Балаҕан ыйын 1 күнэ. Билии күнэ - Бикипиэдьийэ

Бүгүн Арассыыйаҕа, Арменияҕа, Беларуська, Казахстааҥҥа, Кыргыстааҥҥа, Латвияҕа, Литваҕа, Молдавияҕа, Туркменистааҥҥа, Украинаҕа Билии күнэ бэлиэтэнэр. Бу дойдуларга балаҕан ыйын 1 күнүттэн саҥа үөрэх дьыла саҕаланар. Үгэс быһыытынан бу күн оскуолаларга бырааһынньыктааҕы линиэйкэлэр, кылаас чаастар, билии уруоктара ыытыллаллар. 


Балаҕан ыйын 1 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 244-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 245-c күнэ). Сыл бүтүө 121 күн баар.

Бэлиэ күннэр:

Түбэлтэлэр:

  • 1651 — Саха сирин бойобуодустубатыгар стольнигынан Иван Акинфов диэн киһи, дьягынан Осип Степанов буолбуттар.
  • 1720 — Сибиир норуоттарыгар христианскай итэҕэли ылыммыт дьон үс сыл устата бары түһээнтэн босхолоноллорун туһунан уураах тахсыбыт. Босхо кыһыл көмүс сүрэх, чаанньык, алтан иһит, “ырбаахыта тиктиҥ” диэн холуста, таҥара мэтириэтэ (икона) бэриллэрэ. Саха киһитэ маннык чэпчэтиини сүрдээх өйдөөхтүк туһаммыта: маҥнай оҕолорун биир-биир сүрэхтиир, онтон – кэргэнин, тиһэҕэр – бэйэтин. Түмүгэр сүүрбэччэ сыл дьаһаахтан босхолоноллоро.
  • 1759 — Коллежскай асессор Михаил Лебедев Саха сирин бойобуодатынан анаммыт. Кини бу солоҕо 1761 сыл сэтинньи 30 күнүгэр дылы сулууспалаабыта.
  • 1821 — балаҕан ыйын бастакы күннэригэр Дьокуускайга Ньукуола таҥаратын таас дьиэтэ үлэҕэ киирбит.
  • 1870 — Седан кыргыһыытыгар Пруссия Францияны быһаарыылаахтык кыайбыт. Бу кыайыы Германия судаарыстыбалара холбоһоллоругар улахан суолталаах этэ.
  • 1923 — Дьоппуоҥҥа Улахан Канто сирин хамсааһыныгар Токио уонна Иокогама урусхалламмыттар, 105 000 киһи өлбүт. Дьоппуоннар истэригэр бу алдьархай европалыы сиэринэн-майгынан, демократиянан аһара үлүһүйүү сэтигэр буолбут диэн санаа олохсуйбут.
  • 1934 — Саха АССР Норуотун комиссариатын Сэбиэтин «Об организации Народного комиссариата местной промышленности» Уурааҕа тахсыбыт.
  • 1939 — Германия Польшаҕа саба түспүт, Аан дойду иккис сэриитэ саҕаламмыт.
  • 1952 — Пулитцер бириэмийэтин ылбыт Эрнест Хемингуэй романа «Оҕонньор уонна байҕал» тахсыбыт.
  • 1969 — Ливияҕа полковник Муаммар Каддафи былааһы ылбыт. Кини бу дойдуну 42 сыл тухары салайбыта, түмүгэр 2011 сыллаахха Ливияҕа гражданскай сэрии саҕаламмыта.
  • 1991 — Узбекистан тутулуга суоҕун биллэрбит.

Төрөөбүттэр:

Өлбүттэр:

This post was published on 01.09.2020 09:01 09:01