Ахсынньы 7 күнэ. Норуоттар ардыларынааҕы гражданскай авиация күнэ - Бикипиэдьийэ

Бэлиэ күннэр:

• ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы гражданскай авиация күнэ
• Арассыыйа — Эрмитаж күнэ
• АХШ — Пёрл-Харбор кэриэстэбилин күнэ
• Армения — Сир хамсааһынын сиэртибэлэрин кэриэстиир күн
• Украина — Олохтоох салайыныы күнэ
• Ииндийэ — Сэбилэниилээх күүстэр былаахтарын күнэ.

Түбэлтэлэр:

• 1671 — Нуучча судаарыстыбатын сэриилэрэ Степан Разин бастаанньалааччыларын киинин Астрахань куоратын ылбыттар.
• 1928 — Саха суругун-бичигин кэмитиэтэ саҥа биирдэһиллибит түүр алпаабытыгар киирии туһунан мунньахтаабыт. Бу мунньахха Алтан Сарын оҥорбут бырайыагын көрбүттэр. 21 буукубаны ылыммыттар, 11 буукубаны уонна уһун аһаҕас дорҕооннору хайдах бэлиэтиир туһунан боппуруостары аһаҕас хаалларбыттар.
• 1934 — Кировскай, Омскай уонна Оренбург уобаластарын кытта Красноярскай кыраай тэриллибит. Бу кэмҥэ Дьэһиэй уонна Таймыыр сахалара Саха сириттэн тэйитиллибиттэрэ.
• 1941 — Дьоппуон Императорскай флота АХШ Гавайитааҕы Перл-Харбор байыаннай баазатыгар соһуччу саба түспүт. Түмүгэр АХШ Чуумпу далайдааҕы флотуттан 4 линкор тимирдиллибит, өссө 4 линкор алдьаммыт, элбэх атын хараабыл кэккэттэн тахсыбыт. Ол эрэн сүрүн күүс — авианосецтар — бу кэмҥэ атын сиргэ баар буолан биэрбиттэр. Бу күн АХШ Дьоппуоҥҥа сэрии биллэрэн Аан дойду иккис сэриитигэр кыттыспыт.
• 1949 — Кытайга гражданскай сэриигэ кыайтаран эрэр буржуазнай Кытай Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбата Нанкинтан Тайвань арыытын киин куоратыгар Тайпэйгэ көспүт.
• 1988 — Арменияҕа 6,8-7,2 магнитудалаах сир хамсааһына буолбут. Сир хамсааһынын сүрүн түллүүтэ Спитак куоратыгар бэлиэтэммит. Түмүгэр 25 тыһыынча киһи өлбүт, 19 тыһыынча киһи инбэлиит буолбут, 514 тыһыынча киһи олорор дьиэтэ-уота суох хаалбыт, Армения промышленнай кыаҕын 40% суох буолбут.
• 1994 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев бэйэтин Ыйааҕынан РФ уонна СӨ бырабыыталыстыбаларын ыккардыларынааҕы «О разграничении и передаче осуществления полномочий в области охраны окружающей среды и использования природных ресурсов» диэн сөбүлэҥин бигэргэппит.
• 1995 — «Галилео» диэн космос аппарата аан дойду устуоруйатыгар бастакынан Юпитер орбитатыгар тахсыбыт. Мантан ыла 2003 сыллаахха диэри «Галилео» планетаны чинчийбитэ, ол иһигэр атмосфераҕа түһэриллэр зонд ыыппыта.
• 1996 — Ил Түмэн Вячеслав Штырову иккис болдьоххо бэрэсидьиэнниирин өйөөбүт.

Төрөөбүттэр:

• 1928 — Мария Гаврилова — ирбэт тоҥу уонна климаты чинчийбит учуонай, география билимин дуоктара, СӨ Наукаларын академиятын академига. Саха сирин 1920-с сыллардааҕы ил уонна түмэт диэйэтэлин, репрессияламмыт Кузьма Гаврилов кыыһа.
• 1961 — Ольга Стручкова — култуура үлэһитэ, режиссер, СӨ үтүөлээх үлэһитэ, СӨ култууратын туйгуна.

Өлбүттэр:

• 1997 — Моисей Кершенгольц — РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Дьокуускай 9-с оскуолатын өр сылларга салайбыта, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.