19 Кулун тутар 19.03
  • -9°
  • $ 91,98
  • 100,24

Алтынньы 19 күнэ. 1987 сыллааҕы Хара бэнидиэнньик историята - Бикипиэдьийэ

09:01, 19 октября 2021
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Бэлиэ күннэр

Түбэлтэлэр

  • 1469 — «Католик хоруоллар» Арагоннааҕы Фердинанд II уонна Кастилиятааҕы Изабелла I холбоспуттар. Бу уруу Арагон уонна Кастилия холбоһон Испания төрүттэнэригэр суол арыйбыта. «Католик хоруоллар» кэмнэригэр бүтэһик мусульман эмиирэ Пиреней тумул арыытыттан үүрүллүбүтэ, инньэ гынан 8 үйэ кэриҥэ салҕаммыт Реконкиста түмүктэммитэ. Ону кытары Изабелла I сөбүлэһэн ыыппыт Христофор Колумб салалталаах эспэдииссийэтэ Американы арыйбыта. Американы колонизациялааһын Испанияны Европа саамай кыахтаах дойдутунан оҥорбута.
  • 1764 — Сибиир күбүөрүнэтиттэн Иркутскай күбүөрүнэтэ туспа араарыллыбыт. Саха сирэ уезд быһыытынан саҥа тэриллибит күбүөрүнэ састаабыгар киирбит.
  • 1812 — Наполеон Улуу Аармыйата Москубаттан тахсан төттөрү чугуйуутун саҕалаабыт. Маҥнай утаа бэрээдэктээхтик чугуйан испит французтар сотору кэминэн аһыыр астара бүтэн барбыт, аармыйа ыһыллан үмүөрүспүт көй дьоҥҥо кубулуйбут.
  • 1922 — Саха АССР ревкомун пленарнай мунньаҕа буолбут. Генерал Пепеляев баһылыктаах сэрии балаҕан ыйын 8 күнүгэр Айаан пордун ылбытын, Саха сиригэр киирбитин уонна киниттэн көмүскэнии туһунан кэпсэппиттэр. Якнарревдот диэн баартыйата суох олохтоохтортон турар этэрээттэри тэрийэр туһунан быһаарбыттар.
  • 1935 — Наассыйалар Лиигалара Италия Эфиопияҕа саба түспүтүн иһин бу дойдуну утары санкция биллэрбит.
  • 1935 — Жатайга затон тутарга диэн ВКП(б) Саха сиринээҕи обкуомун уурааҕа тахсыбыт.
  • 1941 — Москубаҕа осада балаһыанньата биллэриллибит. Паниканы, анархияны, халабыры уонна маассабай дезетирдааһыны тохтотууга кытаанах миэрэлэр ылыныллыбыттар.
  • 1943 — АХШ-га Рутгерс университетыгар сэллиги (туберкулез) уонна чумааны кыайар антибиотик — стрептомицин — араарыллан ыллыллыбыт.
  • 1944 — АХШ сэриилэрэ Филипиин арыыларыгар түспүттэр.
  • 1950 — Баһыйар ахсааннаах Кытай аармыйата Тибиэт аармыйатын Чамдо кыргыһыытыгар кыайбыт. Сотору кэминэн Тибиэт Кытай састаабыгар киирбитэ.
  • 1950 — Кэриэйэ сэриитэ: Пхеньян иһин кыргыһыы ХНТ сэриилэрин кыайыытынан түмүктэммит. Хас да чааһынан Кытай аармыйата Кэриэйэ кыраныыссатын туораабыт.
  • 1956 — ССРС уонна Дьоппуон Холбоһуктаах декларация ылыммыттар, сэрии туруга тохтотуллубут уонна дипломатическэй сыһыан сөргүтүллүбүт. Декларацияҕа этиллэринэн дойдулар ыккардыларыгар эйэ дуогабара түһэрсиллэр түгэнигэр ССРС Курил арыыларыттан иккитин, Хабомаи уонна Шикотан арыыларын, Дьоппуоҥҥа биэриэх буолбут. Эйэ дуогабара түһэрсиллэрин мэктиэтигэр Дьоппуон нейтральнай дойду буолуохтаах эбит. Ол эрэн Дьоппуон уонна АХШ ыккардыларыгар кыттыгастыы дуогабар баар буолан эйэ дуогабара түһэрсиллибэккэ хаалбыта.
  • 1974 — Ниуэ арыы норуота куоластаан дойдуларын бэйэтин дьаһанар сир оҥорбуттар, бу күн конституция ылыныллыбыт. Бу кырачаан дойду (2017 с. ааҕыныы түмүгүнэн 1784 киһи олорор) Саҥа Зеландияҕа киирэр, онон баһылыгынан Британия королевата ааҕыллар, Саҥа Зеландия кини аатыттан аан дойдуга дипломааттыы сыһыаны олохтуур. Ол эрээри, Ниуэ иһигэр туспа сокуоннаахтар, хас үс сыл буола буола 16 муниципалитет дойду түмэнигэр бэрэстэбиитэллэрин талаллар, ХНТ-га чилиэн быһыытынан толору киирбэтэр да, дойду бэрэстэбиитэллэрэ ХНТ сорох тэрилтэлэригэр киирэллэр уонна мунньахтарыгар ыҥыраллаллар. Олохтоохторун 11 бырыһыана ааҥыллыы эрэ, 46% ниуэ эрэ тылынан саҥараллар, 30% — икки тылынан.
  • 1987 — Хара бэнидиэнньик: аан дойдуга бырамыысыланнас сайдыытын көрдөрөр Доу-Джонс ииндэксэ 22% бырыһыан, ол эбэтэр 508 пуун түспүт.
  • 2000 — Ил Түмэн «О местных органах государственной власти в РС(Я)» диэн сокуону дойду сокуонугар сөп түбэспэт диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү суутун быһаарыытын кытта сөбүлэспэккэ, кассация үҥсүүтүн түһэрбит.
  • 2001 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев аныгыскы бэрэсидьиэн быыбарыгар эмиэ бэйэтин туруорунарын туһунан биллэрбит. Киниэхэ бу үһүс болдьох буолуохтаах этэ даҕаны, Саха Өрөспүүбүлүкэтин конституцията ону боборо. Арассыыйа сорох субъектара губернатор үһүс болдьоххо олорорун бу саҕана көҥүллээбиттэрэ, оттон Ил Түмэн конституцияҕа итинник уларытыыны киллэрбэтэҕэ. Икки ыйынан ахсынньы 13 күнүгэр Михаил Николаев бэйэтин кандидатуратын быыбартан устубута уонна Вячеслав Штыровка куоластыырга ыҥырбыта.

Төрөөбүттэр

  • 1912 — Александр Галич (дьиҥнээх араспаанньата Гинзбург) — нуучча бэйиэтэ, сценариһа, драматура, ырыаһыта.

Өлбүттэр

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА