1910 сыл бэс ыйын 27 күнүгэр III Дуума Столыпин суруйбут аграрнай сокуоннарын бигэргэппит. Реформа сүрүнэ — бааһынайдар общиналартан көҥүл тахсыыларыгар быраап биэриитэ уонна үллэһиккэ тиксибит сирин бэйэтин тус билиитигэр сурунара.
Бэлиэ күннэр
- Аан дойдуга Балыктааһын күнэ[1].
- ХНТ — Дьоҕус уонна орто тэрилтэлэр күннэрэ [2]
- Арассыыйаҕа Ыччат күнэ
- Дьибути — Тутулуга суох буолуу күнэ
- Никарагуа — Утарылаһыы, эйэ, сомоҕолоһуу уонна бэйэ-бэйэни кытта эйэлэһии күнэ[3].
- Таджикистан — Дойду сомоҕолоһуутун күнэ
- Узбекистан — Бэчээт үлэһиттэрин күнэ[4]
- Чехия — Хомуньуус эрэсиимин сиэртибэлэрин ахтар күн
- Халыып:Флагификация/Южная Осетия — Ыччат күнэ[5].
- Канаада — Өрөгөй ырыатын күнэ [6];
- Түркменистаан — Култуура уонна ускуустуба күнэ, ону таһынан Махтумкули Фраги күнэ
Түбэлтэлэр
- 1708 — Дьокуускайга Троица кафедралаах собуора тутуллубут. Манна 1859 сыл от ыйын 19 күнүгэр аан бастаан саха тылынан литургия оҥоһуллубут.
- 1905 — Арассыыйа—Дьоппуон сэриитин кэмигэр хотторуулаах Цусима кыргыһыытын кэнниттэн Хара байҕалга «Потёмкин» броненосец хамаандата өрө турбут. Бу өрө туруу Бастакы Нуучча өрөбөлүүссүйэтин биир чаҕылхай түгэнэ буолар.
- 1910 — III Дуума Столыпин суруйбут аграрнай сокуоннарын бигэргэппит.
- 1918 — Иркутскайтан Дьокуускайга айаннаан иһэр Апполинарий Рыдзинскай баһылыктаах кыһыл этэрээт Өлүөхүмэ куоратын ылбыт.
- 1929 — Сэбиэскэй бырабыыталыстыба үс сылтан ордук болдьохтоох хаайыылаахтары үлэ лааҕырдарыгар (ИТЛ) көһөрөр туһунан уураах таһаарбыт.
- 1929 — Туурсуйа бэрэсидьиэнэ Мустафа Кемаль хомуньуус пропагандатын утары охсуһууну саҕалаабыт.
- 1931 — Игорь Сикорскай АХШ-ка бастакы бөртөлүөккэ патент ылбыт.
- 1936 — Сэбиэскэй Сойууска аборт бобуллубут. Бу бобуу 1955 сыл сэтинньитигэр суох буолбута.
- 1941 сыллаахха бэс ыйын 27 күнүгэр оҕо хаһыата «Бэлэм буол» бүтэһик 277-с нүөмэрин таһаарбыта. Манан хаһыат үлэтэ тохтообута. Эрэдээктэрэ Дьүөгэ Ааныстыырап ити кэнниттэн сэриигэ барбыта. Кыргыһыы хонуутугар 1944 сыллаахха өлбүтэ. «Бэлэм буол» хаһыат 1959 сыл тохсунньу 1 күнүттэн хат тахсар буолбута.
- 1941 — Венгрия ССРС-ка сэриини биллэрбит.
- 1942 — Кимэ-туга чуолкай биллибэт Ноговицын Иван Иванович диэн киһи суруга «Кыым» хаһыакка бэчээттэммит. Онно Чурапчы оройуонун Сылаҥ нэһилиэгинээҕи Энгельс аатынан холкуос чилиэннэригэр эҕэрдэ ыыппыт. Тиихэй Акыйааннааҕы флокка сулууспалыырын эппит.
- 1945 — Иосиф Сталиҥҥа ССРС Генералиссимуһун сыбаанньата иҥэриллибит.
- 1967 — Англияҕа Энфилд куоратыгар аан дойдуга бастакы харчы биэрэр банкомат туруоруллубут.
- 1968 — Чехословакияҕа «Литэрэтиирэ хаһыатыгар» «Икки тыһыынча тыл» диэн ааттаммыт ыҥырыы сурук тахсыбыт. Бу сурукка Чехословакия бары араҥаларын бэрэстэбиитэллэрэ илии баттаабыттар. Сурук ис хоһооно — дьиҥнээх демократияҕа түргэнник көһүү. Бу ыҥырыы «Прага сааһын» чыпчаал түгэнэ буолбута. ССРС уонна Варшавскай сөбүлэҥ атын дойдуларын салалталара Чехословакияттан «контрреволюцияны» күөттүүр уларытыылары сабарыгар модьуйбуттара.
- 1981 — Кытай хомуньуус баартыйатын киин кэмитиэтэ Култуура өрөбөлүүссүйэтигэр Мао Цзэдун буруйдааҕын туһунан резолюция таһаарбыт.
- 1997 — Таджикистааҥҥа гражданскай сэрии түмүктэммит.
- 2011 — Ил Дархан Егор Борисов Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Хомус күнүн сэтинньи 30 күнүгэр бэлиэтиир туһунан ыйаахха илии баттаабыт.
Төрөөбүттэр
- 1959 — артыыс, режиссер, сценарист Андрей И (Андрей Фёдорович Хорошев).
- 1983 — Алсу (Алсу Ралифовна Сафина), ырыаһыт, Арассыыйа үтүөлээх артыыһа.
Өлбүттэр
- 1944 — Лондоҥҥа ньиэмэс ФАУ-2 ракетатыттан Вера Менчик өлбүт (1906 төр.), саахымакка аан дойду бастакы чөмпүйүөн дьахтара.
- 1961 — Мухтар Ауэзов (1897 төр.), казаах суруйааччыта.
- 2001 — Туве Янссон (1914 өлб.), фиин суруйааччыта, муми-тролль туһунан кинигэлэр ааптарда.
