Кыайыы 80 сылын көрсө сэрии бэтэрээннэригэр төлөбүрдэр бүтүннүү төлөннүлэр. Бу туһунан Ил Дархан Айсен Николаев «Якутия, вперёд!» биэриигэ кэпсээтэ, суруйда Саха сирэ саайт.
Үбүлүөйдээх сылга Аҕа дойдуну көмүскүүр сэрии кыттыылаахтара 2-лии мөлүйүөн солкуобайы, Ленинград блокадатын кыттыылаахтара, концлааҕырга сылдьыбыт оҕолор, сэрии кыттыылаахтарын огдооболоро — 80 тыһыынча солкуобайы, тыыл бэтэрээннэрэ — 50 тыһыынча солкуобайы туттулар.
Маны тэҥэ, сэрии кэмин оҕолоругар 5 тыһыынча солкуобайы ыыттылар. Кинилэр 1927 сыл балаҕан ыйын 3 күнүттэн 1945 сыл ахсынньы 31 күнүгэр диэри төрөөбүт, Саха сиригэр бастайааннай олорор буолуохтаахтар.
Бүгүҥҥү күҥҥэ өрөспүүбүлүкэҕэ 9 сэрии бэтэрээнэ, 1493 тыыл бэтэрээнэ, 208 сэрии огдообото, 11 Ленинград блокадатын кыттыылааҕа, 5 концлааҕыр хаайыылааҕа, 12 тыһыынчаттан тахса сэрии кэмин оҕолоро олороллор.
