Ахсынньы 6 күнэ. Саха тыйаатыра тэриллибит - Бикипиэдьийэ

Бэлиэ күннэр:

• Азербайдьан — Сибээс уонна информационнай технология министиэристибэтин үлэһиттэрин күнэ
• Испания — Конституция күнэ.
• Казахстан — Прокуратура күнэ
• Канаада — Дьахтары атаҕастыыры утарар күн.
• Украина — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
• Финляндия — Тутулуга суох буолуу күнэ.
• Эквадор — Кито киин куорат олохтоммут күнэ^[1].

Түбэлтэлэр:

• 1240 — Батый хаан сэриитэ Арҕаа бохуот кэмигэр Киеви сэриилээн ылбыт уонна урусхаллаабыт.
• 1492 — Христофор Колумб бастакы эспэдииссийэтэ Гаити арыытын арыйбыт.
• 1714 — Сибиир норуоттарыгар күүс өттүнэн христианскай итэҕэли киллэрэр туһунан Бүөтүр I уурааҕа тахсыбыт.
• 1741 — Арассыыйаҕа дворцовай переворот түмүгэр ыраахтааҕыннан Бүөтүр I кыыһа Елизавета Петровна буолбут.
• 1877 — Томас Эдисон аан бастакы фонограмманы оҥорбут.
• 1917 — Финляндия түмэнэ Арассыыйатан арахсыы уонна туспа дойду буолуу туһунан декларация ылыммыт.
• 1921 — Ирландия уонна Британия дуогабарга илии баттаабыттарын түмүгэр биир сылынан (1922) Ирландия тутулуга суох буолбут.
• 1926 — Саха АССР Үөрэх уонна Доруобуйа харыстабылын наркоматын дьаһалынан Саха национальнай труппатын оннугар Саха судаарыстыбаннай национальнай тыйаатыра тэриллибит.
• 1938 — Франция уонна Германия доҕордоһуу туһунан пакт түһэрсибиттэр. Франция салайааччылара бу саҕана Германияны Сэбиэскэй Сойуус диэки сэриинэн барыа диэн эрэммиттэр эбит.

Төрөөбүттэр:

• 1944 — Валентина Гаврильева — прозаик, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.
• 1957 — Михаил Евдокимов — эстраада артыыһа, юморист, киинэ артыыһа, РФ үтүөлээх артыыһа (1994), 2004 муус устарыттан 2005 сыл атырдьах ыйыгар дылы Алтаай кыраайын губернатора.

Өлбүттэр:

• 1771 — Джованни Баттиста Морганьи — Италия бырааһа, патология анатомиятын төрүттээччи.
• 1942 — Семен Иванов — Иркутскайга өрөбөлүүссүйэ кыттыылааҕа, кавалерист, Гражданскай сэрии кэмигэр Саха сиригэр кыһыл разведчиктар этэрээттэрин хамандыыра, Дьокуускайдааҕы хомуньуус баартыйа кэмитиэтин чилиэнэ, экэнэмиис (Ленинграадтааҕы норуот хаһаайыстыбатын үнүстүүтэ, 1924-26 сс.), Саха сиринээҕи Госбаан хонтуоратын управляющайа, Өлүөнэ өрүс пароходствотын управлениетын начаалынньыгын солбуйааччы, инженер-гидролог (Ленинграадтааҕы транспортнай академия, 1930-34 сс.).
• 1942 — Григорий Попов — Саха сиригэр төрөөбүт нуучча аҕабыыта, богословие билимин хандьыдаата, уопсастыбаннай диэйэтэл.