Саха дьонугар дьыл-кэм хайа баҕарар хардыыта, кэмэ-кэрдииһэ олус улахан суолталаах. Ол биһиги төрөөбүт төрүт дойдубут айылҕатын уйаммытын-хатаммытын тургутар уратыларыттан быһаччы сыһыаннаах. Күн бүгүн алтынньы ыйыгар үктэнэн туран кыстыкка тэринии, сөхсүнүү, дьаһаныы-мүһэнии кэмэ арыый уоскуйан көрсүһэргэ, сонуннары атастаһарга, былааннары барыллыырга анаммыт кэм. Өбүгэбит барахсан бу күннэргэ сайылыктартан, отортон көһөн киирэн, түмсэн, ахтыспычча алтыһан, сэлэһэн-кэпсэтэн бииргэ буолартан бигэ санааҕа киирэрэ. Дьэ маннык түгэни Хатас нэһилиэгин аҕам саастаахтара түмсэн-сомоҕолоһон көрүстүлэр.
Ол курдук сарсыардаттан мустан биир автобуһунан, икки массыынанан куоракка киирэн болуоссаттарбытыгар сылдьан хаартыскаҕа түстүлэр, күлүм-чаҕыл күн уотугар сыламнаатылар. Күммүт-дьылбыт туран биэрбитигэр аар айылҕабытыгар махтаннылар. Элбэх буолан бииргэ сылдьар аҕам саастаах дьоммутун көрсүбүт, кэпсэппит-ипсэппит эрэ барыта сэргээтэ, бачча дьоһун сааска диэри олоххо интэриэһи сүтэрбэккэ үөлээннээхтэрин кытта бииргэ буолаары дьаҥы-дьаһаҕы, ыарытыйары, күннээҕини умнан үөрэ-көтө сылдьаллара үчүгэйиин диэн ымсыырааччы да баар буолла.
Ол кэнниттэн бары кэлэн И.Д.Панаев аатынан библиотекаҕа кэлэн сып-сылаас, ып-ыраас уораҕайга киирэн итии үүттээх чэй иһэ-иһэ астына-дуоһуйа ырыа ыллаатылар, үҥкүүлээтилэр, эдэрдэри кытта алтыстылар. Бүгүҥҥү тэрээһини ытык дьоммут эдэр-эмэн саастарын санатар ырыаларынан «Тускул» КК иһинэн тэриллибит «Чэлгийэ» ансаамбыл ырыаһыттара (уус-уран салайааччы Индеева М.С) уһуйааччыларын, умсугутааччыларын СӨ норуодунай артыыһа Калининскай Алексей Кирилловиһы кытта киэргэттилэр. Сүрдээх сэргэх уонна уостан уоска сылдьар күн бүгүн даҕаны ылланарга тоҕоостоох ылбаҕай тыллардаах,тупсаҕай матыыптаах айымньылар сайылыгы, эйэлээх олоҕу, олоххо тапталы туойдулар. Онон репертуары талан бэлэмнээбит салайааччыларга махтал.
«Чэлгийэлэр» кэнниттэн билиҥҥи кэм ыччата, устудьуон оҕо, мааны куоластаах Андрей Латышев нууччалыы да сахалыы да ырыалары бэрт истиҥ иэйиилээхтик толорон эбээлэр, эһээлэр сүрэхтэрин манньытта, махтал тылларын ылыан ылла.
Мустубучча, көрсүспүччэ эҕэрдэлэһии, сонуннары истии, биир дойдулаахтарбыт ситиһиилэриттэн үөрүү-көтүү, киэн туттуу, нэһилиэкпит сайдар-үүнэр аартыктарын арыйар араас тутуулар, суол-иис оҥоһуута уо.д.а. киһи сүргэтин көтөҕөр сэһэн-сэппэн элбэх. Эҕэрдэ тыллары нэһилиэкпит тумус туттар ытык киһитэ Аркадий Михайлович Уваровскай саҕалаата, ол кэннэ Решетникова Капиталина Иннокентьевна, Григорьева Мария Васильевна, Жирков Иван Михайлович, Копырина Анна Ионовна, ыалдьыппыт Орто – Халыма улууһун олохтооҕо, уһун сылларга оҕо иитиитигэр үлэлээбит Иннокентий Сухомясов эттилэр. Бу эҕэрдэлэр сүрүн өйдөбүллэрэ олох устатын тухары тардыһардаах, ситиһэрдээх, эккирэтэрдээх буоллахха мэлди сэргэх, чэгиэн, чэбдик туруктаах буолуохха сөп диэн буолла. Кырдьыга да оннук, бу эппит дьоммут бары да ураты дьарыктаах, дьоҕурдаах, киһиэхэ кэпсиирдээх дьоннор.
Мустубут дьон бука бары биир санаанан ис сүрэхтэриттэн Алексей Кириллович Луҥханы аан дойдуга билиниллэр музыка күнүнэн, 70 сааһын туолбут төрөөбүт күнүнэн, үрдүк бочуоттаах ааты ылбытынан дохсун ытыс тыаһынан эҕэрдэлээтилэр уонна бу күн биһигини кытта бииргэ буолбуккар махталбыт муҥура суох диэн эттилэр. Кырдьыга да оннук, куруутун үлэ үөһүгэр сылдьар Луҥха Өлөксөйө маннык бэлиэ да күҥҥэ бар дьону кытта бииргэтэ убаастабылы, ытыктабылы ылыан ылар.
Дьэ ити курдук алтынньы ый 1 күнэ түмсүүлээх, сомоҕолоһуулаах буолуу Хотой Айыы ыйа бииргэ буолартан бигэ санааламмыт ытык дьоммут үөрүүлэрин үрдэттэ. Манна тэрийээччилэр ааттарыттан көмө-тирэх буолбут Гор.Дуума депутата Иван Владимирович Салатюкка, «Техасс» такси сулууспатын салайааччы Анастасия Никифороваҕа, кэккэ сылларга минньигэс тордунан күндүлээччи, элбэх оҕолоох дьиэ-кэргэн ийэтэ Любовь Баишеваҕа, библиотекабыт кэлэктиибигэр дириҥ махталбытын тиэрдэбит.
Манна даҕатан эттэххэ, нэһилиэкпит тэрилтэлэрэ олохтоох дьаһалтаны кытта бу күн сэрии уонна тыыл бэтэрээннэригэр продуктовай набор оҥорон туттартаатылар.
Наталья Руфова
