От ыйын 22 күнүгэр, Чурапчы нэһилиэгин олохтооҕо Маргарита Филиппова, сэттэ саастаах ыана сылдьар Лада диэн ынаҕа киэһээҥҥи ыамҥа кэлбэтэх.Оттон өрөбүл күн о.э. от ыйын 24 күнүгэр Бараада үрэҕин тыатын быыһыттан дьоннор сүөһү өлүгүн булбуттарын түмүгэр, хаһаайка улуустааҕы бэтэрэнэриийэ эмтиир отделениетыгар тыллаабыт.
“Ынах өлүгэ, табаах от үүммүт сириттэн 30 миэтэрэ тэйиччи сытар эбит. Муннун, айаҕын уобалаһа бадараанынан биһиллибит буолан инчэҕэй, дарбайыылаах, хараҕын онно улааппыт, синньэ көҕөрөн көстөр, өлүк уопсай этэ-сиинэ көһүйбүт, иһэ үллүбүт. Ынах мөхсүбэккэ тута өлбүт. Тиийэн көрүүгэ сытыйбыт буолан, лабораторияҕа анаалыс аҕалан көрдөрдүлэр”, – диэн бэтэринээринэй сулууспа эмтиир отделениетын сэбиэдиссэйэ Саргылана Пермякова уонна исписэлиис Алена Неустроева иһитиннэрдилэр.
Бэҕэһээ, улуустааҕы бэтэринээринэй чинчийэр лаборатория 1041/41 нүөмэрдээх чинчийиитэ киирбит матырыйаалга цикуто токсин баарын бигэргэттэ. Цикуто токсин атыннык вех ядовитый, кошачья петрушка,болиголовка диэн ааттаныллар. Сахалыыта табаах от диэн буолар. Кини сүрүннээн сииктээх хонууга, кураан кэмҥэ уулар уолбут сирдэригэр таптаан үүнэр. Саас бастакынан көҕөрөр. Сүөһүнү, сылгыны бэйэтигэр угуйар үчүгэй сыттаах буолар. Бу күн, бэтэринэриийэ эмтиир отделын сэбиэдиссэйэ Саргылана Пермякова, “Куоҕалы” түөлбэ олохтоохторугар тутатына ыҥырыы ыытан, үлэ чааһын кэнниттэн сүөһүлээх, сылгылаах 10-ча киһи тахсан, бу олус кутталлаах, дьааттаах оту хомуйдулар.
Табаах от саамай дьаата силиһигэр (хортуоскатыгар) мунньустар эбит. Маннык “хортуосканы” сүөһү 2-3 сиэтэҕинэ тута өлүөн сөп, итини таһынан табаах от үүммүт ходуһатыттан оттонуллубат, от дьаата кыһыннары дьайар, от хаттаҕына, куурдаҕына даҕаны сүтэн хаалбат диэн бэтэринээрдэр быһаараллар.
Улуус бэтэринэриийэтэ итини этэн туран, сүөһүнү, сылгыны ииттэр улууспут олохтоохторун бука барыларын, оттуур, мэччирэҥ сирдэри болҕомтолоохтук көрөн, Сахабыт сиригэр үүнэр улахан хорумньулаах, дьааттаах оту утары охсуһарга, элбэх дьонноох субуотунньуктары тэрийэн ыытарга ыҥыраллар.
Табаах оту хомуйар дьон хайаан даҕаны бэйэлэрин харыстанар сыалтан эрэһиинэ бэччээкилээх, мааскалаах, ачыкы кэтэллэрин туһунан санаталлар. Итини таһынан эрдэттэн олохтоох дьаһалтаттан көҥүл ылан итиэннэ баһаарынай чааһы кытары сөҥнөһөн хомуллубут дьааттаах оту уоттуурга сөптөөх дьаһалы ылыналларыгар көрдөһөллөр.
Сэмэн Жендринскэй
Саҥа олох
