Бэлиэ күннэр
Түбэлтэлэр
- 875 — Карл II Тараҕай, Илин Рим Империятын императора буолар.
- 1607 — Покахонтас диэн индеецтар принцессалара Джон Смиты быыһыыр.
- 1699 — (аан дойду оҥоһуллуутуттан 7208 сыл ахсынньы 19 күнэ) Петр I Юлиан халандаарыгар көһүү туһунан ыйаах таһаарбыт: «О писании впредь Генваря с 1 числа 1700 года, во всех бумагах лета от Рождества Христова, а не от сотворения мира».
- 1921 — Күн тахсыытыгар Амма улууһун Абаҕатын 200 киһилээх үрүҥ этэрээтэ төгүрүйбүт. Сэлиэнньэ иһигэр олорбут Е. Романченко хамандыырдаах 17 киһилээх кыһыл этэрээт 4,5 чаас тухары 4 кимэн киириини тулуйбут, ол кэннэ үрүҥнэр чугуйбуттар.
- 1922 — түөрт сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэ ССРС үөскүүрүн туһунан дуогабарга илии баттаабыттар (РСФСР, УССР, БССР, ЗСФСР).
- 1926 — Төмтөөн оройуона тэриллибит, киинэ Якут диэн суол ыстаансыйатыгар буолбут (1927 сыллаахха улуус киинэ Нагорнай бөһүөлэккэ көһөрүллүбүт).
- 1941 — Феодосия куоракка сэбиэскэй десант түһэриллибит.
- 2002 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнэ биир палааталаах буолбута, түмэҥҥэ быыбар буолан иккис ыҥыырыылаах дьокутааттар уурайбыттара, III ыҥырыы дьокутааттара эбээһинэстэрин толорууну саҕалаабыттара.
- 2008 — Дьокуускайга 2-с поликлиника саҥа дьиэтин үөрүүлээх быһыыга-майгыга арыйбыттар. Бу Кальвица уулуссатыгар тутуллубут дьиэҕэ 5 нүөмэрдээх куорат балыыһата үлэлээбитэ, билигин Дьокуускай куорат мэдиссиинэҕэ киинэ диэн ааттанар.
- 1997 — Хоҥ Коҥ грипп вирус ыарыытын тохтотоору, 1,25 мөлүйүөн кууруссаны өлөрөр.
Төрөөбүттэр
- 1913 — Иван Слепцов — Арбита (13.07.1943 өлб.) — XX үйэ бастакы аҥаарыгар олорон, айан-тутан ааспыт саха аатырбыт бэйиэтэ, тылбаасчыта.
- 1941 — Абый нэһилиэгин Муҥурдааҕар Николай Соломов — 1998 с. Ил Түмэн бэрэстэбиитэллэрин палаататын бэрэстээтэлэ, Арассыыйа Федеральнай Мунньаҕын Сүбэтигэр Саха Сириттэн чилиэнэ, 2003—2005 сс. — Ил Түмэн үһүс ыҥырыытын бэрэстээтэлэ.
Өлбүттэр
- 1915 — Николай Эверстов (Сэрбэкэ) — Нам улууһун Модутуттан төрүттээх Арассыыйа бастакы гильдиялаах атыыһыта, Дьокуускай куорат бочуоттаах гражданина. Кини үбүнэн Дьокуускайга уопсастыбаннай баан аһыллыбыта. Билигин бүүһэ Дьокуускай куорат 5-с оскуолатын тиэргэнигэр турар.
- 1997 — Андрей Захаров (18.08.1912 төр.) — өрөспүүбүлүкэ салайааччыларыттан биирдэстэрэ, 1943 сыллаахтан ВКП(б) Саха Сиринээҕи обкомун пропагандаҕа уонна агитацияҕа сэкирэтээрэ. Кэлин тыа хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччытынан үлэлээбитэ, РСФСР уонна Саха АССР Үрдүкү Сэбиэттэрин дьокутаатынан хаста да талылла сылдьыбыта.
- 2000 — Владимир Иванов — Унаров (04.03.1937 төр.), саха искусствоведа, билим хандьыдаата, Арассыыйа худуоһунньуктарын сойууhун чилиэнэ.
- 2013 — Феодосий Донской (1919 төр.), Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, суруналыыс, социолог-чинчийээччи. Кини Рейхстааг эркинигэр 1945 сыл ыам ыйын 8 күнүгэр суруйбут суруга 1946 сыллаахха «Огонек» сурунаалга бэчээттэммитэ.
- 2017 — Лазарь Афанасьев — Тэрис — «Айыы Үөрэҕин» түһэ, филология билимин хандьыдаата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
