күнэ.
 - АХШ — Аппоматтокс кыргыһыытын күнэ. 1865 сыллаахха АХШ Гражданскай сэриитин кэмигэр буолбута, манан сэрии түмүктэммитэ.
 - Тунис — Сиэртибэлэр күннэрэ
 - Пилипиин — Албан аат күнэ
 - Финляндия — Фиин тылын күнэ (эбэтэр Микаэль Агрикола күнэ).
 
Түбэлтэлэр:
- 1241 — Лигниц аттынааҕы кыргыһыыга Байдар диэн Чыҥыс Хаан сиэнэ баһылыктаах монгуол сэриитэ Генрих II баһылыктаах ньиэмэстэр уонна поляктар холбоһуктаах сэриилэрин үлтүрүппүт.
 - 1699 сыллаахха Петр I ыраахтааҕы «О наблюдении чистоты в Москве и о наказании за выбрасывание сору и всякого помету на улицы и переулки» диэн ыйаах таһаарбыт.
 - 1918 — Дьокуускайга тохсунньу 30 (саҥа истиилинэн олунньу 12) саҕаламмыт Бастакы суһал ыҥырыылаах Саха уобалаһын земствотын мунньаҕа түмүктэммит. Мунньахха уобаласка бэйэ салайыныытын, уобалас социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын ырыппыттар. 35 гласнайтан 24-э кэлбит, саха улуустарын бас-көс дьоно. Уобалас земскэй быраабата талыллыбыт: бэрэссэдээтэл — Василий Никифоров — Күлүмнүүр, чилиэннэрэ — Попов В.В., Памфил Осипов (Иноземцев), Петр Яковлев, П.Е. Баранов. Уобаластааҕы земство мунньаҕа Совнаркому киин былааһынан билиммэтэх, Петроград Саха уобалаһын салайыытыгар орооһорун утарбыт.
 - 1925 — РКП(б) Саха сиринээҕи обкомун бүрүөтүн дьаһалынан Дьокуускайга Норуодунай тыйаатыр иһигэр Саха национальнай турууппата тэриллибит. Турууппаҕа сүрүннээн «Саха омук» култуурунай-сырдатар уопсастыба тыйаатыр сиэксийэтин актыбыыстара киирбиттэр.
 - 1940 — Германия Норвегияҕа уонна Данияҕа саба түспүт.
 - 1945 — Маршал Василевскай сэриилэрэ Илин Пруссия киинин Кенигсберг куораты сэриилээн ылбыттар. Комендант Отто Ляш куорат капитуляциялаабытын туһунан аактаҕа илии баттаабыт. Бу уоттаах кыргыһыыга саха буойуттара кыттыыны ылбыттара.
 - 1971 — «Якуталмаз» холбоһук иккис баабырыкатын силиэсэригэр Сергей Коростелевка уонна «Мир» карьер эскэбээтэрин масыньыыһыгар Николай Титовка Социалистыы Үлэ Дьоруойун аата иҥэриллибит.
 - 1991 — Грузия Үрдүкү Сэбиэтэ Грузия тутулуга суох буолуутун туһунан быһаарыы ылыммыт.
 
Төрөөбүттэр:
- 1336 — билигин Шахрисабз диэн ааттанар куоракка аатырбыт сэрииһит Тамерлан (чаҕатайдыы Тимуур, تیمور, Temür — «тимир») төрөөбүт.
 - 1898 сыллаахха Өлүөхүмэ Маачатыгар Иван Редников төрөөбүтэ (1898-1974). Гражданскай сэрии кыттыылааҕа, кадровай байыаннай, Иккис аан дойду сэриитин кэмигэр политрук, полковник, хомуньуус баартыйа уонна сэбиэт үлэһитэ.
 - 1964 — Дьокуускайга Наталья Николаева — саха живописеһа, АГИКИ преподавателэ.
 
Өлбүттэр:
- 1626 — Фрэнсис Бэкон (1561 төр.), Аангылыйа бөлүһүөгэ, устуорук, бэлиитикэ дьайыксыта(диэйэтэлэ).
 
This post was published on 09.04.2021 09:01 09:01