Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Александр Жирков Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин киинигэр Горно-Алтайск куоракка норуоттар икки ардыларынааҕы “Алтаай форумун” тэрийэр туһунан сүбэ мунньахха кыттыыны ылла. Сүбэ мунньах Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин баһылыга Олег Хорохордин ыҥырыытынан уонна кини салалтатынан тэрилиннэ.
Россия Федерациятын тас дьыалаларыгар Министрин сүбэһитэ Григорий Орджоникидзе, Евразия норуоттарын Ассамблеятын генеральнай Сэбиэтин хос бэрэссэдээтэлэ, академик Александра Очирова, Евразия норуоттарын Ассамблеятын генеральнай сэкирэтээрин солбуйааччы Юлия Петрова, Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Эжер Ялбаков, Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыгын сүбэһитэ Иван Белеков, Тыва Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү Хуралын Бэрэссэдээтэлэ Кан-оол Даваа, Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Эл Курултайын Бэрэссэдээтэлэ Артур Кохоев, Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһун Бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Бронтой Бедюров о.д.а. кыттыыны ыллылар. Саха сириттэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай сүбэһитэ, РФ норуодунай артыыһа Андрей Борисов, филологическай наука доктора, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ профессора Василий Илларионов кытыннылар.
Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыга Олег Хорохордин Алтаайдааҕы Форуму тэрийии алтаай тыллаах норуоттарга эрэ буолбакка, норуоттар икки ардыларыгар саҥа гуманитарнай көрүүнү олохтуурга суолталаах буолуоҕа диэн бэлиэтээтэ. Кини тэрээһин үлэлэри түмүктээн, Алтаайдааҕы форуму олохтуур анал быһаарыылары ылар таһымҥа кэлэн эрэбит диэн эттэ.
Сүбэ мунньахха сүрүн иһитиннэриини оҥорбут Иван Белеков Норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэни тэрийии үлэтэ Россия Федерациятын уонна кэккэ түүр судаарыстыбаларын таһымыгар өйөбүлү ылбытын бэлиэтээтэ. Дакылаатчыт билиҥҥи кэмҥэ норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэ концептуальнай хайысхаларын, үлэтин ис хоһоонун чуолкайдыыр кыах үөскээбитин бэлиэтээтэ. Иван Итулович бу тэрилтэ хос тэрийээччилэринэн буоларга норуоттар икки ардыларынааҕы уонна Россиятааҕы тэрилтэлэр, биллиилээх общественнай диэйэтэллэр баҕаларын биллэрбиттэрин иһитиннэрдэ.
Салгыы Россия Федерациятын тас дьыалаларга министрин сүбэһитэ Григорий Орджоникидзе: «Алтаай – түҥ былыргы культуралар уонна этностар үөскээбит уонна сайдыбыт сирдэрэ буолар, онон Евразия норуоттарын историятыгар ураты суолтаны ылара туох да мөккүөрэ суох чахчы”, — диэн бэлиэтээтэ Григорий Орджоникидзе. Кини: “Биһиги кэпсэтиибит Алтаайдааҕы Норуоттар икки ардыларынааҕы Форум бастайааннай төрүккэ олоҕуран үөскээһинэ уонна үлэтин саҕалааһына наука, культура, искусство уобалаһыгар регионнар икки ардыларыгар хардарыта дьайсыыны кэҥэтиигэ уонна норуоттар икки ардыларыгар ыаллыы, доҕордуу сыһыаны бөҕөргөтүүгэ туһаайыллыахтаах», — диэн анаан эттэ.
Санаа атастаһыытыгар Александра Очирова, Юлия Петрова, Андрей Борисов, Василий Илларионов онтон да атын мунньах кыттыылаахтара кытыннылар.
Саха сирин парламенын бастакы вице-спикерэ Александр Жирков Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыгар Олег Хорохордиҥҥа Саха Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыга Айсен Николаев эҕэрдэтин тириэртэ. Салгыы Александр Николаевич саҥа тэриллэр норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэ үлэтин сүрүн хайысхаларыгар, ханнык эйгэҕэ ордук ылсан үлэлиэхтээҕэр уонна онтон сиэттэрэн, туох тутуллаах, хайдах таһымнаах буолуохтааҕар мустубут дьон болҕомтотун тарта. «Аан дойдуга норуоттар икки ардыларынааҕы статустаах улахан да, кыра да, биллэр да, соччо биллибэт да тэрилтэ үгүс, — диэтэ Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ. — Алтаайдааҕы форум бу тэрилтэлэр үлэлэрин, хайысхаларын хатылыа суохтаах. Ол аата аан дойдуга бэйэтин олохтоох, хатыламмат хайысхатын булунуохтаах. Билигин, судаарыстыбалар, норуоттар икки ардыларыгар улахан тыҥааһыннаах сыһыаннар үөскээбит кэмнэригэр, үгүс норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэлэр үлэлиир кыахтарын, ситимнэрин сүтэрдилэр, мөлтөөтүлэр. Норуоттар хардарыта өйдөһөр саҥа суолу тобулуохтаахтар, оччоҕуна эрэ сатаныа. Биһиги тэрилтэбит онуоха көмөлөөх буолуох тустаах”.
Сүбэ мунньах кыттыылаахтара Алтаайдааҕы форум сүрүн соругун, үлэтин хайысхатын чопчулаан, аны биирдэ түмсэн норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэни олохтуур мунньаҕы тэрийэргэ сүбэлэстилэр.
Ааптар: Сергей Васильев
