Улахан-Аан култууратын киинигэр Дьөһөгөй сылын түмүктээн, Хаҥалас улууһун “Арчы дьиэтэ” норуот айымньытын киинин үлэһиттэрэ уонна “Дьөһөгөй оҕото” түмэл хаһаайката Парасковья Ионовна Максимова көҕүлээһиннэринэн, XVI-XVIII үйэтээҕи уонна сэбиэскэй кэм саҕанааҕы “Күн Дьөһөгөй маанылаах симэҕэ” ат киэргэллэрин симэҕин, аты көлүйүүгэ туттуллар тэриллэрин быыстапкатын тэрилиннэ.
Быыстапка көрүүтүгэр кыттыыны ылла Г.В.Ксенофонтов аатынан түмэл үлэһитэ Елена Валерьевна Скрябина.
Олохтоохтор уонна ыҥырыылаах ыалдьыттар быыстапкаҕа өбүгэлэриттэн хаалбыт ат тэриллэрин, симэхтэрин туруоран кэпсээтилэр. Ол курдук Емельянова Зинаида Михайловна дьиэ кэргэниттэн хаалбыт Иван Тимофеевич Ильин XVIII үйэтээҥи акка кэтэрдиллэр дугаатын сырдатта.
Удьуор сылгыһыт Лукин Андрей Афанасьевич аҕатыттан хаалбыт, Сахсалдьыйа уус 1950 сылларга оҥортообут хосуопката, акка кэтэрдэр дугаата, хобо чуораана, сулара, бэйэтэ оҥорбут үүнүн кэпсээтэ.
Пудова Татьяна Егоровна тойонуттан Пудов Пуд Васильевичтан хаалбыт атын дугаатын сиэнинээн Ярослав Михайловтыын кэпсээтилэр. Покровскайтан Кадыр -оол Мария Николаевна эдьиийин Иванова Светлана Степановна өбүгэлэриттэн хаалбыт үрүҥ көмүс киэргэллээх толору ат симэҕин, Покровскай куорат 4-с оскуолтын 9 кылааһын үөрэнээччитэ Катя Строева НПК-ҕа кыттыбыт слайдатын сиһилии кэпсээтэ, Харитонов Александр Васильевич аҕата Василий Николаевич бэлэх биэрбит кылтан өрүллүбүт тэһиинин, быыстапкаҕа туруорда.
Дьэр нэһилиэгиттэн кыттыыны ылла Мария Дмитриевна Исакова кини А.И.Притузов аатынан орто оскуола иһинэн тэриллибит түмэлгэ харылла сытар XVII-XVIII үйэтээҕи ат тэриллэрин кэпсээн кэрэхсэттэ.
Күөрдэмтэн Р.К. Захаров аатынан “Самыртай” түмэлин сэбиэдиссэйэ Мотрена Иннокентьевна Захарова, Людмила Дмитриевна Скрябина буоланнар С.П.Барашков 1892 сыллаах үрүҥ көмүс солотуулаах атын ыҥыырын, 50-с сылларга тигиллибит чаппарааҕы, былыргы тирииттэн оҥоһуллубут быаны сэргэхтик кэпсээннэр дьон-сэргэ сэдэх оҥоһуулаах ыҥыыры сынайан сэргээн көрдүлэр.
Бу түмэл үлэһиттэрэ слайдаҕа көрдөрбүт хоссуопкалара Андрей Лукин аҕатын хоссуопкатын кытта эмиэ тэҥ оҥоһуулаахтара, барыбытын сөхтөрдө.
Андрей Артамонов ийэтэ Раиса Дмитриевна Артамонова араас дьэрэкээн тигиилээх чаппараактарын көрдөрөн сырдатта.
Ону таһынан бу күн быйылгы Өймөөкөөҥҥө ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыаҕын ат симэҕэр кылаан бирииһи ылбыт Ой нэһилиэгин “Ситим” иистэнньэҥнэр түмсүүлэрин кыттыылаахтара Эльвира Денисова, Людмила Кириллина толору ат симэҕин туруордулар, кылтан оҥоһукка иккис миэстэни ылбыт Өктөмтөн СӨ норуотун маастара Светлана Михайловна Баишева буолан, оҥоһуктарын долгуйан туран сырдаттылар.
Олохтоох маастардар туора турбакка кылтан, сиэлтэн, тирииттэн, мастан, оҥоһуктарын туруордулар, худуоһунньук идэлээх Вячеслав Максимов дьөһөгөйгө анаабыт уруһуйдара, Владимир Григорьев хаартыскаларын көрбүт эрэ дьон харахпытын сымнатта.
Дьөһөгөй Айыыга махтанан алгыһы толордо алгысчыт Лидия Харитонова, тэрээһини иилээн-саҕалаан ыытта Татьяна Лукина. Бу күн көхтөөх кыттыыны ыллылар “Аан Аартык” култуура үлэһиттэрэ, “Көмүлүөк түмсүү”, “Күбэйэ” фольклорнай бөлөҕө, Альбина Трифонова, минньигэс астаах хаһаайка Оксана Апросимова, 4 кылаас үөрэнээччилэрэ Кирилл Голоков уонна Дамир Максимов “Аттар” ырыаны толордулар, “Айар кут” литературнай түмсүү кыттыылаҕа Марина Николаевна Васильева суруйбут “Кымыс” диэн хоһоонун ааҕан иһитиннэрдэ 5 кылаас үөрэнээччиэ Арсен Иванов.
Бу тэрээһиҥҥэ көхтөөх кыттыыны ылбыт дьоҥҥо “Арчы дьиэтин” тэрилтэтин аатыттан махтал сурук, “Таптыыбын төрөөбүт дойдубун” ырыанньыгы туттардыбыт.
Ааптар: Лидия Харитонова
